7 feiten over cicaden, die ‘kleine violen’ zijn

Als de cicaden eenmaal arriveren, en hun doordringende gezoem uitzenden vanuit onzichtbare plaatsen in de bomen, weet je dat de zomer er ook is.

Gene Hall, een entomoloog aan de Universiteit van Arizona, vertelt over de luidruchtige insecten en hoe (en waarom) ze doen wat ze doen.

1. Krekels zijn als kleine violen

Het lichaam van een cicade is vergelijkbaar met dat van een viool of een gitaar, in die zin dat een groot deel ervan bestaat uit lege, met lucht gevulde ruimtes die werken als een resonerende kamer en het geluid versterken dat ze voortbrengen.

“Het luide geluid dat we horen is de paringsroep van het mannetje – de vrouwtjes zijn stil,” zegt Hall. “Sommige soorten produceren die luide werveling die we hier horen, terwijl andere meer een zacht klikkend geluid maken. Elke cicadesoort heeft zijn eigen paringsroep, die kan variëren van zacht klikken tot luid zoemen.

“De roep varieert van soort tot soort. Sommige mannetjes blijven op dezelfde plek en roepen voortdurend, terwijl andere wegvliegen en vanaf een andere plek roepen. Ze gebruiken ook geluid om elkaar te overstemmen of om de roep van concurrerende vrouwtjes te onderdrukken. Om het geluid op te vangen, hebben beide geslachten aan de voorkant van de buik, onder de vleugels, structuren die tympana worden genoemd en die in feite functioneren als een trommelvlies.”

2. Krekels maken geluid als speelgoedkikkers

Weetje nog van die klikspeldjes van dun metaal, vaak in de vorm van een kikker en beschilderd met een verfje? Waarbij je je duim gebruikt om een flexibele tong aan de onderkant in te drukken en los te laten om geluid te maken? Mannelijke cicaden produceren geluid op een zeer vergelijkbare manier, zegt Hall.

“Aan de onderkant van hun lichaam, hebben de mannetjes een structuur die een timbal wordt genoemd. Het is uniek voor cicaden en bestaat uit een paar dunne, verharde membranen die ze buigen met gespecialiseerde spieren, en dat creëert een klikkend geluid. Dat, samen met holle holtes, is hoe ze het volume bereiken. Bovendien helpt de hoek waaronder het insect zich op het takje of de boomstam waarop het zit, steunt om de resonatie te regelen, zoals een luidspreker geluid weerkaatst tegen een muur.”

3. Cicades ‘zweten’

Waarom zijn cicades actief tijdens het heetste deel van de dag?

“Omdat ze dat kunnen,” zegt Hall. “Cicades hebben een manier bedacht om te zweten, als het ware. Ze voeden zich met plantensap, dus zuigen ze voortdurend vloeistoffen op, en als de temperatuur heter en heter wordt, en ze oververhit beginnen te raken, halen ze het water uit hun bloed en leiden het door kanaaltjes in hun lichaam. Als het hun lichaam verlaat door poriën op hun borstkas, krijgen ze die voortdurende verdampingskoeling.

Wanneer mensen praten over hoe het lijkt alsof het gewoon warmer aanvoelt als ze de cicades horen, dan komt dat omdat ze buiten zijn als het warm is. Door die truc kunnen ze actief zijn als het te warm is voor de roofdieren die zich met hen voeden. Veel reptielen, vogels en zoogdieren die normaal achter hen aan zouden gaan, zoeken beschutting tegen de hitte wanneer het 110 graden of meer wordt, maar cicades kunnen nog steeds actief zijn en zich voeden en paringsroepen uitzenden.”

4. Het zijn ondergrondse bouwers

“Het volwassen vrouwtje legt haar eitjes in takjes,” zegt Hall. “Als de eitjes uitkomen, valt een onvolwassen stadium – nimf genoemd – op de grond, waar het zich ingraaft. De nimf leeft ondergronds en voedt zich met plantenwortels met zijn prikkende monddelen, bewegend langs kamers en tunnels die hij graaft met zijn sterke, klauwachtige voorpoten.

Als hij klaar is om te vervellen tot een volwassen exemplaar, kruipt de nimf uit de grond en zoekt een oppervlak om zich aan vast te klampen, zoals de voet van een boom of een gebouw. Hij zal dan zijn laatste nimfhuid afwerpen. De pas uitgekomen volwassene is bleek en heeft een zacht lichaam tot het exoskelet verhardt, en gaat dan verder met de rest van zijn leven. Net als de nimfen, hebben de volwassenen piercing-zuigende monddelen en zijn planteneters.

“Cicade levenscycli kunnen variëren van drie jaar voor onze lokale soorten en tot 17 jaar voor die in het Midwesten en het Oosten van de Verenigde Staten,” zegt Hall. “Bij de soorten die we hier hebben, duurt het ondergrondse stadium een paar tot drie tot vijf jaar. Wij hebben geen grote broedcycli zoals de 13- of 17-jarige cicaden in het Midwesten en de oostelijke delen van de VS.

“In onze regio spreiden ze hun verschijningstijd, dus je zult cicaden elk jaar zien uitkomen. Wij denken dat de nimfen tevoorschijn komen wanneer bepaalde omgevingsfactoren op hun plaats vallen en de omstandigheden precies goed zijn – bijvoorbeeld zodra de grond een bepaalde temperatuur bereikt.

Ze komen gewoonlijk ’s avonds of ’s nachts tevoorschijn, en de volgende dag kun je hun nimfenhuid aantreffen op de plaats waar ze tevoorschijn zijn gekomen. Ze zijn erg kwetsbaar als ze uitkomen, omdat het lichaam van de volwassene zacht begint. Het duurt een tijdje voor het hard is en voor de vleugels volledig naar buiten komen en zich ontwikkelen. Het duurt waarschijnlijk een paar uur. Het kan niet te lang duren, want ze moeten de volgende ochtend actief zijn. De volwassene leeft maar twee tot drie weken, wat typisch is voor de meeste insecten.”

5. Ze zijn super sneaky

Weleens geprobeerd een cicade te lokaliseren die je hoort, om er vervolgens niets te vinden?

“Ze zijn heel moeilijk te bereiken,” zegt Hall. “Je kunt ze horen, maar als je eenmaal naar een boom loopt, is het heel moeilijk om ze te lokaliseren. Ik denk dat het komt omdat het geluid zo groot is, dat het moeilijk is om te bepalen waar het vandaan komt, zelfs als je denkt dat je weet waar het vandaan komt. Dat is een goede strategie om een roofdier af te leiden. Als je naar een tak of twijg loopt waar de cicade op zit, zal hij zich naar de achterkant verplaatsen en zich verstoppen. Ook stoppen ze met roepen zodra je te dichtbij komt, waardoor het nog moeilijker wordt om ze te vinden.”

6. Hun vijanden zijn nachtmerries

“Een van hun vijanden is de cicade killer wesp,” zegt Hall. “Dit zijn wespen die zich vestigen op cicades, zoals de tarantula wesp tarantula’s opzoekt. De vrouwelijke wesp vliegt rond op zoek naar cicades, en als ze er een vindt, steekt ze die en verlamt ze, draagt ze dan naar een hol, legt er een ei op, en sluit dan het hol. Het is een wesp van goede grootte, want je moet bedenken dat ze de cicade moet kunnen grijpen en ermee vliegen.

Deze wespen verlaten de ‘crypte’ via het hoofd van hun gastheer

“De cicade blijft ondergronds leven terwijl de wespenlarve zich ermee voedt. En de larve voedt zich met zo’n snelheid dat het de cicade niet onmiddellijk doodt. Tijdens hun ondergrondse leven, raken sommige cicades besmet met de sporen van een schimmel die dan in hun lichaam groeit, hen uiteindelijk doodt en een vruchtlichaam uit hun kop laat ontspruiten.”

7. Sommige cicaden zijn echt heel klein

Cicadasoorten in Arizona variëren in grootte van de grote Zuidwestelijke reuzenoverstromingsvlaktecicade, slechts iets korter dan de kleinste Noord-Amerikaanse kolibrie, tot de kleinste cicade van het continent, Beameria venosa, die op een kwart muntstuk kan zitten met ruimte te over. “In onze insectencollectie hebben we 36 soorten cicaden uit de staat,” zegt Hall. “In totaal zijn er waarschijnlijk zo’n vier dozijn soorten in de staat. Een van de meest voorkomende in het Tucson-gebied is de Apache cicade (Diceroprocta apache).”