Teratogene effecten
Acitretine is een krachtig menselijk teratogeen dat een hoge frequentie van ernstige en levensbedreigende geboorteafwijkingen induceert.
Acitretine is strikt gecontra-indiceerd bij:
– Zwangere vrouwen
– Vrouwen die zwanger kunnen worden tenzij aan alle voorwaarden van het Programma voor Zwangerschapspreventie wordt voldaan
Programma voor Zwangerschapspreventie
Dit geneesmiddel is TERATOGENISCH.
Acitretine is gecontra-indiceerd bij vrouwen die zwanger kunnen worden, tenzij aan alle onderstaande voorwaarden van het Programma voor Zwangerschapspreventie wordt voldaan:
– Acitretine is geïndiceerd voor (zie rubriek 4.1 “Therapeutische indicaties”):
o Uitgebreide en ernstige refractaire vormen van psoriasis;
o Pustuleuze psoriasis van handen en voeten;
o Sever congenitale ichtyosis en ichthyosiforme dermatitis;
o Lichten ruber planus van huid en slijmvliezen;
o Andere ernstige en refractaire vormen van dermatitis die gekenmerkt worden door dyskeratose en/of hyperkeratose.
– Bij alle vrouwelijke patiënten moet het zwangerschapspotentieel worden beoordeeld.
– Zij begrijpt het teratogene risico.
– Zij begrijpt de noodzaak van een strenge maandelijkse follow-up.
– Zij begrijpt en aanvaardt de noodzaak van effectieve anticonceptie, zonder onderbreking, 1 maand voor het begin van de behandeling, gedurende de gehele duur van de behandeling en tot 3 jaar na het einde van de behandeling. Er moet ten minste één zeer effectieve anticonceptiemethode (d.w.z. een gebruiksonafhankelijke vorm) of twee elkaar aanvullende gebruiksafhankelijke vormen van anticonceptie worden gebruikt.
– Bij de keuze van de anticonceptiemethode moeten in elk geval de individuele omstandigheden worden beoordeeld, waarbij de patiënte bij de bespreking wordt betrokken, om haar betrokkenheid bij en naleving van de gekozen maatregelen te garanderen.
– Ook als zij amenorroe heeft, moet zij alle adviezen over effectieve anticonceptie opvolgen.
– Zij is op de hoogte en begrijpt de mogelijke gevolgen van zwangerschap en de noodzaak om snel te overleggen als er een risico op zwangerschap bestaat of als zij zwanger zou kunnen zijn.
– Zij begrijpt de noodzaak en aanvaardt om regelmatig een zwangerschapstest te ondergaan vóór, idealiter maandelijks tijdens de behandeling en periodiek met tussenpozen van 1-3 maanden gedurende een periode van 3 jaar na het stoppen van de behandeling.
– Zij heeft erkend dat zij de gevaren en de noodzakelijke voorzorgsmaatregelen verbonden aan het gebruik van acitretine heeft begrepen.
Deze voorwaarden hebben ook betrekking op vrouwen die momenteel niet seksueel actief zijn, tenzij de voorschrijver van mening is dat er dwingende redenen zijn om aan te geven dat er geen risico op zwangerschap bestaat.
De voorschrijver moet zich ervan vergewissen dat:
– De patiënte voldoet aan de voorwaarden voor zwangerschapspreventie zoals hierboven vermeld, met inbegrip van de bevestiging dat zij een adequaat begripsniveau heeft.
– De patiënte heeft de hierboven vermelde voorwaarden erkend.
– De patiënte begrijpt dat zij consequent en correct één zeer effectieve anticonceptiemethode (d.w.z. een gebruiksonafhankelijke vorm) of twee complementaire gebruiksafhankelijke vormen van anticonceptie moet gebruiken, gedurende ten minste 1 maand voorafgaand aan het starten van de behandeling en dat zij effectieve anticonceptie blijft gebruiken gedurende de gehele behandelperiode en gedurende ten minste 3 jaar na het staken van de behandeling.
– Er zijn negatieve zwangerschapstestresultaten verkregen vóór, tijdens en periodiek met tussenpozen van 1-3 maanden gedurende een periode van 3 jaar na het staken van de behandeling. De data en resultaten van zwangerschapstests moeten worden gedocumenteerd.
Indien zwangerschap optreedt bij een vrouw die met acitretine wordt behandeld, moet de behandeling worden gestaakt en moet de patiënt voor evaluatie en advies worden verwezen naar een arts die gespecialiseerd is in of ervaring heeft met teratologie.
Indien zwangerschap optreedt na het staken van de behandeling, blijft er een risico bestaan op ernstige en ernstige misvorming van de foetus. Dit risico blijft bestaan totdat het product volledig is geëlimineerd, hetgeen binnen 3 jaar na het einde van de behandeling is.
Contraceptie
Vrouwelijke patiënten moeten uitgebreide informatie krijgen over zwangerschapspreventie en moeten worden doorverwezen voor anticonceptieadvies als zij geen effectieve anticonceptie gebruiken. Als de voorschrijvende arts niet in staat is dergelijke informatie te verstrekken, dient de patiënt te worden doorverwezen naar de desbetreffende beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg
Als minimumvereiste moeten vrouwelijke patiënten die zwanger kunnen worden ten minste één zeer effectieve anticonceptiemethode gebruiken (d.w.z. een gebruiksafhankelijke vorm), of twee elkaar aanvullende gebruiksafhankelijke vormen van anticonceptie. Anticonceptie moet gedurende ten minste 1 maand voor het begin van de behandeling worden gebruikt, gedurende de gehele behandeling en gedurende ten minste 3 jaar na het staken van de behandeling met acitretine worden voortgezet, zelfs bij patiënten met amenorroe.
Bij de keuze van de anticonceptiemethode moeten in elk geval de individuele omstandigheden worden geëvalueerd, waarbij de patiënte bij de bespreking moet worden betrokken, om haar betrokkenheid bij en naleving van de gekozen maatregelen te garanderen.
Verzwangerschapstests
Volgens de plaatselijke praktijk wordt aanbevolen een zwangerschapstest onder medisch toezicht uit te voeren met een gevoeligheid van ten minste 25 mUI/mL.
Vóór het begin van de therapie
ten minste een maand nadat de patiënte met anticonceptie is begonnen, en kort (bij voorkeur enkele dagen) vóór het eerste recept, moet de patiënte een zwangerschapstest onder medisch toezicht ondergaan. Deze test moet verzekeren dat de patiënte niet zwanger is wanneer zij met de behandeling met acitretine begint.
Volgbezoeken
Volgbezoeken moeten met regelmatige tussenpozen worden afgesproken, idealiter maandelijks. De noodzaak van herhaalde zwangerschapstests onder medisch toezicht elke maand moet worden bepaald volgens de lokale praktijk, met inachtneming van de seksuele activiteit van de patiënt, de recente menstruatiegeschiedenis (abnormale menstruatie, gemiste menstruatie of amenorroe) en de anticonceptiemethode. Indien geïndiceerd, moeten follow-up zwangerschapstests worden uitgevoerd op de dag van het voorschrijvend bezoek of in de 3 dagen voorafgaand aan het bezoek aan de voorschrijver.
Einde van de behandeling
Vrouwen moeten periodiek zwangerschapstests ondergaan met 1-3 maandelijkse intervallen gedurende een periode van 3 jaar na het stoppen van de behandeling.
Voorschrijf- en verstrekkingsbeperkingen
Voor vrouwen die zwanger kunnen worden, zou de voorschrijfduur van dit geneesmiddel idealiter beperkt moeten worden tot 30 dagen om een regelmatige follow-up te ondersteunen, met inbegrip van zwangerschapstesten en monitoring. Idealiter zouden de zwangerschapstests, het uitschrijven van een recept en de verstrekking van dit geneesmiddel op dezelfde dag moeten plaatsvinden.
Deze maandelijkse follow-up maakt het mogelijk ervoor te zorgen dat regelmatige zwangerschapstests en -monitoring worden uitgevoerd en dat de patiënte niet zwanger is voordat zij de volgende medicatiecyclus ontvangt.
Mannelijke patiënten
De beschikbare gegevens suggereren dat het niveau van blootstelling van de moeder vanuit het sperma van de patiënten die dit geneesmiddel krijgen, niet van voldoende omvang is om in verband te worden gebracht met de teratogene effecten van acitretine. Mannelijke patiënten moeten eraan worden herinnerd dat zij hun medicatie met niemand mogen delen, vooral niet met vrouwen.
Aanvullende voorzorgsmaatregelen
Patiënten moeten worden geïnstrueerd dit geneesmiddel nooit aan een andere persoon te geven en alle ongebruikte capsules aan het einde van de behandeling aan hun apotheker terug te geven.
Patiënten mogen geen bloed doneren tijdens de therapie en gedurende 3 jaar na het staken van acitretine vanwege het mogelijke risico voor de foetus van een zwangere ontvanger van een transfusie.
Onderwijsmateriaal
Om voorschrijvers, apothekers en patiënten te helpen bij het vermijden van blootstelling van de foetus aan acitretine zal de houder van de vergunning voor het in de handel brengen voorlichtingsmateriaal verstrekken om de waarschuwingen over de teratogene werking van acitretine kracht bij te zetten, om advies te geven over anticonceptie voordat met de therapie wordt begonnen en om aanwijzingen te geven over de noodzaak van zwangerschapstesten.
Volledige patiënteninformatie over het teratogene risico en de strikte zwangerschapspreventiemaatregelen zoals gespecificeerd in het Zwangerschapspreventieprogramma moeten door de arts worden gegeven aan alle patiënten, zowel mannelijke als vrouwelijke.
Psychiatrische stoornissen
Depressie, depressie verergerd, angst en stemmingsveranderingen zijn gemeld bij patiënten die werden behandeld met systemische retinoïden, waaronder acitretine. Bijzondere voorzichtigheid is geboden bij patiënten met een voorgeschiedenis van depressie. Patiënten moeten worden gecontroleerd op tekenen van depressie en zo nodig worden doorverwezen voor een passende behandeling. Bewustwording door familie of vrienden kan nuttig zijn om verslechtering van de geestelijke gezondheid vast te stellen.
Andere waarschuwingen
Klinisch bewijs heeft aangetoond dat etretinaat gevormd kan worden bij gelijktijdige inname van acitretine en alcohol. Etretinaat is sterk teratogeen en heeft een langere halfwaardetijd (ongeveer 120 dagen) dan acitretine. Vrouwen in de vruchtbare leeftijd mogen daarom geen alcohol (in drank, voedsel of geneesmiddelen) gebruiken tijdens de behandeling met acitretine en gedurende 2 maanden na het staken van de acitretinetherapie. Anticonceptieve maatregelen en zwangerschapstesten moeten ook gedurende 3 jaar na beëindiging van de behandeling met acitretine worden genomen (zie rubriek 4.6 en 5.2).
Vrouwen in de vruchtbare leeftijd mogen geen bloed ontvangen van patiënten die met acitretine worden behandeld. Donatie van bloed door een patiënt die met acitretine wordt behandeld, is verboden tijdens en gedurende 3 jaar na beëindiging van de behandeling met acitretine.
In verband met het risico van foetale misvormingen mag het geneesmiddel niet aan andere mensen worden doorgegeven. Ongebruikte of vervallen producten moeten worden ingeleverd bij een apotheek voor verwijdering.
In verband met mogelijke effecten op de leverfunctie, moet deze tijdens de behandeling regelmatig worden gecontroleerd. De leverfunctie moet worden gecontroleerd vóór het begin van de behandeling met Acitretine, om de 1 – 2 weken gedurende de eerste 2 maanden na het begin en vervolgens om de 3 maanden tijdens de behandeling. Indien abnormale resultaten worden verkregen, moeten wekelijkse controles worden ingesteld. Indien de leverfunctie niet terugkeert naar normaal of verder verslechtert, moet Acitretine worden teruggetrokken. In dergelijke gevallen is het raadzaam de leverfunctie gedurende ten minste 3 maanden te blijven controleren.
Serumcholesterol en serumtriglyceriden (nuchtere waarden) moeten worden gecontroleerd vóór het begin van de behandeling, één maand na het begin en vervolgens om de 3 maanden tijdens de behandeling. De behandeling met acitretine moet worden gestaakt bij ongecontroleerde niveaus van hypertriglyceridemie of indien symptomen van pancreatitis optreden.
Bij diabetische patiënten kunnen retinoïden de glucosetolerantie veranderen. De bloedsuikerspiegel moet daarom aan het begin van de behandelingsperiode vaker dan normaal worden gecontroleerd.
Voor en tijdens de langdurige therapie moeten regelmatig (elk jaar) röntgenfoto’s (bijvoorbeeld van de wervelkolom, lange beenderen, waaronder enkels en polsen) worden gemaakt met het oog op mogelijke ossificatieafwijkingen (zie rubriek 4.8). In geval van hyperostose moet het staken van de therapie met de patiënt worden besproken. De risico’s moeten zorgvuldig worden afgewogen tegen het te verwachten therapeutische voordeel.
Omdat er incidenteel meldingen zijn geweest van botveranderingen bij kinderen, waaronder voortijdige epifyseale sluiting, fracturen, skelethyperostose en extraosseuze calcificatie na langdurige behandeling met etretinaat, kunnen deze effecten worden verwacht met de actieve metaboliet acitretine. Behandeling met acitretine bij kinderen wordt daarom niet aanbevolen, tenzij naar de mening van de arts de voordelen aanzienlijk opwegen tegen de risico’s en alle andere alternatieve behandelingen hebben gefaald. Indien, in uitzonderlijke omstandigheden, een dergelijke therapie wordt ondernomen, moet het kind regelmatig worden gecontroleerd op eventuele afwijkingen in de ontwikkeling en groei van het bewegingsapparaat. Alle symptomen die wijzen op mogelijke botveranderingen (beperkte mobiliteit, pijn in het bot) moeten zorgvuldig worden onderzocht. Zodra de medische toestand dit toelaat, dient het gebruik van acitretine te worden onderbroken.
De dosering dient te worden gebaseerd op het lichaamsgewicht (b.w.). Een initiële dagelijkse dosis van 0,5 mg acitretine per kg lichaamsgewicht wordt aanbevolen. Hogere doses tot 1 mg acitretine per kg lichaamsgewicht per dag kunnen in sommige gevallen gedurende een beperkte periode noodzakelijk zijn. De maximale dosis van 35 mg acitretine per dag mag niet worden overschreden.
De vaste-dosis capsuleformuleringen van 10 en 25 mg bieden mogelijk onvoldoende flexibiliteit om het voorgestelde pediatrische doseringsschema per kg lichaamsgewicht te dekken. In dit geval wordt de bereiding van een geschikte doseringsvorm (bv. poeders of capsules) van de capsule-inhoud van acitretine door gekwalificeerd farmaceutisch personeel in een openbare of ziekenhuisapotheek gesuggereerd.
De gemiddelde onderhoudsdosis ligt op 0,1 mg acitretine per kg lichaamsgewicht per dag. De onderhoudsdosis moet zo laag mogelijk worden gehouden en mag in het algemeen niet hoger zijn dan 0,2 mg acitretine per kg lichaamsgewicht per dag (om de dag doseren kan worden overwogen).
De effecten van UV-licht worden versterkt door retinoïdtherapie, daarom moeten patiënten overmatige blootstelling aan zonlicht en het gebruik van zonnelampen zonder toezicht vermijden.
Tegenvallend nachtzicht is gemeld bij acitretinetherapie. Patiënten moeten worden gewezen op dit mogelijke probleem en worden gewaarschuwd voorzichtig te zijn bij het besturen van een voertuig ’s nachts. Visusproblemen dienen zorgvuldig te worden gecontroleerd (zie rubrieken 4.7 en 4.8).
Het dragen van contactlenzen kan onmogelijk worden als gevolg van droogheid van de ogen. Patiënten die contactlenzen dragen, moeten van de behandeling worden uitgesloten of gedurende de gehele behandelingsperiode een bril dragen.
Zeer zeldzame gevallen van Capillair Lek Syndroom / retinoïnezuursyndroom zijn gemeld op basis van wereldwijde ervaring na het in de handel brengen.
Zeer zeldzame gevallen van Exfoliatieve dermatitis zijn gemeld op basis van wereldwijde ervaring na het in de handel brengen.
Dit geneesmiddel bevat minder dan 1mmol natrium (23mg) per tablet, d.w.z. in wezen “natriumvrij”.