Anonieme gebruikers van het beruchte webforum 4chan lekten op 1 september gestolen naaktfoto’s van Jennifer Lawrence, Kate Upton, Kirsten Dunst en tal van andere vrouwen. Drie weken later dreigden anonieme 4chan gebruikers het opnieuw te doen. Hun nieuwe doelwit zou Emma Watson zijn, de actrice die vooral bekend is van haar rol als tienermeisje Hermione Granger in de Harry Potter films.
Deze keer leken de anonieme figuren meer georganiseerd. Kort nadat de bedreigingen online verschenen, zette iemand een speciale site op – emmawatsonyouarenext.com – en begon af te tellen naar de tijd en datum waarop ze de beelden zouden vrijgeven. Het aftellen wees eerst naar aanstaande zaterdag, alvorens vooruit te springen, naar 12AM ET op woensdag 24 september.
Maar toen de klok 12 sloeg, werden er geen naaktfoto’s vrijgegeven. In plaats daarvan werden bezoekers van emmayouarenext.com doorverwezen naar de homepage van een marketingbedrijf, met op de zwarte achtergrond een doorgestreepte versie van het klavertjevier-logo van 4chan, en de hashtag #shutdown4chan geschreven in grote witte letters. De site was een hoax, ontworpen om zoveel mogelijk ogen te trekken, niet naar echte foto’s van Watson, maar naar een klaarblijkelijke campagne opgezet om 4chan aan te vallen.
“Geen van deze vrouwen verdient dit,” stelt de pagina. “Sluit ons aan bij het sluiten van 4chan en voorkom dat er nog meer foto’s uitlekken. Naast de oproep om privéfoto’s privé te houden, schept de site op over zijn sociale succes. De organisator zegt dat emmayouarenext.com 48 miljoen bezoekers, 7 miljoen Facebook shares en likes, en 3 miljoen Twitter mentions heeft bereikt. Het is een opvallende reeks cijfers die een solide cijfer zet op hoeveel mensen zijn wanhopig om jonge vrouwen te ontkleden voor hun eigen bevrediging.
Maar het is ook onsmakelijk. Door het tonen van de resultaten front en center en tweeten over het virale succes van emmayouarenext.com, zijn de organisatoren van de campagne misschien meer gericht op het promoten van hun eigen merk en diensten dan kwesties van privacy en gendergelijkheid. Hoewel het doel van de campagne prijzenswaardig is – het nieuws van het geplande “lek” van Watson’s foto’s werd door 4chan gebruikers met schuimbekkend gejoel en seksuele bedreigingen ontvangen – is de maker ervan twijfelachtig. Sommige Reddit-gebruikers waren in staat om de hoax te doorgronden voordat de countdown afliep, en koppelden het bedrijf erachter aan FoxWeekly, een site die plagiaat pleegt van andere nieuwsbronnen om views en Facebook-likes te werven, en Swenzy, een bedrijf dat volgers, likes en views verkoopt.
De campagne beweert te zijn betaald door publicisten van beroemdheden die het marketingbedrijf in kwestie hebben ingehuurd, maar het mist de glans die je zou verwachten van iets dat wordt gesteund door A-listers. Op de site staat een brief aan president Obama die vol staat met grammaticafouten en vreemde eisen. De organisatoren van de campagne zeggen dat het internet “gecensureerd MOET worden,” en dat elke Facebook-like of Twitter-vermelding telt als een “sociale handtekening” die op een of andere manier betekent dat we “een stap dichter zijn bij het afsluiten van www.4chan.org”. (sic).
Dankzij de inherent anonieme commentaarstructuur van 4chan is het niet duidelijk of het marketingbedrijf achter de campagne verantwoordelijk was voor de post waarin het aangaf in het bezit te zijn van de privéfoto’s van Emma Watson, of dat de vertegenwoordigers gewoon munt sloegen uit de geruchten en de site in een paar dagen bouwden. Als de organisatoren van de campagne inderdaad verbonden zijn met Swenzy, dan hebben ze ervaring met het opzetten van soortgelijke hoaxes. In oktober vorig jaar verscheen een soortgelijke aftelpagina die een grote NASA-aankondiging in het vooruitzicht stelde. De aankondiging was nep, en leidde in plaats daarvan naar een YouTube-muziekvideo.
Maar ondanks de duistere achtergrond van de campagne en de twijfelachtige methoden, kan er iets goeds uit de hoax komen. De dreiging van het uitlekken van de privéfoto’s van een andere jonge vrouw heeft een sterke reactie van de media losgemaakt, en heeft geholpen om een punt van samenwerking te creëren waarrond mensen de representatie van vrouwen in de samenleving kunnen bespreken. Watson zelf sprak deze week in de Verenigde Naties op krachtige wijze over de schade die genderdiscriminatie berokkent aan alle mensen. Laten we hopen dat ze in de mainstream nieuwscyclus blijft voor haar woorden en niet haar lichaam.