Byron Wien, vice chairman, Blackstone Advisory Services, de Wall Street en hedge fund veteraan, wordt gerespecteerd voor zijn scherpzinnige lezing van markten en economische ontwikkelingen. Zoals inmiddels gebruikelijk, heeft Wien onlangs zijn lijst van de Top 10 Verrassingen voor 2010 gepubliceerd. Dit is het 25e jaar dat Wien zijn voorspellingen van een aantal economische, financiële markt en politieke verrassingen voor het nieuwe jaar heeft geschetst.
De traditie ontstond in 1986 toen hij de Chief US Investment Strategist was bij Morgan Stanley. Wien, nu 76 jaar oud, trad in september 2009 als senior adviseur in dienst bij The Blackstone Group van Pequot Capital, waar hij sinds 2005 hoofdbeleggingsstrateeg was.
“Het echte probleem op Wall Street is dat er te veel incrementeel denken is en dit probeert daar vanaf te komen,” zegt Wien in een interview. Wien zegt dat hij met de prognoses op zoek gaat naar echte verrassingen die in strijd zijn met de algemeen aanvaarde consensus. Hij streeft ook naar een zekere mate van consistentie tussen de verrassingen, ook al neemt daardoor het risico toe dat de voorspelde verrassingen ernstig verkeerd kunnen uitpakken.
“Ik heb veel geleerd over wanneer consensusdenken onvermijdelijk verkeerd is,” zegt hij. In 2008 was een van zijn verrassingen bijvoorbeeld dat Barack Obama met overmacht zou winnen en dat de Democraten 60 senaatszetels zouden veroveren. Hoewel Hillary Clinton in januari 2008 met 15 procentpunten aan de leiding ging in de peilingen, geloofde Wien dat Obama’s greep op de jongerenstemmen een voorbode was van een uiteindelijke verschuiving onder het electoraat in het algemeen.
Bij het bekijken van Wien’s lijst van 2009 blijkt dat veel van zijn voorspellingen op het juiste moment waren. Hij voorzag een herstel van de Amerikaanse economie in de tweede helft van het jaar en een sterke stijging van de S&P 500, die 2009 afsloot met een stijging van meer dan 23%. Zijn andere correcte voorspellingen waren onder meer dat goud $1.200 per ounce zou bereiken en dat olie zou terugkeren naar $80 per vat, terwijl het rendement op tien jaar Amerikaanse staatsobligaties (dat steeg van 2,24% naar 3,84%) net iets lager uitkwam dan Wien’s voorspelling van een stijging naar 4%.
Aan het begin van 2009 merkte hij op: “Later in het jaar, als de economie tekenen van herstel vertoont, zullen economen en beleggers (hun) stemming verschuiven van bezorgdheid over deflatie naar bezorgdheid over inflatie. Een zwakke dollar, een snelle groei van de geldhoeveelheid en recordhoge tekorten (meer dan 1 biljoen dollar) liggen aan de basis van deze verandering.” Hoewel de dollar niet daalde tot 1,65 voor de euro, kwam hij wel onder de 1,50 en daalde hij ook ten opzichte van de yen, zoals Wien had verwacht.
Wien heeft er misschien naast gezeten door te suggereren dat dalende belastinginkomsten uit de financiële sector de staat New York failliet zouden doen dreigen, maar zijn verwachting dat dit zou overslaan naar andere staten is uitgekomen met de staat Californië wankelend op de rand van insolventie. En hoewel de federale regering van de VS nog niet heeft ingegrepen om staten te redden, is het nog steeds goed mogelijk dat dergelijke substantiële hulp nog nodig zal zijn.
Ook gemengd was Wien’s kijk op de groei in 2009 in China. Hij verwachtte terecht dat de groei meer dan 7% zou bedragen en dat de aandelenmarkt zou opleven dankzij het doeltreffend uitgevoerde stimuleringsbeleid van de autoritaire regering. Maar dat hij dit toeschrijft aan het feit dat de Chinese consument meer begint uit te geven en minder spaart, is een zaak die in het beste geval onbewezen blijft.
In elk jaar zegt Wien dat zijn tien verrassingen ten minste 50% kans hebben om zich in de volgende 12 maanden voor te doen. In 2009 lijkt dat succespercentage iets hoger te zijn geweest. De lijst van 2010 is dus een interessante gelegenheid voor strategen en portefeuillebeheerders om hun eigen verbeeldingskracht te testen en zich bezig te houden met een aantal “wat als”-scenario’s.
De belangrijkste financiële conclusie van Wien voor 2010 is dat de groei in de VS verrassend zal zijn, waardoor zowel de dollar als het politieke fortuin van president Obama tijdens de tussentijdse verkiezingen een impuls zullen krijgen. Wat de markten betreft, is Wien optimistisch over de impact die een verzwakkende yen en een stijgende export zullen hebben op Japanse midcapaandelen. Op geopolitiek vlak verwacht Wien een verandering van leiderschap in Iran en een verdere toename van de politieke onzekerheid in Pakistan.
Hier zijn Wien’s 10 voorspellingen voor 2010:
1. De economie van de Verenigde Staten groeit in de loop van het jaar reëel sterker dan verwacht met 5% en de werkloosheid daalt tot onder de 9%. Export, voorraadopbouw en technologie-uitgaven leiden de weg. De bedrijfswinsten van Standard and Poor’s 500 bedragen meer dan $80.
2. De Federal Reserve besluit dat de economie sterk genoeg is om af te stappen van het nulrentebeleid. In een reeks opeenvolgende verhogingen die in het tweede kwartaal beginnen, bereikt de Federal Funds Rate tegen het einde van het jaar 2%.
3. Zware leningen door de Amerikaanse schatkist en enige terughoudendheid bij buitenlandse centrale banken om obligaties te blijven kopen, drijft het rendement op de tienjarige schatkist tot boven de 5,5%. Banken lenen meer uit aan bedrijven en particulieren en trekken zich terug uit de carry trade, waardoor de vraag naar schatkistpapier daalt. Obama zegt: “De pakken luisteren eindelijk.”
4. In een achtbaanjaar stijgt de Standard and Poor’s 500 in de eerste helft naar 1.300, maar raakt daarna op stoom en daalt naar 1.000, om te eindigen waar het begon op 1115,10. Hoewel de economie sterk is en de winsten de verwachtingen overtreffen, vormen de stijgende rentevoeten en de hoge waarderingen een probleem. Bezorgdheid over de groei op langere termijn en verplichtingen om de hefboomwerking te verminderen, zowel op publiek als op privaat niveau, brengen beleggers in verwarring.
5. Omdat de dollar sterk ondergewaardeerd is op basis van koopkrachtpariteit, is de dollar in opstand gekomen ten opzichte van de yen en de euro. Hij overschrijdt de 100 op de yen en de euro daalt tot onder de 1,30 dollar nu de lange glijbaan van de greenback wordt onderbroken. De vooruitzichten op langere termijn blijven onzeker.
6. Japan onderscheidt zich als de best presterende grote geïndustrialiseerde markt in de wereld naarmate zijn munt verzwakt en zijn export verbetert. Beleggers concentreren zich op de aantrekkelijke waarderingen van tientallen middelgrote bedrijven in een markt die op een kwart van zijn hoogtepunt van 1989 staat. De Nikkei 225 stijgt tot boven de 12.000.
7. In de overtuiging dat hij het voortouw moet nemen bij initiatieven voor klimaatbeheersing, steunt president Obama wetgeving die gunstig is voor de ontwikkeling van kernenergie. Met het argument dat kernenergie van essentieel belang is voor het milieu, banen zal scheppen en de kosten zal drukken, neemt het Congres wetsvoorstellen aan die leningen en subsidies verstrekken voor nieuwe centrales, de eerste sinds 1979. Kolen zijn goed voor ongeveer 50% van de elektriciteitsproductie, en Obama wil dat tegen 2020 terugbrengen tot 25%.
8. De verbetering van de Amerikaanse economie geeft de regering-Obama energie. Het Witte Huis ondergaat enige reorganisatie en herwint zijn elan. Bij de Congresverkiezingen in november verliezen de Democraten slechts 20 zetels, veel minder dan verwacht.
9. Wanneer de wetgeving inzake financiële diensten uiteindelijk wordt aangenomen, blijkt deze, evenals de wet op de gezondheidszorg, voor de sector minder belastend te zijn dan aanvankelijk werd gevreesd. Er is meer consumentenbescherming, meer transparantie, strengere beperkingen van de hefboomwerking en meer toezicht op derivaten, maar de wijzigingen in de regelgeving voor investeringsbankiers en hedgefondsen zijn niet bezwarend. Het handelsvolume en de fusieactiviteit nemen toe; aandelen in de financiële dienstverlening worden uitzonderlijke presteerders op de Amerikaanse markt.
10. De burgerlijke onrust in Iran bereikt een hoogtepunt. Ayatollah Khameini schuift Mahmoud Ahmadinejad naar voren ten gunste van een leider die meer bedreven is in public relations. Economische verbetering wordt het hoofdpunt en anti-Israël retoriek neemt af. Er beginnen besprekingen met de VS en Europa, maar het land blijft een nucleaire bedreiging. Pakistan wordt de hotspot in de regio vanwege de zwakke regering daar, anti-Amerikaanse sentimenten, actieve terroristische groeperingen en bezorgdheid over de veiligheid van het nucleaire arsenaal van het land.