Carpet Chameleon Care Tips

Een van de dingen die mensen aantrekt tot kameleons is hun vermogen om van kleur te veranderen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, veranderen kameleons niet van kleur om zich aan te passen aan de exacte kleur van hun omgeving. In plaats daarvan weerspiegelen hun kleurveranderingen schommelingen in temperatuur en emotie, en deze opmerkelijk snelle veranderingen worden verondersteld op te treden door een verschuiving in hormonen of een reactie door het zenuwstelsel.

Reasonably Tolerant

Karpetkameleons zijn de meest voorkomende en overvloedige kameleonsoorten die voorkomen op Madagaskar, voor de kust van Afrika. Ze leven in gevarieerde habitats en geven de voorkeur aan vochtige gebieden in de centrale tot zuidelijke regio’s, waar het grootste deel van de inheemse populatie kan worden aangetroffen. Tapijtkameleons hebben zich aangepast aan bergen, woestijnen en regenwouden, maar zij schijnen het talrijkst te zijn in gebieden met een hoge vochtigheidsgraad. Het lijdt weinig twijfel dat de meeste kameleons zich binnen redelijke grenzen kunnen aanpassen aan wisselende temperaturen, vochtigheid en droogte, maar het blijft een feit dat zij zich slechts zullen aanpassen aan een schijn van hun inheemse omgeving. Aanpassingsvermogen betekent niet dat hagedissenhouders de uiterste grenzen van de omgevingsbehoeften van de kameleon moeten verleggen. Alle ondersoorten van Furcifer lateralis worden over het algemeen verzameld waar de luchtvochtigheid gemiddeld 70 procent of hoger is.

Karpetkameleons (Furcifer lateralis ssp.) zijn een van deze kleurrijke kameleons. Volgens het boek Chameleons van R.D. Bartlett, is de algemene naam afkomstig van de patronen en kleuren die gravide vrouwtjes vertonen, die mensen aan een oosters tapijt zouden kunnen doen denken. Ze worden in de dierenhandel ook vaak juweelkameleons genoemd. Omdat de algemene namen van kameleons verwarrend kunnen zijn, geef ik er de voorkeur aan wetenschappelijke namen te gebruiken. Hoewel er enige discussie bestaat over de vraag of Furcifer lateralis ondersoorten heeft, zal ik hier verwijzen naar ondersoorten als een manier om onderscheid te maken tussen soorten. Ik heb er met twee gewerkt: Furcifer lateralis major en F. l. lateralis.

Selecteren van Tapijtkameleons

Furcifer l. lateralis meet 6 tot 10 centimeter in totale lengte, en het is een kleinere, meer algemene ondersoort. Zijn briljante en interessante kleurpatronen variëren sterk tussen individuen. De vrouwtjes zijn veel sierlijker dan de mannetjes, en huisdiereigenaren geven vaak de voorkeur aan hen om deze reden. Over het algemeen vertonen ze groene tinten met een witte streep in rust, terwijl mannetjes felgroen zijn met gele of witte accenten als ze volledig gekleurd zijn. Soms zijn er ook blauwe tinten aanwezig. Vrouwtjes zijn vaak donkerrood tot bruin in rust met witte of gele accenten. Wanneer ze volledig gekleurd zijn, vertonen ze zwarte met schitterende gele, oranje, blauwe en vaak rode vlekken.

Hoewel het een van de meest aantrekkelijke en beschikbare kameleons op de markt is, heeft Furcifer l. lateralis een kortere levensduur in vergelijking met andere gemakkelijk verkrijgbare soorten in dierenwinkels, zoals panterkameleons (Furcifer pardalis) of gesluierde kameleons (Chamaeleo calyptratus). Het voordeel van Furcifer l. lateralis is dat de wijfjes gewoonlijk 15 tot 20 eieren per legsel produceren met een hoog tot perfect uitkomstpercentage om de zes tot acht weken vanaf het ogenblik van de geslachtsrijpheid tot aan hun dood.

In het wild gevangen importen van Furcifer l. lateralis zijn vrij vaak te vinden in dierenwinkels, vanwege het aantal en de wijde verspreiding van deze specifieke ondersoort. Wees echter gewaarschuwd dat de aankoop van een volwassen tapijtkameleon geen gunstige resultaten kan opleveren. Ze kunnen niet lang leven als ze te oud zijn of als er parasieten in het spel zijn.

Hoewel zeldzamer in dierenwinkels of op beurzen, heeft Furcifer lateralis major, naar mijn ervaring, bewezen een harder dier te zijn dan F. l. lateralis. Deze kameleons worden 10 tot 14 cm in totale lengte. Vrouwtjes in rust zijn gewoonlijk groen en geelbruin. Wanneer ze volledig gekleurd zijn, vertonen ze diepgroene en bruingele tinten met helderpaarse tot lavendelblauwe vlekken. Soms zijn er blauwe accenten. Mannetjes zijn niet zo flitsend, maar ze hebben wel een esthetisch aantrekkelijke kleuring met fellere groene en gele kleuruitbarstingen.

Tapijtkameleonverblijf

Huisvest tapijtkameleons in volledig afgeschermde behuizingen. Voorzie elke kameleon van een ruimte van minstens 1 voet lang, 1 voet breed en 2 voet hoog. Grotere leefruimten zijn beter.

Simuleer de natuurlijke omgeving van een kameleon zo dicht mogelijk. Tapijtkameleons koesteren zich graag in de zon, dus geef hen daartoe de gelegenheid, maar zorg ervoor dat ze een schaduwrijke schuilplaats hebben. Laat een kameleon nooit in direct zonlicht zonder hem de mogelijkheid van schaduw te geven. Anders kunnen ze het te warm krijgen.

Ook letten op tekenen van oververhitting als ze in direct zonlicht zitten. Kameleons die donkergroen of effen zwart worden, koesteren zich. Blancheren, heel lichtgroen, geel of zelfs wit worden, wijst erop dat het dier uit de zon moet worden gehaald en schaduw en water moet krijgen. Een uitstapje naar de douche voor “diepe hydratatie”, een watergeefmethode die ik later bespreek, is een goed idee voor elke kameleon die oververhit, geblancheerd of hijgend met open mond wordt aangetroffen.

Hoewel ik geloof dat kameleons zo veel mogelijk in natuurlijk zonlicht moeten zijn, is een binnenomgeving voor de meeste dieren prima. Ze hebben een full-spectrum fluorescentielamp en een warmtekoepellamp nodig. Ik plaats de koepellamp zo dat het hoogste punt dat de kameleon kan bereiken niet hoger is dan 90 graden Fahrenheit. Omgevingstemperaturen kunnen variëren van 70 tot 80 graden. Kameleons mogen de lampen niet aanraken, anders kunnen ze zich verbranden.

Zorg ook voor niet-giftige planten (zoals een Ficus benjamina), stokken van verschillende grootte en lianen, zodat ze zich veilig kunnen voelen. Kameleons raken gestrest als ze andere kameleons zien, zelfs als ze er een aan de andere kant van de kamer zien. Als u merkt dat een kameleon gestresseerd is – veranderen naar grauwe of ongevoelige kleuren, sissen of opzwellen zonder duidelijke reden – kan het zijn dat hij zijn spiegelbeeld ziet of zicht heeft op een kameleon in een andere kooi.

Kameleonvoedsel

Kameleons doen het goed op een dieet van middelgrote krekels, vliegen en andere kleine insecten. Bied vijf tot zes darmbeladen voedseldieren per maaltijd aan. Ik voer mijn kameleons over het algemeen twee keer per week, en ik laat de voederinsecten vrij rondlopen in de kooi. Dit dwingt kameleons om hun jachtcapaciteiten te gebruiken en hun tong sterk te houden. Schotelvoedering is ook een optie, maar er is een groter risico op tongbeschadiging bij het gebruik van een schotel.

De tong van een kameleon is niet echt kleverig. Hij is hol en bestaat uit drie hoofdelementen: de versnellerspieren, de terugtrekkerspieren en de kleverige punt, die meer weg heeft van een toiletontstopper. De punt raakt een prooi hard en creëert zuiging rondom de prooi voordat de kameleon hem terugtrekt. Door deze zuiging kan de punt vast komen te zitten op een voederbak. Onomkeerbare schade kan het gevolg zijn. Soms trekt de tong zich niet meer terug, en atrofieert of veroorzaakt zelfs de dood als de kameleon niet kan worden geleerd met de hand te worden gevoed.

Voed niet-broedende kameleons om de drie voederbeurten met calcium, vitaminen en mineralen. Ik gebruik hiervoor Sticky Tongue Farms Miner-All en Vit-All.

Voortrekkende dieren moeten vooral gezond, goed doorvoed en goed gevuld zijn. Een mager, ondervoed dier kan paren, maar het aantal en de gezondheid van de nakomelingen weerspiegelen vaak de ondervoeding van een vrouwtje. Met overvoede dieren mag ook niet worden gefokt. Te dikke wijfjes worden vaak overladen met een onevenredig aantal vruchtbare eitjes. Ik heb jonge wijfjes met overgewicht zo veel eitjes zien ontwikkelen dat ze ze niet meer konden uitzetten. Ze werden ei-gebonden en stierven. Vrouwtjes vol eieren hebben meestal niet veel ruimte voor voedselinname, en dit kan ook een probleem zijn.

De productie van eieren vergt veel van een vrouwtje, dus ze moet voldoende gevoed worden met de juiste calcium, vitaminen en mineralen om levensvatbare eieren te produceren die op hun beurt sterke, gezonde jongen voortbrengen. Ik gebruik Miner-All en Vit-All. Tijdens de ontwikkeling van de eitjes moet een vrouwtje een gevarieerd dieet krijgen van hoogwaardige insecten, zoals krekels, kakkerlakken, vliegen en meelwormen. Gebruik supplementen om de andere voeding. Zonder deze voeding lijden de vrouwtjes en hun jongen en sterven ze vaak.

Voed uw kameleon tweemaal daags met water in de vorm van een nevel, spray of druppelaar. Ik gebruik kraanwater in een Hudson sproeier om mijn leefruimten te vernevelen. Een luchtbevochtiger helpt ook om de luchtvochtigheid onder controle te houden. Doe jezelf een plezier en neem de duurdere met automatische uitschakeling. Ik gebruik alleen gedestilleerd water in de luchtbevochtiger. Dit voorkomt dat mineralen zich ophopen en de vernevelaar slecht gaat werken. Zorg ervoor dat zowel het lichaam van de kameleon als de planten in de leefruimte worden bevochtigd.

Ik heb veel meer geluk gehad met het kweken en in stand houden van gezondere dieren in gevangenschap met een luchtvochtigheid van meer dan 70 procent. Als de luchtvochtigheid in de leefruimte onder de 70 procent zakt, is een wekelijkse diepe hydratatie noodzakelijk. Zelfs met een luchtbevochtiger geef ik de voorkeur aan deze douche methode. Plaats de kameleon voorzichtig op een droogrek of plant in de douchecabine. Zet de douche aan zodat er een lichte, lauwe regen op de kameleon valt gedurende 30 tot 60 minuten. In drogere klimaten kan de douchemethode tweemaal per week of vaker worden toegepast. Buitenverblijven kunnen worden uitgerust met automatische sproeisystemen, die het risico op uitdroging verminderen en het water geven gemakkelijker maken voor de hagedissenhouder.

Verplichte tijd en geld

Kameleonbezitters moeten bereid zijn om niet alleen tijd maar ook geld aan dit dier te besteden. De hagedis is normaal gesproken het meest goedkope deel van de opstartkosten. Verborgen kosten zijn onder meer controles op parasieten, mogelijke behandeling, follow-up ontlastingscontroles, mogelijk bloedonderzoek, tests op bacteriële infecties en andere uitgaven.

Als u een kameleon aanschaft, doe het dier en uzelf dan een plezier: Laat de ontlasting controleren. Dit is de enige manier om er volledig zeker van te zijn dat het dier geen parasieten heeft. Dierenartsen kunnen deze eenvoudige test doen. Het enige wat je naar de dierenarts hoeft te brengen is een vers ontlastingmonster. Zelfs een gezond uitziende, actieve kameleon met een strakke greep en een sterke tong kan een dodelijke lading parasieten herbergen. Parasieten worden vaak verergerd door stress, die in een relatief korte tijd in gevangenschap tot een onbeheersbaar niveau kan groeien. Zelfs een zeer zware lading parasieten kan, indien vroeg ontdekt bij een verder gezonde kameleon, behandeld en genezen worden.

Echter, een ontlastingscontrole zal niet alle parasieten opsporen. Aanvullende tests, zoals bloedonderzoek, kunnen ook nodig zijn. Als parasieten worden gevonden, volg dan de aanbevelingen van de dierenarts voor behandeling.

Parasieten klinken eng, maar in werkelijkheid hebben wilde kameleons meestal een of andere parasiet, en dieren in gevangenschap kunnen ze op elk moment oplopen van voederinsecten. Dit is volkomen normaal. Een jaarlijkse controle van de ontlasting is een verstandige voorzorgsmaatregel voor al uw kameleons, of ze nu in het wild gevangen zijn of in gevangenschap gefokt.

Door mijn obsessie voor kennis over kameleons uit de Oude Wereld, ben ik erin geslaagd om enkele van de moeilijkste soorten ter wereld te fokken. Ik hou van ze allemaal, maar de ondersoorten Furcifer lateralis zijn echte juweeltjes. Het zijn mooie, gemakkelijk tam te maken, winterharde en gezonde kameleons, maar het verzorgen van deze kleine wezens is een grote verantwoordelijkheid. Zorg ervoor dat u klaar bent voor de uitdaging.

LINDA J. DAVISON is eigenaar van Sticky Tongue Farms, dat zich sinds 1993 heeft gespecialiseerd in gedeparasitiseerde import en in gevangenschap gefokte kameleons. Ze is ook de auteur van Chameleons: Their Care and Breeding en talrijke artikels. Voor meer informatie over Sticky Tongue Farms en producten, zoals de Miner-All en Vit-All supplementen, bezoek stickytonguefarms.com.