Chinese Vagina Monologues And Beyond

Op 20 maart 2018 voerde VaChina, een in Londen gevestigd Chinees feministisch netwerk, haar eerste volledige dramashow Our Vagina, Ourselves (阴道之道), de Chinese versie van Vagina Monologues, op in de collegezaal van SOAS, Londen. Ongeveer 100 mensen vulden de collegezaal, waarbij sommige liefhebbers op de grond moesten zitten om te kijken naar de Chinese versie van Vagina Monologen in Chinese talen gespeeld door internationale performers (meervoud omdat de gesprekken van het stuk ook in andere dialecten dan Mandarijn Chinees werden uitgevoerd).

Op 5 maart 2017 werd in New York Our Vagina, Ourselves opgevoerd door een groep van het in New York gevestigde Chinese feministische netwerk dat ook de petitie tegen seksuele intimidatie in China onder Chinese overzeese studenten initieerde en publiceerde, als onderdeel van het Chinese #MeToo. Beide voorstellingen zijn een voortzetting van het door de Vagina Monologen beïnvloede Engelstalige feministische werk dat vijftien jaar geleden in China begon en nu eindelijk naar het buitenland reist en in de Chinese taal wordt opgevoerd.

Tussen twee voorstellingen in Londen en New York, die rond de Internationale Vrouwendag op 8 maart vielen, schorste het Chinese sociale medium Weibo FeministVoices (女权之声) en verbood vervolgens de groep, die met 181.019 volgers de grootste onafhankelijke feministische media in China blijft, volledig. Om hen te steunen werden publiek en deelnemers van Our Vagina, Ourselves in Londen door vrijwilligers gevraagd om buiten de registratiezone foto’s te maken met voorgemaakte FeministVoices Weibo- en Instagram-kaartjes.

Het script van Our Vagina, Ourselves werd geschreven door de in Beijing gevestigde feministische groep BCome, een drama-gerichte groep die in 2012 werd opgericht met steun van de in Beijing gevestigde ngo’s Media Monitor for Women Network (妇女传媒检测网络) en YiYuanGongShe (一元公社). Terwijl de laatste een van de pionier NGO’s is die zich bezighoudt met LGBTQ kwesties in China, is de eerste bij de meesten bekend als de FeministVoices.

Zoals feministische academicus Rong Weiyi (荣维毅) heeft samengevat in haar online artikel, is het reizen van Vagina Monologues cruciaal voor de ontwikkeling van jonge vrouwelijke activistengroepen in heel China. In 2001 werd de Vagina Monologues voor het eerst in het Engels opgevoerd in Nanjing in het Johns Hopkins University-Nanjing University Center for Chinese and American Studies. In 2003 lokaliseerde de bekende feministische activistische academicus Ai Xiaoming (艾晓明) aan de Sun Yat-sen University gedeeltelijk het plot en organiseerde hij de eerste vertoning in het Chinees in het Guangzhou Museum of Art.

In een paar jaar tijd hebben verschillende versies van de Chinese Vagina Monologen zich verspreid over verschillende regio’s in China, en hebben ze genderbewustzijn en de geest van burgerparticipatie verspreid onder deelnemers en publiek (zie Fan Popo’s documentaire The VaChina Monologues). In verschillende regio’s van China werden hele originele scripts gecreëerd op basis van interviews met honderden Chinese vrouwen. Zo werd in 2012 de voorstelling Cloudy Vagina (阴dao多云) georganiseerd door de Shanghai Beaver Club in Shanghai. In 2013 werd het toneelstuk For Vagina’s Sake (将阴道独白到底) opgevoerd, opnieuw door wetenschappers en studenten van de Sun Yat-sen Universiteit, in stedelijke en landelijke gebieden in de provincie Guangdong, met scherpe kritiek op de maatschappij die zonen bevoordeelt boven dochters. In datzelfde jaar vertoonde BCome hun drama ook op de podia van NGO’s (waaronder de LGBTQ-gerichte NGO Common Language), theaters, universiteiten (het meest opmerkelijk en controversieel op de Beijing Foreign Studies University) en zelfs in de metro van Beijing in de vorm van een flash mob.

Om de moeilijkheden en risico’s van het organiseren van protesten te omzeilen, is kunst de favoriete, en waarschijnlijk veiliger vorm geworden van verzet van onderop en burgerappèl. De deelnemers aan het drama zitten ook achter campagnes om het grote publiek aan te moedigen na te denken over de discriminatie van vrouwen en seksuele minderheden of zich daar op zijn minst bewust van te worden. Ze hebben verschillende kunstvoorstellingen en feministische trekkingen georganiseerd om seksueel geweld te bestrijden. Ook hebben ze het allereerste LGBT-muziekfestival op het vasteland van China georganiseerd. Tegelijkertijd zien we een voortzetting van de pluralisering van de Chinese Vagina Monologen. In 2016 werd Vagina Project (阴道说) opgericht in Beijing met een andere groep universiteitsstudenten en afgestudeerden. Binnen een jaar werd hun script overgenomen door enkele andere organisaties in 8 verschillende steden.

Na de show in Londen sprak ik met verschillende toeschouwers over wat zij het meest opvallend vonden aan de show. Een van hen zei tegen me: “Het is misschien het gebruik van de Chinese taal.” Na vijf jaar in het buitenland te hebben gestudeerd, kon ze eindelijk de feministische solidariteit in haar moedertaal ervaren. Feminisme in China zal niet eindigen met het verbod op de hashtags #MetooinChina, en ook niet met het schorsen en blokkeren van de sociale media-accounts van feministen. In feite hebben deze en soortgelijke maatregelen vaak onbedoelde sociale gevolgen. Antropologe Vanessa Fong heeft erop gewezen dat het één-kind-beleid onbedoeld feminisme heeft gecultiveerd onder zowel het één-kind-cohort als hun ouders (zie haar boek Only Hope). Zolang het feminisme zich blijft verspreiden en bij steeds meer Chinezen weerklank vindt, is er altijd hoop.

Our Vagina, Ourselves wordt op 13 juni 2018 opnieuw opgevoerd aan de Universiteit van Oxford.

Ling Tang is Junior Research Associate bij het International Gender Studies Centre van de Universiteit van Oxford.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in China Policy Institute Analysis, het online tijdschrift van het China Policy Institute aan de Universiteit van Nottingham, Verenigd Koninkrijk. Met toestemming overgenomen.