Chronische nierinsufficiëntie

Wat is chronische nierinsufficiëntie?

Chronische nierinsufficiëntie is een aandoening waarbij het vermogen van de nieren om afvalstoffen en vocht uit het bloed te filteren afneemt. Het is chronisch, wat betekent dat de aandoening zich over een lange periode ontwikkelt en niet omkeerbaar is. De aandoening staat ook bekend als chronische nierziekte (CKD).

Chronisch nierfalen wordt meestal veroorzaakt door bepaalde andere medische aandoeningen die de nieren in de loop van de tijd belasten, zoals diabetes, hoge bloeddruk of hypertensie en langdurige ontsteking van de nieren. Vroege symptomen van een verminderde nierfunctie zijn vaker plassen, hoge bloeddruk en zwelling van de benen.

Rond 15 procent van de volwassenen, of 30 miljoen mensen in de Verenigde Staten, zou op enig moment een nierziekte hebben. Omdat het enige tijd duurt voordat de aandoening zich ontwikkelt, treft deze meestal oudere mensen. Vrouwen worden iets vaker getroffen dan mannen, en mensen van Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse en inheemse Amerikaanse afkomst lopen een hoger risico op CKD.

Mensen die risico lopen op chronisch nierfalen moeten regelmatig gezondheidscontroles ondergaan, waarbij onder meer de glomerulaire filtratiesnelheid wordt beoordeeld. Dit is een betrouwbaardere methode om de vroege stadia van chronisch nierfalen te diagnosticeren dan wachten tot de symptomen verschijnen.

Behandeling bestaat uit het beheren van de onderliggende aandoening en het ondersteunen van de nierfunctie. Chronisch nierfalen vereist zorgvuldige, levenslange behandeling en kan uitmonden in nierfalen in het eindstadium, waarvoor dialyse of transplantatie nodig is. Veel gevallen van chronisch nierfalen zijn echter mild tot matig en kunnen door patiënten worden beheerd met steun van een arts.

Symptomen van chronisch nierfalen

In de vroege stadia van chronisch nierfalen ervaren getroffen mensen vaak geen symptomen. Symptomen die in de vroege stadia van chronisch nierfalen kunnen optreden, zijn echter onder meer:

De drang om vaker te plassen
De urine kan bleek en schuimig zijn
Hypertensie, ook wel hoge bloeddruk genoemd
Zwellen van de benen
Slechte eetlust
Gewichtsverlies

Naarmate de aandoening vordert, kunnen getroffen mensen andere symptomen ontwikkelen, zoals:

Spierkrampen of -trekkingen
Het ontwikkelen van bruine vlekken op de huid
Verergergergering van zwellingen, onder meer aan de handen, enkels, voeten en rond de ogen
Drowiness of gebrek aan concentratie
Lethargisch gevoel en geen energie
Makkelijk blauwe plekken
Bloed bij de ontlasting
Amenorroe (menstruatie die stopt)
Jeuk, droge huid
Pijn in de botten
Verhoogde vatbaarheid voor infecties
Nausea en braken

Bent u bezorgd dat u misschien een nierprobleem hebt? Start uw gratis symptoombeoordeling met behulp van de Ada-app.

Oorzaken van chronisch nierfalen

Chronisch nierfalen treedt meestal op bij mensen die andere medische aandoeningen hebben die schade veroorzaken aan de kleine eenheden in de nieren, nefronen genaamd, die verantwoordelijk zijn voor het filteren van afval en vocht uit het bloed.

Gemeenschappelijke aandoeningen die chronisch nierfalen kunnen veroorzaken zijn:

Diabetes. Een op de drie volwassenen met diabetes loopt kans op chronisch nierfalen
Hypertensie. Een op de vijf volwassenen met hoge bloeddruk zal waarschijnlijk chronisch nierfalen ontwikkelen

Mensen met diabetes en hypertensie, die een hoog risico lopen om chronisch nierfalen te ontwikkelen, moeten regelmatig gezondheidscontroles ondergaan om hun glomerulaire filtratiesnelheid te meten. Diabetici moeten ook regelmatig microalbuminetests ondergaan. Deze tests kunnen vroege tekenen van de aandoening detecteren.

Minder vaak voorkomende aandoeningen die chronisch nierfalen kunnen veroorzaken zijn onder meer:

Polycysteuze nierziekte, een reeks genetische aandoeningen
Nefrotisch syndroom, ook wel nefritis en glomerulonefritis genoemd, is een aandoening die de glomeruli beschadigt en kan worden veroorzaakt door streptokokken en lupus, onder andere aandoeningen
Inflammatie van de nieren
Herhaalde nierinfecties en frequente nierstenen

Mensen die een of andere misvorming van hun nieren of urinewegen hebben, lopen een groter risico om uiteindelijk chronisch nierfalen te ontwikkelen. Als de nieren eenmaal een aanzienlijke hoeveelheid functie hebben verloren, zijn ze mogelijk niet meer in staat om te herstellen en kan de persoon evolueren naar een nierziekte in het eindstadium.

Diagnose van chronisch nierfalen

Chronisch nierfalen kan worden gediagnosticeerd door de nierfunctie te meten en wordt meestal getest door bloed- en urinemonsters te nemen om het creatininegehalte te meten. Dit is een afvalproduct van creatine, een chemische stof die het lichaam produceert om energie te leveren, voornamelijk aan de spieren en de hersenen.

De twee belangrijkste diagnostische tests zijn:

Glomerulaire filtratiesnelheid (GFR). Controleert hoe goed de glomeruli werken. Om de filtratiesnelheid te controleren, wordt een bloedmonster genomen dat vervolgens in een laboratorium wordt onderzocht. De resultaten worden gecombineerd met factoren zoals leeftijd, etnische afkomst, geslacht, lengte en gewicht om de glomerulaire filtratiesnelheid van een persoon te schatten.
Creatinineklaringstest. Een andere manier om de glomerulaire filtratiesnelheid te berekenen. Om de test uit te voeren, moet een persoon gedurende 24 uur al zijn urine opvangen en vervolgens een bloedmonster afgeven. Door het creatininegehalte in het bloed en dat in de urine te vergelijken, kan de glomerulaire filtratiesnelheid van een persoon worden geschat.

Als iemand gedurende drie maanden of langer een glomerulaire filtratiesnelheid van minder dan 60 mL/min/1,73m2 heeft, wordt hij geclassificeerd als iemand met chronisch nierfalen of nierbeschadiging. Normale resultaten liggen in het bereik van 90 mL/min/1,73m2 tot 120 mL/min/1,73m2.

Extra kan een echografie van de nieren en urinewegen nodig zijn. In sommige gevallen kan het nodig zijn een klein monster van de nier te nemen, een biopsie genaamd, om de onderliggende oorzaak van de aandoening te vinden.

Diabetici moeten naast andere onderzoeken ook regelmatig microalbumine-onderzoek laten doen. Deze test wordt gebruikt om zeer kleine niveaus van albumine, een eiwit dat gewoonlijk in het bloed wordt aangetroffen, in de urine op te sporen. Als de nieren beschadigd zijn, lekt albumine in de urine.

Als u zich zorgen maakt dat u of een dierbare mogelijk chronisch nierfalen heeft, kunt u een gratis symptoombeoordeling doen met de Ada-app.

Behandeling van chronisch nierfalen

Behandeling houdt in dat de aandoening die de nieren schaadt, onder controle wordt gebracht. Met name mensen met hoge bloeddruk of diabetes moeten ervoor zorgen dat deze aandoeningen goed onder controle zijn.

Het onder controle houden van de bloedsuiker en bloeddruk zal verdere nierschade vertragen. Angiotensine-converting enzyme (ACE)-remmers of angiotensine-receptorblokkers (ARB’s) zijn de voorkeursoptie voor het beheersen van hypertensie.

Andere medische aandoeningen waarbij de nieren betrokken zijn, kunnen worden beheerd met de hulp van een nefroloog (een gespecialiseerde nierdokter).

Als chronisch nierfalen vroeg wordt gediagnosticeerd en zorgvuldig wordt behandeld, kan dit helpen voorkomen dat de aandoening verergert en doorgaat naar nierfalen in het eindstadium.

Mensen met nieren die niet goed genoeg meer werken om bloed en vocht te filteren, kunnen dialyse nodig hebben, een proces waarbij het bloed door een machine wordt gereinigd. Iedereen met nierfalen in het eindstadium moet worden geëvalueerd voor een niertransplantatie.

Goed om te weten: Sommige vrij verkrijgbare geneesmiddelen, waaronder vitaminen en kruidensupplementen, kunnen chronisch nierfalen verergeren. Het kan nuttig zijn om medicijnen met een arts te bespreken en medicijnen die de nieren kunnen beschadigen, te vervangen of te stoppen.

Preventie van chronisch nierfalen

Goede controle over medische aandoeningen zoals hoge bloeddruk en diabetes is belangrijk bij het voorkomen van chronisch nierfalen.

Andere acties die chronisch nierfalen kunnen helpen voorkomen zijn onder meer:

Reguliere gezondheidscontroles, inclusief evaluatie van de nierfunctie bij risicopopulaties
Verlies van gewicht
Het nemen van regelmatige lichaamsbeweging, wat kan helpen bij het reguleren van de bloeddruk en de bloedsuikerspiegel
Een gezond dieet volgen
Stoppen met roken
Minder alcohol drinken
Alle voorgeschreven medicatie volgens voorschrift innemen
Bepaalde vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals pijnstillers zonder recept, vermijden
.pijnstillers zoals aspirine of ibuprofen

Complicaties van chronisch nierfalen

Als de nierziekte voortschrijdt, kan dit leiden tot nierfalen, ook wel nierziekte in het eindstadium genoemd. Dit betekent dat de nieren niet langer in staat zijn afvalstoffen te verwerken en uit het lichaam te verwijderen. Dit vereist dialyse of mogelijk een niertransplantatie.

Anemie

Anemie is een veel voorkomende aandoening bij mensen met chronisch nierfalen die de neiging heeft op te treden nadat iemand 20 tot 50 procent van zijn nierfunctie heeft verloren. Beschadigde nieren produceren niet genoeg van een hormoon genaamd erytropoëtine (EPO), dat de aanmaak van rode bloedcellen bevordert.

Lees meer over Bloedarmoede”

Vitamine D-tekort

Mensen met chronisch nierfalen verwerken vitamine D niet zo efficiënt als mensen met gezonde nieren en lopen het risico op een vitamine D-tekort. Enkele problemen waar dit toe kan leiden zijn:

Osteomalacie, een verweking van de botten
Osteoporose, een verzwakking van de botten
Verhoogde vatbaarheid voor infecties

Lees meer over Vitamine D-tekort”