ontsteking van de dikke darm.
Colitis is een van de meest voorkomende ziekten van het maagdarmkanaal. Zij kan worden veroorzaakt door infectie (dysenteriebacillen, salmonella, amoeben, balantidiën), slechte voedingsgewoonten, of vergiftiging (door kwik en andere chemische stoffen). Het kan het gevolg zijn van uremische autointoxicatie of als een onafhankelijke ziekte van auto-immune aard (bijvoorbeeld aspecifieke ulceratieve colitis); daarnaast kan het secundair ontstaan door spijsverteringsstoornissen van de maag en dunne darm (maagpijn, pancreatitis, gastro-enteritis). Afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de colitis, kunnen de veranderingen in het colon variëren van oppervlakkige catarre tot necrotisch-ulceratieve ontsteking.
Colitis kan zowel acuut als chronisch zijn. Acute colitis gaat gepaard met algemene malaise, verlies van eetlust, spastische buikpijnen, diarree en soms (vooral bij dysenterie) pijnlijk persen van de ontlasting (tenesmus). De temperatuur kan stijgen bij acute colitis van infectieuze oorsprong. De ontlasting is papperig of vloeibaar en vermengd met slijm (in ernstige gevallen met slijm en bloed). Acute colitis kan chronisch worden.
Chronische colitis gaat gepaard met verlies van eetlust, misselijkheid en algemene zwakte. Doffe of paroxysmale buikpijnen treden vaak op voor of na de defecatie. Stoornissen van de stoelgang treden in het algemeen op als een afwisseling van constipatie en diarree. Er is een gevoel dat de buik zal barsten, gepaard gaande met borborygmus en overvloedige gasvorming. Bij diarree kan de ontlasting drie- of viermaal per dag komen; zij is meestal papperig of vloeibaar en in ernstige gevallen vermengd met slijm en bloedstrepen. Bij spastische colitis neemt de ontlasting de vorm aan van kleine harde klontjes. De buik is enigszins gezwollen en gevoelig bij palpatie langs het colon (met spastische vernauwing). De diagnose colitis wordt bevestigd door röntgenonderzoek, proctosigmoïdoscopie en laboratoriumanalyse van de fecaliën.
De behandeling van acute colitis (en exacerbaties van chronische colitis) bestaat uit een hongerdieet of een semi-hongerdieet gedurende een of twee dagen, gevolgd door een overwegend proteïnedieet, als fermentatieve processen in de darm overheersen, of een koolhydraatdieet, als putrefactieve processen overheersen. Daarna wordt een speciaal colitis-dieet aanbevolen (gezeefd, gestoomd, voedzaam voedsel, met uitzondering van fruit, groenten en verse melk). Antimicrobiële en antiparasitaire preparaten en preparaten die de darmflora normaliseren zijn geïndiceerd voor infectieuze colitis. Therapeutische klysma’s worden voorgeschreven om in te werken op de slijmvliezen in geval van ontsteking van het rectum en het sigmoïd colon. Krampwerende en cholinolytische middelen worden gebruikt bij spasmen. Fysiotherapie (thermische procedures) en behandeling in sanatoria (Essentuki, Zheleznovodsk, Piatigorsk, Borzhomi, Morshin) worden voorgeschreven aan patiënten met chronische colitis. Chirurgie wordt soms uitgevoerd in gevallen van ernstige colitis ulcerosa. De preventie van gastro-intestinale infecties, de behandeling van ziekten van het spijsverteringskanaal, en een goede voeding zijn nuttig bij het voorkomen van het optreden van de aandoening.