Colonoscopie Patiënteninformatie van SAGES

Wat is een colonoscopie?

Colonoscopie is een procedure die uw chirurg in staat stelt de binnenbekleding van de dikke darm en het rectum te onderzoeken. De ingreep vindt meestal plaats in het ziekenhuis of in een endoscopische procedurekamer in een polikliniek. Een zacht, buigbaar buisje met de dikte van een wijsvinger wordt voorzichtig in de anus ingebracht en vervolgens naar het rectum en de dikke darm geschoven.

Waarom wordt een colonoscopie uitgevoerd?

Een colonoscopie wordt meestal gedaan

1) als onderdeel van een routinescreening op kanker, 2) bij patiënten bij wie poliepen bekend zijn of bij wie al eerder poliepen zijn verwijderd,

3) voor of na sommige operaties,

4) ter beoordeling van een verandering in de darmgewoonten of bloedingen of

5) ter beoordeling van veranderingen in het slijmvlies van de dikke darm die bekend staan als ontstekingsstoornissen.

Welke voorbereiding is nodig?

Het rectum en de dikke darm moeten volledig ontlast zijn voordat de procedure kan worden uitgevoerd. In het algemeen bestaat de voorbereiding uit het gebruik van een speciale reinigingsoplossing of enkele dagen van heldere vloeistoffen, laxeermiddelen en klysma’s voorafgaand aan het onderzoek. Uw chirurg en zijn of haar personeel zullen u instructies geven over de reinigingsroutine die nodig is voor de colonoscopie.

Volg de instructies van uw chirurg zorgvuldig op. Als u de voorbereiding niet voltooit, kan het onveilig zijn om de colonoscopie uit te voeren en moet de procedure mogelijk opnieuw worden gepland. Als u niet in staat bent om de voorbereiding in te nemen, neem dan contact op met uw chirurg.

De meeste medicijnen kunnen gewoon worden voortgezet. Het gebruik van geneesmiddelen zoals aspirine, vitamine E, niet-steroïdale ontstekingsremmers, bloedverdunners en insuline moet vóór het onderzoek met uw chirurg worden besproken, evenals alle andere geneesmiddelen die u mogelijk gebruikt. Het is van essentieel belang dat u uw chirurg op de hoogte brengt als u antibiotica nodig hebt voordat u tandheelkundige ingrepen ondergaat, aangezien u ook antibiotica nodig kunt hebben voorafgaand aan de colonoscopie.

U zult waarschijnlijk tijdens de procedure verdoofd worden en een regeling om iemand u na afloop naar huis te laten rijden is absoluut noodzakelijk. Sedativa zullen uw beoordelingsvermogen en reflexen voor de rest van de dag beïnvloeden. U mag tot de volgende dag geen auto rijden of machines bedienen.

Wat kunt u verwachten tijdens de colonoscopie?

De procedure wordt meestal goed verdragen, maar er is vaak een gevoel van druk, gassigheid, opgeblazen gevoel of kramp op verschillende tijdstippen tijdens de procedure. Uw chirurg zal u via een ader medicijnen toedienen om u te helpen ontspannen en het ongemak dat u mogelijk ervaart beter te verdragen. U ligt op uw zij of op uw rug terwijl de colonoscoop door de dikke darm wordt geschoven. Het slijmvlies van de dikke darm wordt zorgvuldig onderzocht terwijl het instrument wordt ingebracht en teruggetrokken. De procedure duurt meestal 15 tot 60 minuten. In zeldzame gevallen kan niet de hele dikke darm in beeld worden gebracht en kan uw chirurg om een aanvullend onderzoek vragen, zoals een bariumklysma of een CT-colonografie.

Wat als de colonoscopie een afwijking laat zien?

Als uw chirurg een gebied ziet dat grondiger moet worden geëvalueerd, kan een biopsie worden genomen en voor analyse naar een laboratorium worden gestuurd. Een biopsie wordt uitgevoerd door een speciaal instrument via de colonoscoop te plaatsen. De meeste poliepen kunnen tijdens de colonoscopie worden verwijderd. De meeste poliepen zijn goedaardig (niet-kankerachtig), maar uw chirurg kan dit niet altijd alleen aan het uiterlijk zien. Ze kunnen worden verwijderd door ze te verbranden (fulgureren) of met een draadlus (snare).

Het kan zijn dat uw chirurg meer dan één zitting nodig heeft om dit te doen als er veel poliepen zijn of als de poliepen erg groot zijn. Bloedingen kunnen worden opgespoord en onder controle worden gebracht door bepaalde medicijnen in te spuiten of de bloedende bloedvaten te coaguleren (verbranden). Biopsieën houden geen kanker in, maar verwijdering van een darmpoliep is een belangrijk middel om dikke darm- en endeldarmkanker te voorkomen.

Wat gebeurt er na de colonoscopie?

Uw chirurg zal u na de procedure of bij uw vervolgbezoek de resultaten uitleggen. U kunt een lichte kramp of opgeblazen gevoel hebben van de lucht die tijdens het onderzoek in de dikke darm is gebracht. Dit zou snel moeten verbeteren met de passage van het gas. U zou dezelfde dag weer normaal moeten kunnen eten en uw normale activiteiten hervatten nadat u het ziekenhuis heeft verlaten. Rij niet of bedien geen machines tot de volgende dag, omdat de sedativa uw reflexen zullen aantasten.

Als u tijdens de procedure medicatie heeft gekregen, wordt u geobserveerd totdat de meeste effecten van de sedatie zijn uitgewerkt (1-2 uur). Na de ingreep moet iemand u naar huis brengen. Als u zich niet herinnert wat uw chirurg u heeft verteld over het onderzoek of de vervolginstructies. Bel die dag of de volgende dag met het kantoor van uw chirurg om te weten te komen wat u moest doen.

Als er poliepen zijn gevonden tijdens uw procedure, moet u een herhaalde colonoscopie ondergaan. Uw chirurg bepaalt de frequentie van de colonoscopie-onderzoeken.

Welke complicaties kunnen zich voordoen?

Colonoscopiecomplicaties zijn onder meer bloedingen op de plaats van een biopsie of polypectomie en een scheur (perforatie) in de bekleding van de darmwand. Andere complicaties van de procedure zijn de mogelijkheid van gemiste poliepen of andere laesies.

Als een perforatie optreedt, kan het nodig zijn dat uw chirurg een buikoperatie uitvoert om de darmscheur te repareren. Bloedtransfusies zijn zelden nodig. Er kan een reactie op de kalmerende middelen optreden. Irritatie van de ader waar de medicijnen werden toegediend is ongewoon, maar kan een gevoelige bult veroorzaken die enkele weken aanhoudt. Warme, vochtige handdoeken helpen dit ongemak te verlichten.

Het is belangrijk dat u contact opneemt met uw chirurg als u symptomen opmerkt van hevige buikpijn, koorts, rillingen of rectale bloeding van meer dan een half kopje. Bloedingen kunnen tot enkele dagen na een biopsie optreden.

Voorbeelden colonoscopie

Deze brochure is niet bedoeld om de plaats in te nemen van uw gesprek met uw chirurg over de noodzaak van een colonoscopie. Indien u vragen hebt over de noodzaak van een colonoscopie, uw alternatieven, de facturering of verzekeringsdekking, of de opleiding en ervaring van uw chirurg, aarzel dan niet om uw chirurg of zijn/haar kantoorpersoneel hierover te ondervragen. Als u vragen hebt over het onderzoek of de daaropvolgende follow-up, bespreek deze dan met uw chirurg voor of na het onderzoek.

Kleurenafbeeldingen: Atlas van Minimaal Invasieve Chirurgie, Jones DB, et al. Copyright 2006 Cine-Med.