De oude Egyptische cultuur ontwikkelde zich in de loop van duizenden jaren, hoewel veel in haar kern constant bleef. De heerser, de koning, was een goddelijke entiteit wiens taak het was eenheid en vrede te handhaven en voor zijn volk te zorgen. Erfopvolging was erfelijk, omdat de goddelijke legitimiteit van de koningen een voorwaarde was voor hun heerschappij. De oude Egyptenaren waardeerden het leven boven alles, en hun voorzieningen voor de doden (zoals bezittingen en offers in graftombes) waren bedoeld om een comfortabel hiernamaals te verzekeren voor hen die waren heengegaan.
Egyptologen geloven dat de basisvoedingsmiddelen in het oude Egypte brood en bier waren, dankzij de grote hoeveelheid tekstuele bewijzen die we hebben en die melding maken van de uitwisseling en handel van deze beide handelswaar. Het dieet was natuurlijk gevarieerder dan dat, zoals wordt bevestigd door artistieke bewijzen van offergaven in graven, fysieke vondsten van planten en dierlijke beenderen, naast keramiek en vele andere vormen van materiële cultuur.
Tot de meest voorkomende groenten behoren lente-uien en gewone uien, chate meloenen, sla, en knoflook. Wilde kruiden werden waarschijnlijk ook als voedsel gebruikt, zoals malve, waarvan de bladeren donkergroen zijn en lijken op spinazie. Pas in het Nieuwe Rijk werden op archeologische vindplaatsen op grote schaal olijfhout en -twijgen gevonden, wat wijst op de verbouw van olijven. De oude Egyptenaren aten ook een voedzame knol die bekend staat als de tijgernoot (hab al-‘aziz) en peulvruchten, waaronder linzen en erwten. Ten onrechte wordt aangenomen dat deze bonen deel uitmaakten van het oude Egyptische dieet, maar onze geliefde ful (favabonen) schijnen pas in de Grieks-Romeinse periode te zijn gegeten.
Dierlijke eiwitten zoals vis, schaap, geit, varken, en een verscheidenheid aan gevogelte waren al bekend in de preynastieke tijd. De bereidingswijzen bestonden uit grillen, koken en braden, maar ook uit zouten en drogen. Kaas en andere melkprodukten werden ook vervaardigd en geconsumeerd. We weten weinig van gekookte gerechten, omdat deze archeologisch vaak moeilijk te ontdekken zijn, maar stoofpotten van verschillende soorten werden zeker bereid.
We hebben niet veel recepten, met als opmerkelijke uitzondering een reeks instructies voor het maken van een soort cake met tijgernoten uit het graf van Rekhmire in Thebe. Veel medische recepten met voedingsmiddelen geven wel een idee van bepaalde soorten gekookt voedsel, zoals een pannenkoekachtig dadelgerecht. Uit het oude Egypte is echter een rijke keuze aan gebakken produkten bekend, waaronder zoete en hartige taarten en gebak.
Vruchten als vijgen, meloenen, nabq, en druiven waren door de hele Egyptische geschiedenis heen bekend. Dadels schijnen pas populair te zijn geworden in het Middenrijk. Tot de dranken behoorde natuurlijk water, naast het basisbier en de luxueuzere wijn, die door de elites werd geconsumeerd en alleen bij speciale gelegenheden aan de massa werd geschonken. Er zijn geen sporen gevonden van andere dranken, maar het is heel goed mogelijk dat johannesbroodsap, vruchtensap en warme dranken werden aangeboden.
***
TIGER NUT CAKE
Bron: Muur uit het graf van Rekhmire, Thebe
Datum: 18e dynastie (1550-1292 v. Chr.), Nieuwe Rijk
Ontwikkeld door Moustafa Elrefaey (in navolging van Pierre Tallet)
Een scène uit het graf toont mannen die een cake-achtig gerecht maken van tijgernoten, waarmee we het dichtst in de buurt komen van een recept voor voedsel uit het oude Egypte.
Ingrediënten
- 1 kop tijgernoten tot poeder gemalen
- 3/4 kop water
- 1/2 kop gemalen dadels
- 2 theelepels honing
- olie (om te bakken)
Werkwijze
Meng het tijgernotenpoeder met water en vorm er een zacht deeg van. Verdeel het deeg in kleine balvormpjes. Meng de gemalen dadels met de honing tot een puree. Om elk balletje te vullen, maakt u met uw duim een kuiltje en vult u de balletjes met de honing/dadelpuree, sluit u het kuiltje en vormt u er driehoekjes van. Bak de driehoekjes in olie en draai ze regelmatig om. Laat uitlekken op keukenpapier en serveer koud.
***
HONEY AND DATE CAKE
Bron: Ebers Papyrus, Universiteit van Leipzig
Datum: 1550 v.Chr
Ontwikkeld door Moustafa Elrefaey (in navolging van Pierre Tallet)
De Ebers Papyrus is een medische tekst uit het oude Egypte die brouwsels en recepten bevat om verschillende kwalen en ziekten te behandelen. Deze ‘cake’ is bedoeld als middel tegen hoest.
Ingrediënten
- 1 kop gedroogde dadels, fijngestampt tot een poeder
- 1/2 kop water
- 1 theelepel honing
Werkwijze
Meng dadelpoeder met water tot een losse pasta. Giet het mengsel in een goed verwarmde pan onder voortdurend roeren. Als het half gaar is, terug in de kom doen en mengen met honing. Verdeel de pasta in kleine balvormige cakejes en serveer.