Cyrus, als woord in het Engels, is de gelatiniseerde vorm van het Griekse Κῦρος, Kȳros, van Oudperzisch 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁 Kūruš. Volgens de inscripties is de naam terug te vinden in het Elamitische Kuraš, het Babylonische Ku(r)-raš/-ra-áš en het keizerlijk Aramese kwrš. De moderne Perzische vorm van de naam is Kourosh.
De etymologie van Cyrus is en blijft een onderwerp van discussie onder historici, taalkundigen, en geleerden van de Iranologie. De Oudperzische naam “kuruš” is in verschillende vormen geïnterpreteerd, van “de zon”, “zoals de zon”, “jong”, “held” tot “vernederaar van de vijand in een verbale wedstrijd” en het Elamitische “kuraš” is vertaald als iemand “die zorg verleent”.
De naam is op veel monumenten en inscripties in het Oudperzisch verschenen. Er is ook de vermelding van een kleine inscriptie in Morghab (zuidwest Iran) waarop de zin (adam kūruš xšāyaƟiya haxāmanišiya) in Oud Perzisch staat (Ik ben Cyrus de Achaemenitische koning). Na een twijfelachtig voorstel van de Duitse taalkundige F. H. Weissbach dat Darius de Grote de eerste was die in het Perzisch schreef, was eerder door sommige geleerden geconcludeerd dat de inscriptie in Morghab verwijst naar Cyrus de Jongere. Dit voorstel was het resultaat van een onjuiste interpretatie van een passage in paragraaf 70 van de Behistun-inscriptie van Darius de Grote. Op grond van vele argumenten is de geaccepteerde theorie onder moderne geleerden dat de inscriptie wel degelijk aan Cyrus de Grote toebehoort.
Er zijn interpretaties van de naam Cyrus door klassieke auteurs die vereenzelvigen met of verwijzen naar het Perzische woord voor “Zon”. De Historicus Plutarchus (46 – 120) verklaart dat “de zon, die in de Perzische taal Cyrus wordt genoemd”. Ook de arts Ctesias die diende aan het hof van de Perzische koning Artaxerxes II van Perzië schrijft in zijn boek Persica zoals samengevat door Photios dat de naam Cyrus afkomstig is van het Perzische woord “Khur” (de zon). Deze worden echter door moderne geleerden niet aanvaard.
Wat de etymologie van het Oudperzische kuruš betreft, hebben taalkundigen verschillende etymologieën voorgesteld, gebaseerd op zowel Iraanse talen als op niet-Indo-Europese talen. Volgens Tavernier is de naam kuraš, waarvan melding wordt gemaakt in Elamitische teksten, waarschijnlijk “de oorspronkelijke vorm”, aangezien er geen Elamitische of Babylonische spelling ku-ru-uš voorkomt in de transcripties van Oudperzisch ku-u-r(u)-u-š. Dat wil zeggen, volgens Tavernier is kuraš een Elamitische naam en betekent “zorg schenken”. Anderen, zoals Schmitt, Hoffmann beweren dat het Perzische Kuruš, dat volgens Skalmowsky verbonden kan zijn met (of een ontlening is van) het IE Kúru- uit het Oud-Indisch een etymologie kan geven van het Elamitische kuraš. In dit verband wordt de Oudperzische kuruš beschouwd met de volgende etymologieën: Eén voorstel wordt besproken door de taalkundige Janos Harmatta die verwijst naar de gemeenschappelijke Iraanse wortel “kur-” (geboren worden) van vele woorden in Oude, Midden en nieuwe Iraanse talen (bijv. Koerdisch). Dienovereenkomstig betekent de naam Kūruš “jong, jeugd…”. Andere Iraanse etymologieën zijn voorgesteld. Het Indiase voorstel van Skalmowsky komt neer op “doen, volbrengen”. Een andere theorie is de suggestie van Karl Hoffmann dat kuruš teruggaat op een -ru afleiding van de IE wortel *(s)kau wat “vernederen” betekent en dienovereenkomstig “kuruš” (vandaar “Cyrus”) “vernederaar (van de vijand in een verbale wedstrijd)” betekent.
Mensen en fictieve personages met de naam Cyrus zijn o.a.: