Damon Lindelof geeft toe dat hij een beetje op zijn hoede is als beroemdheden mode gebruiken om een zaak te promoten. Maar toen de Television Academy de genomineerden vertelde dat er geen dresscode was voor de Emmy Awards van dit jaar, wist hij dat hij iets moest doen.
Daarom, toen “Watchmen” zondagavond de Emmy won voor beperkte series (evenals een schrijfnominatie en acteerprijzen voor sterren Regina King en Yahya Abdul-Mateen II), luidde Lindelofs T-shirt: “Remember Tulsa ’21.”
De HBO-show opent met een weergave van het bloedbad van 1921 in Tulsa – de waargebeurde tragedie waarbij het levendige Greenwood District van de stad (ook bekend als “Black Wall Street”) werd verwoest. Hij en zijn schrijvers gebruikten die gebeurtenis om de geschiedenis van het systemische racisme in Amerika te onderzoeken, en het daaruit voortvloeiende trauma dat van generatie op generatie wordt doorgegeven.
Lindelof drukte het shirt en anderen – hij deelde ze uit op zijn COVID-conforme Emmy-feestje – omdat hij schrijver Cord Jefferson had gevraagd om de aanvaardingsspeech te houden als de twee de Emmy voor outstanding writing for a limited series or movie zouden winnen. Op die manier, in het geval dat “Watchmen” de beperkte serie Emmy niet zou winnen, zou Lindelof toch zijn boodschap uitdragen.
“Dit deel van onze geschiedenis werd uitgewist, en het is niet nu iedereen ervan weet,” zegt Lindelof, die waarschuwt dat culturele krachten het heel goed opnieuw zouden kunnen begraven. “Je kunt het schrijven in het zand en het getij voelen aankomen.”
Dat werd onlangs nog duidelijker toen president Trump plannen onthulde voor een “1776 Commissie” om te drijven op wat hij beschouwt als “patriottisch onderwijs,” wat duidelijk een reactie is op het “1619 Project” van The New York Times Magazine en zijn poging om Afrikaanse Amerikanen opnieuw op te nemen in het verhaal van de Amerikaanse geschiedenis.Ik zeg het je nu, het idee van herstelbetalingen of HR 40 of al die dingen hebben een doelwit op hun rug als de 1776 Commissie bestaat,” zegt Lindelof. “Het is letterlijk uitwissen, dus het tegenovergestelde van uitwissen is het schrijven in inkt. En dus ben ik nog niet klaar met praten over Tulsa ’21. Het was nooit mijn verhaal om te vertellen … maar ik dacht eigenlijk, als er een manier is dat we ons platform tijdens de Emmy’s kunnen gebruiken om opnieuw over Tulsa te praten, dan grijp ik die kans.”
De passie die Lindelof toepaste op zijn versie van “Watchmen” is passend, gezien zijn genegenheid voor de originele graphic novel, die hij ooit “het grootste stuk populaire fictie ooit geproduceerd” noemde. Watchmen”, dat halverwege de jaren tachtig werd gecreëerd door schrijver Alan Moore en tekenaar Dave Gibbons, was een verhaal uit de late Koude Oorlog dat bedoeld was om het idee van superhelden en burgerwachten te ontleden. Lindelofs versie is een soort vervolg, waarin de personages opnieuw aan bod komen in een geheel nieuw verhaal. Hij werd geïnspireerd door het idee van Greenwood als een versie van Krypton (Superman’s thuisplaneet, vernietigd na zijn geboorte), terwijl Jefferson suggereerde dat het logisch zou zijn dat de burgerwacht in het hart van de show – “Hooded Justice” – Afro-Amerikaans zou zijn. Louis Gossett Jr. en Jovan Adepo werden beide Emmy-genomineerd voor het spelen van het personage, alias Will Reeves, op verschillende leeftijden.
Jefferson en Lindelof wonnen zondag de limited series writing Emmy voor de aflevering waarin het personage van Hooded Justice werd getoond, “This Extraordinary Being.” Lindelof: “Het was het meest gewaagde retconstructie met betrekking tot de originele ‘Watchmen’. Dit was het moment waarop de show zichzelf onthulde: ‘We gaan iets doen waarvan we weten dat het buiten de intentie van de oorspronkelijke auteur lag, en het gaat allemaal over raciale onrechtvaardigheid in het bijzonder, maar we proberen ook een zaak te maken voor burgerwacht.
“Watchmen” eindigde in december met een beperkte serie op HBO – maar de impact ervan reikte veel verder dan dat, en voelde des te relevanter in een jaar waarin een nationale afrekening aan de gang was die al lang had moeten plaatsvinden.
“Ik denk dat gekleurde mensen dit gesprek al tientallen jaren, zo niet eeuwen, van de daken schreeuwen om dit gesprek te voeren,” zegt Lindelof. “Ik blijf maar terugkomen op iets dat Yahya zei. We kregen de vraag: ‘Hoe voel je je over hoe vooruitziend de show was?’ En Yahya had zoiets van: ‘Ik denk dat de show misschien zo’n 40 jaar te laat kwam.'”
Gezien het onderwerp dat hij wilde aanpakken, zette Lindelof zich in om een meer inclusieve schrijverskamer op te bouwen, terwijl hij wist dat hij als blanke man van middelbare leeftijd onderweg wat fouten zou maken. “Als iemand die nu over deze kwesties praat, althans in de context van ‘Watchmen’, heb ik in die kamer twee jaar lang voortdurend de verkeerde dingen gezegd. En godzijdank was ik in een ruimte waar de andere schrijvers konden zeggen: ‘Je zei net het verkeerde.'”
Het leiden van “Lost” (met Carlton Cuse) en vervolgens “The Leftovers,” Lindelof geeft toe dat hij de manier waarop hij opereerde als showrunner op “Watchmen” moest aanpassen.”
“Ik denk dat er deze woorden zijn, zoals ‘diversiteit’ en ‘inclusie’, die opnieuw de beste intentie achter zich hebben, maar aan het eind van de dag, als de schrijverskamer alleen ik en zeven schrijvers van kleur was, maar ik luister niet naar hen, dat is geen inclusie,” zegt hij.
“Vaak was ik gewoon geprogrammeerd om te zeggen: ‘Ik ben de showrunner en dit is mijn kamer, en ik ga ofwel duimen omhoog of duimen omlaag.’ Maar de ‘Watchmen’ kamer werkte niet op die manier. Toen ik de controle en de macht begon te verliezen, had ik zoiets van, ‘Ik hou niet van dit gevoel. En zo waren de eerste zes tot tien weken van ‘Watchmen’ zwaar voor ons allemaal. En dan begonnen we elkaar te vertrouwen, iedereen. En in plaats van te zeggen dat ik zou luisteren, begon ik ook echt te luisteren.”
Zegt Ryan Lipscomb, een lid van dat team: “Het was ongelooflijk om te zien hoe Damon TV maakte, hoe hij de kamer leidde en er als een soort point guard voor zorgde dat elke schrijver betrokken was en dat elke schrijver een aandeel had in het weven van het tapijt.”
De band tussen de “Watchmen”-schrijvers die uit die ervaring ontstond, blijft bestaan. Lindelof en zijn team communiceren nog steeds elke dag via een tekstketen. Er was de pijn in januari, toen de Golden Globes en de SAG Awards de show grotendeels negeerden, tot verrassing van velen. Er was de viering toen “Watchmen” dit jaar 26 Emmy-nominaties scoorde, de meeste van alle programma’s.
En toen de hoofdceremonie naderde, was er geen twijfel dat ze als team bijeen zouden komen – voor het eerst in persoon sinds de Writers Guild Awards in februari. Het idee voor een feestje ontstond nadat Lindelof had besloten dat hij geen awards voor “Watchmen” alleen in ontvangst wilde nemen.
“Ik had zoiets van, er is geen situatie die voor mij goed voelt waarin ik een Emmy voor een beperkte serie in mijn eentje in ontvangst neem, zelfs niet midden in een pandemie,” zegt hij. “
De genomineerde sterren, waaronder King, Abdul-Mateen, Gossett Jr., Adepo, Jeremy Irons en Jean Smart, waren echter over de hele wereld verspreid. Toen werd voorgesteld dat Lindelof en Jefferson het samen zouden doen vanwege hun nominatie als schrijver. Maar alle schrijvers waren in L.A. en het was logisch om ze eindelijk weer in dezelfde ruimte te krijgen – nadat natuurlijk de juiste protocollen en veiligheidsmaatregelen waren getroffen.
“Ik heb ze benaderd en gezegd: ‘Als we allemaal voor de Emmy’s zouden testen en borrelen en zelfquarantinerend zouden zijn, zouden jullie dan langs willen komen? We zouden de hele tijd buiten zijn,” herinnert Lindelof zich. “En ze zeiden allemaal ja.”
Lindelofs vrouw, Heidi, gaf opdracht een rode loper buiten het huis uit te rollen, en naarmate de Emmy-avond naderde … namen de zenuwen toe. “Ik heb zaterdag en zondag niet echt geslapen,” zegt Lindelof. “Ik was angstig en deed die dans tussen dit zou er helemaal niet toe moeten doen, het doet er wel toe, hoe moet ik me hierover voelen? En dan, doen we wel het juiste? Zijn dit te veel mensen? Is dit onveilig? Al die dingen.”
Toen het 15.00 uur was, kwam een technicus van het Emmy-productieteam langs om de camera van Lindelof op te stellen. De ceremonie begon, en tegen de tijd dat King de Emmy voor de hoofdrolspeelster in een beperkte serie won, zei Lindelof dat hij een golf van kalmte voelde.
“Ik ben nog nooit in deze positie geweest,” zegt hij. “Zelfs toen ‘Lost’ 15 jaar geleden won, was het niet de favoriet. En dus het idee dat ik de afgelopen maand heb meegemaakt waarin mensen zeiden: ‘Ik denk dat je gaat winnen,’ voelt zowel heel goed omdat ze vertrouwen in je uitspreken als beangstigend omdat er nu gewoon een verwachting is.”
Lindelof juicht de limited series Emmy voor ‘Watchmen’ toe als een overwinning voor iedereen die aan de show heeft meegewerkt, maar de schrijfeer die hij deelt met Jefferson is extra zoet. Hij was vijf keer genomineerd, zonder overwinning, voor het schrijven aan “Lost”. “De schrijf Emmy was de Heilige Graal,” zegt hij.
Toen hij in 2005 de dramaserie Emmy won voor “Lost”, waren seizoenen van 22 afleveringen nog steeds de norm (een norm die de show uiteindelijk hielp doorbreken), en Lindelof herinnert zich dat hij niet eens een moment had om ervan te genieten.
“Er was geen tijd om terug te denken aan seizoen 1,” zegt hij. “Tegen de tijd dat de Emmy’s plaatsvonden, hadden we al zeven of acht afleveringen van Seizoen 2 gedaan, en dat was een op hol geslagen trein. Ik wist niet hoe ik het moest stoppen. En dus denk ik dat ik me veel meer buiten controle voelde. Ik deed alles wat ik kon om vol te houden.
“Het kostte ons twee jaar om negen afleveringen van ‘Watchmen’ te maken, en in diezelfde periode maakten we bijna 50 afleveringen van ‘Lost,'” verwondert Lindelof zich. “Ik weet eerlijk gezegd niet hoe het gedaan is. Ik zeg niet eens: ‘Waren die afleveringen goed?’ Alleen al het feit dat ze bestaan, vind ik te gek.”
Maar de realiteit dat Lindelof en zijn team twee jaar de tijd hadden om “Watchmen” te maken, is ook een testament voor HBO, dat zondagavond feest vierde met een dominante 30 Emmy’s, waaronder 11 voor “Watchmen”. HBO-programmepresident Casey Bloys zegt dat hij het volste vertrouwen in Lindelof had, zelfs toen de plannen van de schrijver gedurfder werden.
“Als Damon interesse zou tonen in bijna alles, zou ik daarin geïnteresseerd zijn,” zegt Bloys. “Ik denk dat hij een heel speciale stem heeft, en ervaring in televisie, en hij is altijd op zoek om iets ambitieus te doen. En in dit geval, een beetje eng. En dus heb ik echt vertrouwen in hem.”
Daags na zijn overwinning laat Lindelof het even bezinken, het feit dat hij een heruitvinding heeft gedaan van de graphic novel waar hij zo van houdt: “Watchmen’, de last, de uitdaging, het ‘hoe durf je’, de trots om het te doen, om te weten dat ik een Emmy ga krijgen met het woord ‘Watchmen’ erop geschreven, het voelt als, ‘OK, deze show wordt nu deel van de erfenis van dit dat alles voor me betekent’. Dat deel had ik nooit kunnen hebben met ‘Lost’.”
Het is nu 10 jaar geleden dat ‘Lost’ uit de lucht ging, en Lindelof is nog steeds enorm trots op de show en de blijvende invloed ervan op de popcultuur – inclusief nieuw publiek dat het ontdekt via streaming. Maar hij heeft ook spijt van het openlijk delen van zijn teleurstelling over het feit dat sommige fans het einde van de serie niet leuk vonden, omdat hij vindt dat hij uiteindelijk heeft bijgedragen aan het negatieve stigma dat eraan kleeft.
“Ik heb het verhaal niet uitgevonden dat de finale empirisch slecht was, maar ik heb het wel versterkt,” zegt hij. “Het feit dat mensen de behoefte voelen om tegen me te zeggen: ‘Hé, ik vond het einde eigenlijk wel leuk.’ Of de verwachting die sommige mensen hebben: ‘Ik moet van tevoren weten dat het einde teleurstellend zal zijn’. Het feit dat ik mensen heb verteld wat ze moesten denken over ‘Lost’ is een grote spijt die ik heb.”
Lindelof overwon een aantal van die demonen met zijn vervolgserie, HBO’s ‘The Leftovers,’ die zijn drie-seizoenen run eindigde met bijna universele kritieken.
“Ik denk niet dat we het hadden kunnen nagelen als ‘Lost’ niet was gebeurd,” zegt Lindelof. “Wat mij aantrok in het boek van Tom was dat het zo onverdeeld was om te zeggen dat dit niet ging over het beantwoorden van vragen. Het was zo bevrijdend dat je het niet eens hoefde te weten om het verhaal te kunnen vertellen. Dat heb ik van Tom geleerd. Maar ik zou me niet zo hebben gevoeld als ‘Lost’ niet was geëindigd zoals het was geëindigd. De energie van ‘Ik weet dat je het wilt weten, maar ik vertel het niet’. Ik wist niet eens dat je dat kon doen.”
De andere les die Lindelof heeft geleerd van ‘The Leftovers’, en die hij in ‘Watchmen’ heeft geleerd, is dat het OK is om weer met hetzelfde talent te werken – in dit geval, King, die de terugkeer op prijs stelt.
“Ik denk dat hij, vanwege onze ervaring samen bij ‘The Leftovers’, erop vertrouwde dat ik Angela Abar met dezelfde zorg zou benaderen als hij en het schrijfteam tijdens het maken van ‘Watchmen’,” zegt King. “Het vertrouwen was wederzijds. Wanneer wederkerigheid de kern van een partnerschap is, kunnen het respect en de vriendschap een leven lang duren. Damon is die partner.”
Lindelof geeft toe dat hij na ‘Lost’ zei dat hij niet meer dan één keer met hetzelfde talent wilde werken, “stom was.” “Nu ga ik er altijd mee door,” zegt hij, “want dan zou ik weer met Carrie Coon mogen werken, of Justin Theroux, of Ann Dowd, of Matthew Fox. Regina heeft echt bewezen dat ik het mis had.”
Hij zal alleen met geen van hen aan een nieuwe “Watchmen” werken. Lindelof houdt sterk vast aan zijn wens om klaar te zijn met de franchise, en richt zijn aandacht op andere dingen, zoals het begeleiden van een nieuwe generatie stemmen.
“Dit was het verhaal dat ik wilde vertellen, maar het zou veel uitgebreider kunnen zijn dan dit,” zegt hij. “Niet dat ik mezelf als Willy Wonka zie, maar het is tijd om wat andere kinderen in de fabriek te brengen. Ik kon me geen grotere focus voorstellen voor mij dan om de deuren van de fabriek open te gooien en te zeggen: ‘Ik zal je rondleiden en je vertellen wat ik hier heb geleerd, maar je moet de ingrediënten meebrengen die je hier wilt mengen en je eigen snoep maken.'”