Charles L. Grant wordt vaak genoemd als de bedenker van de term “dark fantasy”. Grant definieerde zijn soort dark fantasy als “een soort griezelverhaal waarin de mensheid wordt bedreigd door krachten die het menselijk begrip te boven gaan”. Hij gebruikte dark fantasy vaak als alternatief voor horror, omdat horror steeds meer geassocieerd werd met meer viscerale werken.
Dark fantasy wordt soms ook gebruikt om verhalen te beschrijven die verteld worden vanuit het oogpunt van een monster, of die een sympathieker beeld geven van bovennatuurlijke wezens die meestal geassocieerd worden met horror. Anne Rice’s The Vampire Chronicles, Chelsea Quinn Yarbro’s Saint-Germain, en Neil Gaiman’s The Sandman zijn vroege voorbeelden van deze stijl van dark fantasy. Dit in tegenstelling tot het traditionele horrormodel, dat zich meer richt op de slachtoffers en overlevenden.
In een meer algemene zin wordt dark fantasy af en toe gebruikt als synoniem voor bovennatuurlijke horror, om horrorverhalen te onderscheiden die elementen van het bovennatuurlijke bevatten van die welke dat niet doen. Bijvoorbeeld, een verhaal over een weerwolf of vampier zou kunnen worden omschreven als dark fantasy, terwijl een verhaal over een seriemoordenaar gewoon horror zou zijn.
Stableford suggereert dat het soort horror dat overgebracht wordt door fantasieverhalen zoals William Beckford’s Vathek en Edgar Allan Poe’s The Masque of the Red Death “meer esthetisch is dan visceraal of existentieel”, en dat zulke verhalen eerder beschouwd moeten worden als “dark fantasies” dan als de “bovennatuurlijke thrillers” van de conventionele horror fictie.
Karl Edward Wagner wordt vaak gecrediteerd voor het creëren van de term “dark fantasy” wanneer deze gebruikt wordt in een meer op fantasie gebaseerde context. Wagner gebruikte het om zijn fictie over de gotische krijger Kane te beschrijven. Sindsdien wordt “dark fantasy” soms toegepast op “sword and sorcery” en “high fantasy” fictie met anti-heroïsche of moreel dubbelzinnige hoofdrolspelers. Een ander goed voorbeeld onder deze definitie van dark fantasy is Michael Moorcock’s sage over de albino zwaardvechter Elric.
Het fantasy werk van H.P. Lovecraft, Clark Ashton Smith en hun navolgers zijn wel gespecificeerd als “dark fantasy”, omdat de denkbeeldige werelden die zij verbeeldden veel horror elementen bevatten. Dit horrorelement is overheersend in sommige subgenres van anime.
Dark fantasy wordt af en toe gebruikt om fantasy-werken te beschrijven van auteurs die door het publiek voornamelijk worden geassocieerd met het horrorgenre. Voorbeelden hiervan zijn Stephen King’s De Donkere Toren serie, Peter Straub’s Shadowland en Clive Barker’s Weaveworld. Als alternatief wordt dark fantasy soms gebruikt voor “donkerdere” fictie geschreven door auteurs die het best bekend zijn voor andere stijlen van fantasy; Raymond Feist’s Faerie Tale en Charles de Lint’s romans geschreven als Samuel M. Key zouden hier passen.