Hoe prinses Papantzin het einde van de Azteekse beschaving voorzag
Moctezuma II was de laatste heerser van het Azteekse Rijk. Hij werd gedood tijdens de Spaanse verovering in 1520.
Maar 11 jaar voor het gewelddadige einde van zijn beschaving en leven, werd hij gewaarschuwd. Zijn schoonzus, prinses Papantzin, had een zeer gedetailleerde en nauwkeurige visie van wat de Azteken te wachten stond.
Papantzin was een prinses uit Texcoco, een machtige en prestigieuze Acolhua stadstaat op het centrale Mexicaanse plateau, na de Azteekse hoofdstad Tenochtitlan.
Moctezuma II, de heerser van het Azteekse Rijk, had een slimme diplomatieke aanpak om de macht te behouden. Hij huwde zijn mannelijke verwanten uit aan de dochters van potentiële rivaliserende koningen uit zusterculturen.
Papantzin was de kleindochter van de Texcocoaanse heerser, Nezahualpilli. In een diplomatieke schaakzet werd zij uitgehuwelijkt aan een van Moctezuma’s broers.
In 1509 werd Papantzin ziek. Al snel raakte ze in coma.
Iedereen dacht dat ze dood was. Ze begonnen met de begrafenisvoorbereidingen.
De Azteekse traditie was om hun doden te verbranden. Maar Papantzin kwam uit Texcoco. Daar schreef de traditie voor dat ze in een tombe moest worden bijgezet. De rouwenden volgden de Texcocaanse gebruiken, legden haar lichaam in een tombe en schoven de grafsteen erop, waarmee ze haar verzegelden.
Toen hoorden ze geschreeuw.
Papantzin was wakker geworden en huilde om eruit gelaten te worden.
Het visioen
Nadat ze uit haar tombe was bevrijd, zei prinses Papantzin dat ze een visioen had gehad toen ze onder narcose was.
Een lichtgevend wezen – een man met “gekruiste stokken” op zijn voorhoofd – nam haar hand en leidde haar naar de kust.
Ze keek naar de Atlantische Oceaan en zag verschillende “drijvende huizen” die vanaf de horizon neerdaalden. De huizen hadden “witte vleugels.” “Gekruiste stokken,” vergelijkbaar met die op het voorhoofd van de man, waren erop geschilderd.
Schildering van schepen van Conquistador tijdens de Spaanse Verovering van de jaren 1500Schildering van schepen van Conquistador tijdens de Spaanse Verovering van de jaren 1500
De lichtgevende man vertelde de prinses dat dit mannen zijn die uit een ver land komen. Hij zei ook dat zij het Azteekse Rijk zouden veroveren en kennis zouden brengen over de Ene Ware God.
Prinses Papantzin deelde haar visioen met Moctezuma II. Daarna weigerde hij met haar te spreken.
Toen de toekomst kwam
In 1519, tien jaar na het visioen van Papantzin, arriveerden de conquistadores aan de kusten van het Azteekse Rijk.
Moctezuma II begroette hen eerst als gasten en nodigde hen zelfs uit in zijn paleis. Gedurende enkele maanden speelde hij een spel van diplomatie. De spanningen binnen zijn muren liepen echter op en bereikten een hoogtepunt in 1520 tijdens het bloedbad in de Grote Tempel, toen Azteekse elites werden afgeslacht en Moctezuma II als gijzelaar werd meegenomen.
Snel na deze gebeurtenissen werd hij vermoord.
Het duurde nog een jaar van gevechten en verschuivende allianties. In 1521 hadden de Spanjaarden officieel de Azteekse beschaving vernietigd en hun hoofdstad, Mexico-Stad, gevestigd in de ruïnes van Tenochtitlan.
En wat gebeurde er met prinses Papantzin?
Zij behoorde tot de eerste inboorlingen die zich vrijwillig bekeerden tot het christendom. Toen de eerste Franciscaner broeders in 1525 Texcoco evangeliseerden, werd ook zij gedoopt.
Is dat gebeurd?
De verovering van het Azteekse rijk vond vijf eeuwen geleden plaats. Hoeveel van de verslagen uit die tijd zijn feiten en hoeveel zijn legenden?
Het is ook belangrijk te onthouden dat de meeste verslagen na de verovering van de Spanjaarden zelf kwamen.
Misschien had Papantzin een voorspellend visioen. Maar toonde het werkelijk een superieur ras dat de ene ware God bracht? Of toonde het een vijandige indringer?
Wat we zeker weten is dat historici het niet eens zijn over hoe Moctezuma zelf, en bij uitbreiding, velen van de Azteken, de Spaanse verovering zagen.
Sommige historische verslagen beschrijven Moctezuma als “rationeel.” Anderen als “besluiteloos.” Blijkbaar was hij er niet zeker van of de buitenlanders vijanden waren of werkelijk door de Goden gezonden.
1519 was toevallig het jaar van Ce Acatl. De Azteken geloofden dat in dit jaar hun god Quetzalcoatl was beloofd terug te keren. Volgens sommige verslagen zagen Moctezuma en zijn volk de Spanjaarden als afgezanten van hun goden.
Volgens andere verslagen waarschuwde Nezahualpilli – de heerser van Texcoco en de grootvader van Papantzin – Moctezuma dat de Azteken vernietigd zouden worden. Hij zei dat verschillende voortekenen zijn voorspelling zouden bevestigen en Moctezuma zag inderdaad 8 voortekenen vóór de invasie.
Nezahualpilli stond bekend als een “groot ziener”. Heeft zijn kleindochter zijn gave geërfd? Of zijn deze verhalen vervormd door het prisma van de tijd?
We weten het niet.