“Wat is bruin, wit en blauw, en beweegt als een TikTok dansuitdaging? Een wilde oceaanvogel van 1,5 kilo die is genoemd naar een Spaanse belediging en waarvan de aantallen afglijden naar bedreigd gebied.
We hebben het over de blauwvoetgenten (Sula nebouxii). Deze vogels, met hun donkerbruine vleugels en kenmerkende helderblauwe voeten, zijn ongeveer 81 centimeter hoog en behoren tot een half dozijn soorten in de familie Sulidae. Ze hebben een lange snavel, een sigaarvormig lichaam en smalle, hoekige vleugels. Samen met de peper-en-zoutkleur van zijn lichaam, heeft de blauwvoetgent een hoog-stappende paringsdans die de mannetjes gebruiken om vrouwtjes aan te trekken. De mannetjes heffen één poot tegelijk op in een beweging die bekend staat als “sky-pointing” en die gepaard gaat met horizontaal uitgespreide vleugels, opgeheven koppen en een lange, hol klinkende roep.
Advertentie
Cerulean Kicks
Maar verwacht geen kakofonie te horen wanneer de vogel vliegt of jaagt. “De blauwvoetgent is een van die unieke vogels die nauwelijks geluid maken als ze op zee zijn,” zegt Diana Ludwiczak, eigenaar van de blog “How I Got Into Veterinary School”, die gefascineerd raakte door blauwvoetgentjes toen ze lid werd van een studentenvereniging voor vogels. “Als je de zeldzame kans krijgt om een blauwvoetgors te horen kibbelen over een prooi, smelt je gemakkelijk in een miljoen stukjes. Hun vocalisaties zullen elke amateur vogelliefhebber verrukken en bevredigen.”
Zo ook hun gespreide voeten. Deze bijzondere eigenschap, wanneer aangetroffen bij watervogels zoals blauwvoetgenten, staan bekend als totipalmate voeten. Dit betekent dat alle vier de tenen van de voet met elkaar verbonden zijn door een web, waardoor de voeten van de vogels net zo efficiënt zijn als zwemvliezen in het water. De zwemvliezen helpen blauwvoetgenten ook bij het regelen van hun lichaamstemperatuur. Als ze het te koud krijgen, kunnen ze op één poot balanceren en de andere voet in hun donzige witte buikveren stoppen. Als ze het te warm krijgen, koelen de blauwvoetgenten af door te poepen op hun eigen cerulean poten.
“Advertentie
Een bijnaam die is blijven hangen
De blauwvoetgenten zouden hun naam hebben gekregen van vroege ontdekkingsreizigers die het Spaanse woord “bobo” kannibaliseerden. Het woord betekende in die tijd, losjes, “dom.” Het verwees vooral naar de manier waarop de genten zich onhandig voortbewogen op het land en de onwetende manier waarop ze mensen zonder angst benaderden.
De verwijzing bleef hangen, maar zo ook onze fascinatie om meer over de vogel te weten te komen, inclusief zijn populatietellingen en voortplantingssnelheden. Onderzoekers hebben hun leefgebieden, paringsrituelen, opvoedingsstijlen en voedselvoorkeuren bestudeerd, en zelfs de neiging van oudere broers en zussen om hun jongere broederconcurrenten dood te pikken.
Bijna de helft van de populatie blauwvoetgenten leeft op de Galápagos-eilanden, een keten van 19 vulkanische eilanden in de Stille Oceaan, ongeveer 1.000 kilometer ten westen van Zuid-Amerika. De eilanden maken deel uit van hun naaste buurland, Ecuador, dat in 1959 97% van het landoppervlak van de eilanden tot nationaal park verklaarde en de omringende wateren als zeereservaat behield. Deze verklaring werd voorafgegaan door het bezoek van Charles Darwin aan de eilanden in 1835, waar de flora en fauna die zich in extreem isolement ontwikkelden zijn evolutietheorie inspireerden.
De andere helft van de blauwvoetgentenpopulatie strekt zich uit langs de westkusten van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, waarbij de meeste van deze kustbewoners geconcentreerd zijn in Mexico, Columbia, Ecuador en Peru. De blauwvoetgenten verlaten hun nestplaatsen bij daglicht om op hun favoriete prooi te jagen, die hen op vluchten over koud oceaanwater brengt naar vruchtbare gebieden waar diepe golven naar de oppervlakte stijgen en rijk zijn aan sardines, ansjovis en kleine visjes van de open zee. Af en toe eten blauwvoetgenten ook inktvisjes, waarbij ze – zoals bij alle prooien – van grote hoogte en met hoge snelheid in het water duiken en hun prooi in hun snavel meesleuren terwijl ze naar de oppervlakte stijgen. Zelfs tijdens het eierlegseizoen vliegen mannetjes- en vrouwtjesparen om beurten uit om het avondeten te vangen, waarbij er één achterblijft om de eieren warm te houden.
Advertentie
Rocky Homelife, Successful Flock
Zoals andere zeevogels nestelt de blauwvoetgent op het land en lijkt het rotsachtige terrein van kustlijnen of vulkanische eilanden niet erg te vinden. In tegenstelling tot andere vogels die uitgebreide nesten bouwen in de hoop een partner het hof te maken, culmineert de succesvolle hofmakerij van de blauwvoetgent in plaats daarvan in een nederig onderkomen. Een vrouwtje legt één tot drie eieren, en beide partners slapen in een nest dat wordt gebouwd door te doen wat natuurlijk is – poepen.
Als het gepaard gaande paar (zij binden zich gewoonlijk slechts voor één broedseizoen) een schram of depressie in rots bewoont, creëren zij mettertijd een cirkelvormig ommuurd nest dat wordt gebouwd met laag op laag poep. Maar alles gaat niet altijd goed binnen die muren. Mannetjesgenten die niet zeker zijn van het vaderschap van de eieren bij een nieuw vrouwtje, kunnen de eieren vernielen. Andere vogelsoorten kunnen het nest plunderen en de eieren breken. En, omdat de eieren vier dagen na elkaar uitkomen, kunnen oudere kuikens de pas uitgekomen concurrentie doden.
Elke nieuwe generatie benadrukt de reden waarom blauwe voeten werken voor de genten. De kleur komt van carotenoïde pigmenten die worden opgenomen in het verse visrijke dieet van de vogel. Een zwakke of ongezonde vogel zal moeite hebben zich te voeden en zal daarom niet het helderste blauw voor zijn poten afdwingen. De intensiteit van het blauw, zwak of sterk, geeft de gezondheid van het mannetje en het potentieel als partner aan, wat betekent dat broedende vrouwtjes een beslissing kunnen nemen door naar de voeten van een mannetje te kijken tijdens een paringsdans.
“Mannelijke blauwvoetige boobies worden door potentiële partners geëvalueerd door de blauwheid van hun voeten,” zegt Lisa M. Webb, een gediplomeerd klinisch psychologe die onlangs een masteropleiding in milieu- en natuurbehoudswetenschappen aan de Johns Hopkins University heeft afgerond, waaronder het verzamelen van gegevens over blauwvoetgenten op de Galápagos-eilanden. “Deze blauwheid is een indicator van gezondheid en kracht, dus een vrouwtje zal een partner kiezen met levendige donkerblauwe voeten, want dat suggereert een grotere kans op gezonde nakomelingen.”
Hoewel het in staat zijn om de mannelijkheid van een mannetje te beoordelen aan de hand van zijn blauwe voeten, lijkt om afspraakjes te stroomlijnen, zijn blauwvoetgentpopulaties gekrompen. Grotendeels als gevolg van afnemende sardineaantallen, is de blauwvoetgent verdwenen van ongeveer 20.000 volwassenen op de Galápagos Eilanden tot minder dan 6.500 in 2018, het laatste jaar waarvoor gegevens beschikbaar zijn.
Advertentie