Een oud Grieks schip op de bodem van de Zwarte Zee werd digitaal in kaart gebracht door twee onderwatervoertuigen. Een oud Grieks schip op de bodem van de Zwarte Zee werd digitaal in kaart gebracht door twee onderwatervoertuigen. Voor de Bulgaarse kust, iets meer dan 1,6 kilometer onder de zeespiegel, werd het schip op de bodem van de Zwarte Zee in kaart gebracht door twee onderwatervoertuigen. Zwarte Zee MAP/EEF Expeditions
Voor de Bulgaarse kust, iets meer dan een mijl onder het oppervlak van de Zwarte Zee, hebben archeologen ontdekt wat volgens hen het oudste intacte scheepswrak ter wereld is.
Het schip, met een lengte van zo’n 23 meter, is vermoedelijk een oud Grieks handelsschip. Met de mast nog overeind, de roeren en de roeibanken nog op hun plaats, heeft het meer dan 2400 jaar ongestoord op de oceaanbodem gelegen.
Lang een belangrijke handelsroute tussen Europa en Azië, was de Zwarte Zee dat vooral in de antieke wereld, toen Griekse schepen vanuit de Middellandse Zee goederen vervoerden naar de vele koloniën langs de Zwarte Zee kust.
Een Engels-Bulgaars team van het Black Sea Maritime Archaeology Project (MAP) ontdekte het intacte scheepswrak als onderdeel van een drie jaar durende missie om de diepten van de Zwarte Zee te verkennen en inzicht te krijgen in prehistorische veranderingen van het zeeniveau die ook vandaag nog van invloed zijn. Met behulp van sonar en diepzeeduikrobots heeft het team meer dan 60 wrakken ontdekt, waaronder Romeinse handelsschepen en een Kozakkenhandelsvloot uit de 17e eeuw.
“Er zijn schepen daar beneden die nooit zijn gezien, behalve op muurschilderingen en schilderijen en in boeken, en dit is de eerste keer dat ze zijn gezien sinds ze dreven,” vertelde Edward Parker, CEO van Black Sea MAP, aan de Guardian.
De oude Sirenenvaas met het schip van Odysseus
Ann Ronan Pictures/Print Collector/Getty Images
Fans van klassieke literatuur en kunst zullen het pas ontdekte vaartuig misschien herkennen als het type dat op oud Grieks aardewerk, met name wijnvazen, is geschilderd. Een beroemd voorbeeld is de Sirenenvaas, die zich nu in het British Museum bevindt; hij dateert van rond 480 v. Chr. De afbeelding toont de Homerische held Odysseus, vastgebonden aan de mast van zijn schip, terwijl het langs de sirenen vaart, de zeenimfen die volgens de Griekse mythologie zeelieden op de rotsen lokten met hun betoverende gezang.
Het schip is zo goed bewaard gebleven omdat de wateren er omheen anoxisch zijn, oftewel volledig verstoken van zuurstof. Anders zou het, zoals de meeste scheepswrakken uit de oudheid, in de loop der eeuwen op de oceaanbodem zijn geërodeerd of beschadigd door zeedieren en bacteriën.
Hoewel zij een klein stukje van het schip verwijderden om het met koolstof te dateren, hetgeen de hoge ouderdom bevestigde, liet het Black Sea MAP team het scheepswrak liggen waar zij het aantroffen. Helen Farr, een lid van het team, vertelde BBC News dat zij en haar collega’s geld nodig hebben om terug te keren naar het schip om de inhoud van het ruim te onderzoeken, waarvan zij geloven dat deze ook relatief intact bewaard is gebleven, en hen zou kunnen helpen vast te stellen waarvandaan het schip is vertrokken.
“Het is als een andere wereld,” zei Farr over de opzienbarende ontdekking van haar team. “Het is wanneer de ROV door de waterkolom zakt en je dit schip ziet verschijnen in het licht op de bodem, zo perfect bewaard dat het voelt alsof je terug in de tijd stapt.”