Duizeligheid

Wat is duizeligheid?

Ah, dat is de miljoen dollar vraag. “Duizelig zijn’ betekent voor verschillende mensen verschillende dingen. Of zelfs voor dezelfde persoon in verschillende situaties. Meestal wordt het gebruikt om een van de volgende gewaarwordingen te beschrijven:

• Vertigo, dat is een gevoel van ronddraaien.
• Zich flauw of licht in het hoofd voelen, alsof u op het punt staat flauw te vallen of in te storten.
• Verlies van normaal evenwicht, d.w.z. onvast zijn, zonder zich flauw of draaierig te voelen.

Wanneer u naar een dokter gaat en zegt dat u zich “duizelig” voelt, dan stelt u hem voor een echte uitdaging. Want het woord “duizelig” beschrijft meerdere symptomen, en een groot aantal aandoeningen kan duizeligheid veroorzaken. Uw arts zou het echter moeten kunnen beperken, door uit te zoeken wat u persoonlijk precies onder duizeligheid verstaat, en door te vragen naar andere symptomen.

Waarom voel ik me duizelig?

Wel, nogmaals, het zal afhangen van wat u persoonlijk onder duizeligheid verstaat. Als u duizeligheid hebt, dat wil zeggen dat u het gevoel hebt dat u of de wereld om u heen ronddraait, dan zijn de meest voorkomende oorzaken binnenoorproblemen. Andere oorzaken dan het in de war brengen van het evenwichtssysteem van uw binnenoor door het rijden op een rotonde in een speeltuin of de theekopjesattractie op de kermis, of door het draaien van een lading pirouettes, zijn onder meer:

• Een infectie in het gebied van het binnenoor, zoals labyrinthitis of vestibulaire neuritis.
• Benigne paroxysmale positionele duizeligheid (BPPV), een aandoening waarbij bepaalde bewegingen van uw hoofd een ronddraaiend gevoel opwekken.
• Ziekte van Ménière.
• Migraine.

Lees meer over deze aandoeningen en andere oorzaken van vertigo.

Wat zijn de mogelijke oorzaken van een flauw gevoel?

Als u met duizeligheid bedoelt dat u zich flauw of licht in het hoofd voelt, dan kunnen aandoeningen die overal in uw lichaam hun oorsprong vinden, de oorzaak zijn. Bijvoorbeeld:

• Het hebben van een hoge temperatuur (koorts).
• Erg warm weer.
• Bijwerkingen van bepaalde medicijnen.
• Paniekaanvallen.
• Problemen met uw hartslag – bijvoorbeeld uw hart gaat te snel, te langzaam of niet regelmatig.
• Een te laag ijzergehalte (en andere oorzaken van bloedarmoede).
• Een daling van uw bloeddruk wanneer u opstaat (orthostatische hypotensie).

Mensen die zich flauw voelen, zeggen vaak dat ze zich “licht in het hoofd” voelen en het gevoel hebben dat ze kunnen instorten tenzij ze gaan zitten of liggen. Dit wordt soms beschreven als duizelig voelen. De meesten van ons kunnen zich momenten herinneren waarop we ons zo hebben gevoeld. Bijvoorbeeld wanneer we ziek waren met een hoge temperatuur (koorts), erg hongerig of erg emotioneel. Sommige mensen voelen zich echter herhaaldelijk flauw zonder dat daar een duidelijke verklaring voor is, zoals koorts.

Orthostatische hypotensie

Dit betekent dat uw bloeddruk daalt als u gaat zitten vanuit een liggende positie, of als u opstaat vanuit een zittende of liggende positie. In het bijzonder, als u na een nacht slapen uit bed opstaat. De daling van de bloeddruk is slechts van korte duur omdat de bloeddruk zich snel aanpast aan uw nieuwe houding. Bij sommige mensen kan het gevoel van flauwvallen echter heviger zijn en enkele minuten aanhouden. Dit probleem wordt erger naarmate u ouder wordt.

Anaemie

Het belangrijkste symptoom van anemie is vermoeidheid. Maar als u bloedarmoede heeft, kan het zijn dat u niet voldoende zuurstof naar de hersenen krijgt. Hierdoor kunt u zich licht in het hoofd voelen.

Arrhythmieën en andere hartproblemen

Een aritmie is een abnormaal hartritme. Het ontstaat wanneer het hart plotseling te snel, te langzaam of op een abnormale manier slaat. Er zijn verschillende oorzaken. Een van de symptomen van een aritmie is een gevoel van flauwte of licht gevoel in het hoofd, omdat de bloedtoevoer naar de hersenen plotseling kan afnemen als de aritmie zich ontwikkelt. Zie de aparte folder Abnormale hartritmestoornissen voor meer details.

Verschillende andere hartaandoeningen kunnen een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen veroorzaken, waardoor u zich flauw of licht in het hoofd voelt.

angst

In het bijzonder als u angst heeft met paniekaanvallen kunt u zich licht in het hoofd voelen. Dit kan erger worden als u door de angst- of paniekaanval overademt (hyperventileert).

Medicijnen

Zich flauw en/of licht in het hoofd voelen is soms een bijwerking van sommige medicijnen. Het is altijd de moeite waard de bijsluiter van het medicijn te lezen om te controleren of duizeligheid een erkende bijwerking is.

En als u het type duizeligheid bedoelt waarbij u niet het gevoel heeft dat u of de kamer ronddraait en u zich niet flauw voelt, maar u zich gewoon uit balans voelt, dan zijn er nog meer mogelijke oorzaken. Deze kunnen ook uitgaan van problemen met verschillende lichaamsorganen en -systemen, zoals uw oor, uw hersenen, uw zenuwstelsel en uw algemene gezondheidstoestand. Alcohol, straatdrugs en diverse medicijnen kunnen u ook uit balans brengen, en hebben bij verschillende mensen een verschillend effect.

Moet ik me zorgen maken over duizeligheid?

Als u last heeft van terugkerende duizelingen, of van een voortdurende duizeligheid waarvoor geen duidelijke oorzaak is, ga dan naar uw arts. Als u duizeligheid hebt met andere alarmerende verschijnselen (zoals plotselinge zwakte in uw armen, benen of gezichtsspieren, of pijn op de borst of een zeer kortademig gevoel), bel dan een ambulance of ga met spoed naar de dokter.

Moet ik naar de dokter?

Het is meestal het beste om een verklaring te hebben voor duizeligheid. Als u een langdurige episode van duizeligheid heeft, of terugkerende episodes van duizeligheid en u weet niet zeker wat de oorzaak is, dan is het verstandig om een arts te bezoeken. Vooral als u naast de duizeligheid nog andere klachten heeft, zoals:

• Hoofdpijn, vooral als die hevig is, of een ander soort hoofdpijn dan u gewoonlijk heeft.
• Hoor- of gezichtsverlies.
• Problemen met spreken.
• zwakte van armen of benen.
• moeite met lopen.
• Collaps, of perioden van bewusteloosheid.
• Gevoeligheid in delen van uw lichaam.
• Pijn in de borst.
• Een abnormaal langzame of snelle polsslag.
• Een onregelmatige polsslag.
• Elk ander symptoom dat u niet kunt verklaren.

Als een van deze symptomen plotseling is opgekomen, ga dan onmiddellijk naar een arts.

Oorzaken van duizeligheid

Met dit aantal mogelijkheden is het niet zo verwonderlijk dat er niet altijd een oorzaak wordt gevonden. Er wordt zelfs geschat dat bij één op de vijf mensen die naar de dokter gaan met klachten over duizeligheid, nooit een oorzaak wordt gevonden. Gelukkig is zelfs als de oorzaak niet is gevonden, het symptoom duizeligheid vaak na verloop van tijd verdwenen.

Hoe behoudt u normaal gesproken uw gevoel van vastheid en evenwicht?

Uw hersenen ontvangen voortdurend zenuwboodschappen uit verschillende delen van het lichaam om u te vertellen waar u bent en in welke positie u zich bevindt. De drie belangrijkste bronnen van deze zenuwboodschappen zijn:

• Uw ogen – waar u naar kijkt helpt uw hersenen om te vertellen in welke positie u zich bevindt en hoe u beweegt.
• Nerveboodschappen van uw huid, spieren en gewrichten helpen uw hersenen om de posities van uw armen, benen en andere delen van uw lichaam te vertellen.
• Uw binnenoren. Het binnenoor omvat het slakkenhuis, het voorportaal en de halfcirkelvormige kanalen waarin zich een systeem van smalle, met vloeistof gevulde kanalen bevindt dat het labyrint wordt genoemd. Het slakkenhuis houdt zich bezig met het gehoor. De drie halfcirkelvormige kanalen helpen het evenwicht en de houding te regelen. Hoofdbewegingen worden waargenomen omdat wanneer u uw hoofd beweegt, de vloeistof in het labyrint binnen de halfcirkelvormige kanalen ook beweegt. De beweging van de vloeistof brengt minuscule haartjes in beweging die zich aan de binnenzijde van het labyrint bevinden. Wanneer de haartjes bewegen, worden er boodschappen naar de hersenen gestuurd via een zenuw die de nervus vestibularis wordt genoemd. Dit geeft de hersenen informatie over de beweging en positie van uw hoofd, zelfs wanneer uw ogen gesloten zijn.

Doorsnede van het oor

Om geen last te hebben van duizeligheid en om een goed evenwicht te hebben, is het het beste dat al deze zaken (ogen, zenuwsignalen van de huidspieren en gewrichten, en de binnenoren) normaal werken. Als u echter uw ogen sluit, zult u normaal gesproken nog steeds een goed evenwichtsgevoel hebben en de positie van uw hoofd en andere lichaamsdelen kennen. Dit komt door de zenuwboodschappen die vanuit uw binnenoren en andere lichaamsdelen naar uw hersenen worden gestuurd.

Onze keuzes voor duizeligheid

Kan fysiotherapie vallen bij oudere mensen voorkomen?

Oldere mensen lopen een groter risico om te vallen, maar er zijn veel manieren om de kans op vallen te verkleinen.

5min

Wat wordt bedoeld met duizeligheid door evenwichtsproblemen?

Bij deze vorm van duizeligheid heeft u geen duizeligheid en bent u niet licht in het hoofd of voelt u zich flauw. U voelt zich echter wankel op uw voeten en heeft het gevoel dat u om kunt vallen als u loopt, als gevolg van onvastheid.

Wat kan evenwichtsverlies veroorzaken?

Dit kan worden veroorzaakt door verschillende aandoeningen. Deze omvatten de volgende:

Oorproblemen

Sommige binnenooraandoeningen kunnen evenwichtsproblemen veroorzaken zonder het draaiende gevoel van duizeligheid – bijvoorbeeld een binnenoorverwonding.

Zenuwaandoeningen

Verschillende aandoeningen die ervoor zorgen dat de zenuwen in de benen niet goed werken, kunnen onvastheid veroorzaken. Bijvoorbeeld, perifere neuropathie, multiple sclerose, enz.

Hersenaandoeningen

Verschillende problemen in de hersenen, zoals een beroerte, of een hersentumor, kunnen evenwichtsproblemen veroorzaken. Deze treden op als het aangetaste deel van de hersenen een deel is dat helpt bij het controleren van houding en evenwicht. Meestal zijn er ook andere klachten.

Algemene zwakte

Algemene zwakte en/of ernstig ziek zijn met een andere ziekte kunnen leiden tot evenwichtsverlies. Meestal heeft u naast evenwichtsproblemen ook andere klachten.

Alcohol en drugs

Uw evenwicht kan worden aangetast door te veel alcohol te drinken of sommige straatdrugs te gebruiken.

Welke onderzoeken kan ik krijgen bij duizeligheid?

Een arts zal u waarschijnlijk onderzoeken. Soms kan de arts de oorzaak van de duizeligheid afleiden uit uw klachten en het resultaat van het onderzoek. In sommige gevallen kunnen verschillende onderzoeken worden georganiseerd om de oorzaak van de duizeligheid te achterhalen.

Uw arts zal u eerst een aantal vragen moeten stellen over de duizeligheid. Is het constant of in aanvallen? Is het het type duizeligheid dat de wereld doet draaien of een verlies van evenwicht, of voelt u zich flauw of licht in het hoofd? Heeft u er andere symptomen bij, zoals misselijkheid, gehoorproblemen, een rinkelend geluid in het oor (duizeligheid), hoofdpijn, hartkloppingen, enz? Treedt het op in bepaalde situaties – bijvoorbeeld wanneer u uw hoofd van de ene naar de andere kant beweegt? Gebruikt u medicijnen?

De arts zal u dan moeten onderzoeken. Wat dit inhoudt, hangt af van de informatie die uit de bovenstaande antwoorden is verkregen, maar kan het volgende omvatten:

• Meting van uw temperatuur.
• Onderzoek van uw oor.
• Onderzoek van uw ogen en hun bewegingen.
• Het controleren van uw polsslag en bloeddruk.
• Bekijken van uw evenwicht en coördinatie.
• Zoeken naar eventuele zwakte in de spieren van uw armen, benen of gezicht.
• Tests die kijken naar duizeligheid in bepaalde posities of positieveranderingen.

Afhankelijk van wat is vastgesteld uit het bovenstaande, kunnen verdere tests relevant zijn. Deze zullen verschillen afhankelijk van welke diagnose wordt vermoed, maar kunnen omvatten:

• Een gehoortest.
• Een bloedonderzoek – bijvoorbeeld om u te testen op bloedarmoede.
• Een MRI-scan (magnetic resonance imaging) of een CT-scan (computergestuurde tomografie).
• Specialistische onderzoeken naar de functie van het binnenoor en het evenwicht.
• Hartonderzoek: een harttracing (elektrocardiogram, of ECG), een echografie van het hart (echocardiogram) of een hartmonitor.

Behandeling van duizeligheid

De behandeling hangt af van de oorzaak. Uw arts kan u hierover adviseren. Het hangt helemaal af van het soort duizeligheid en wat de oorzaak is. Bijvoorbeeld:

• Labyrinthitis verbetert meestal vanzelf.
• Benigne paroxysmale draaiduizeligheid (BPPV) kan worden genezen door een reeks manoeuvres waarbij het hoofd op bepaalde manieren wordt gekanteld om rommel in de halfcirkelvormige kanalen van het binnenoor te verplaatsen.
• Duizeligheid die wordt veroorzaakt door een probleem met het hartritme of de hartslag wordt behandeld door de hartslag in orde te brengen – bijvoorbeeld met medicijnen, een pacemaker of een ingreep die rechtstreeks op het hart wordt uitgevoerd.
• Duizeligheid veroorzaakt door medicijnen is meestal eenvoudig op te lossen door de dosering van het betreffende medicijn te verlagen, te veranderen of te stoppen.
• Duizeligheid als gevolg van paniekaanvallen of angst wordt opgelost door deze aandoeningen direct te behandelen met gespreksbehandelingen of medicijnen. Voorbeelden van mogelijke behandelingen zijn cognitieve gedragstherapie, medicijnen met bètablokkers of antidepressiva.

Is er iets wat ik kan innemen tegen duizeligheid?

Soms heeft u een medicijn nodig voor het symptoom duizeligheid. Dit kan zijn terwijl u wacht tot het beter wordt (bijvoorbeeld bij labyrintitis) of terwijl u wacht op onderzoek om de oorzaak te achterhalen, of omdat u een aandoening hebt die niet gemakkelijk te genezen is. Bij duizeligheid van het duizeligheidstype worden vaak prochlorperazine- of cinnarizinetabletten voorgeschreven. Deze genezen het onderliggende probleem niet, maar ze helpen u zich beter te voelen totdat het overgaat. Ze werken niet zo goed bij duizeligheid in een licht gevoel of bij evenwichtsstoornissen.