Vooral tijdens oorlogen en andere perioden van onrust hebben relatief kleine groepen mensen tijdelijk in grotten gewoond, waar zij zich verborgen of anderszins een toevluchtsoord zochten. Ook hebben zij grotten gebruikt voor clandestiene en andere speciale doeleinden terwijl zij elders woonden.
Misschien op de vlucht voor het geweld van de oude Romeinen, lieten mensen de Dode Zee-rollen achter in elf grotten bij Qumran, in wat nu een gebied is op de Westelijke Jordaanoever dat wordt beheerd door het Israëlische Qumran National Park. De documenten bleven daar ongeveer 2000 jaar ongestoord, tot zij in de jaren 1940 en 1950 werden ontdekt.
De DeSoto Caverns, in wat later Alabama in de Verenigde Staten werd, waren een begraafplaats voor plaatselijke stammen; dezelfde grotten werden in de jaren 1920 een gewelddadig speakeasy. De Grotten van St. Louis kunnen een schuilplaats zijn geweest langs de Underground Railroad.
Van ongeveer 1000 tot ongeveer 1300 leefden sommige Pueblo-mensen in dorpen die zij bouwden onder kliffen in wat nu het zuidwesten van de Verenigde Staten is.
In haar boek Home Life in Colonial Days schreef Alice Morse Earle over enkele van de eerste Europese kolonisten in New England, New York en Pennsylvania die in grotwoningen woonden, ook wel bekend als “smoaky homes”:
In Pennsylvania werden grotten lange tijd, zeker een halve eeuw, door nieuwkomers als woningen gebruikt. Over het algemeen werden ze gevormd door ongeveer een meter diep in de grond te graven op de oevers of lage kliffen bij de rivier. De muren werden dan opgebouwd uit plaggen of aarde die op palen of struiken werden gelegd; de helft van de kamer was dus echt onder de grond. Als de kamer in een zijheuvel was ingegraven, vormde de aarde ten minste twee muren. De daken bestonden uit lagen van boomstammen bedekt met graszoden, of schors, of biezen en schors. De schoorstenen bestonden uit keien of houten stokken, gemetseld met klei en gras. De kolonisten waren zelfs voor deze schamele onderkomens dankbaar en verklaarden dat zij ze comfortabel vonden. In 1685 woonden nog steeds veel families in grotten in Pennsylvania, want de Raad van Gouverneurs gaf toen opdracht de grotten te vernietigen en te dempen.
In de jaren 1970 bewoonden verschillende leden van de Tasaday blijkbaar grotten in de buurt van Cotabato, in de Filippijnen.
In de grotten van Sacromonte, bij Granada, Spanje, wonen ongeveer 3.000 Gitano’s, waarvan de woningen variëren van eenpersoonskamers tot grotten met bijna 200 kamers, met kerken, scholen en winkels in de grotten.
Sommige families hebben moderne huizen gebouwd (of oudere gerenoveerd) in grotten, zoals in Missouri; Matera, Italië; en Spanje.
In China wonen minstens 30.000.000 mensen in grotwoningen, yaodongs genoemd; omdat ze warm zijn in de winter en koel in de zomer, vinden sommige mensen grotten wenselijker dan betonnen woningen in de stad.
In de Australische mijnsteden Coober Pedy en Lightning Ridge hebben veel gezinnen woningen uitgehouwen in de ondergrondse opaalmijnen, om te ontsnappen aan de brandende woestijnhitte.
In de Loirevallei worden verlaten grotten particulier gerenoveerd als betaalbare woningen.
In het Verenigd Koninkrijk werden de rotswoningen bij Kinver Edge bewoond tot het midden van de 20e eeuw.