Brent Scowcroft is hét voorbeeld van hoe de functie van adviseur nationale veiligheid van de president van de Verenigde Staten moet worden uitgeoefend. Scowcroft diende twee presidenten, Gerald Ford en George H.W. Bush, na een onderscheiden carrière bij de Amerikaanse luchtmacht. Zijn ambtstermijn in de regering Bush was bijzonder belangrijk, omdat het misschien wel het meest ingrijpende tijdperk van buitenlands beleid voor Amerika in de laatste halve eeuw was. Eén episode in de Golfoorlog in 1991 is illustratief voor Brents genialiteit.
Bruce Riedel
Senior Fellow – Foreign Policy, Center for Middle East Policy, Center for Security, Strategy, and Technology
Bush en Scowcroft waren goede vrienden en ook collega’s. Ze schreven samen een memoires, met de toepasselijke titel “A World Transformed.” Scowcroft vond dat het zijn hoogste prioriteit was om ervoor te zorgen dat de president alle standpunten van zijn belangrijkste nationale veiligheidsteam te horen kreeg, niet alleen die waar hij de voorkeur aan gaf. Bush had een all-star team met James Baker bij Buitenlandse Zaken, Richard Cheney bij Defensie, Collin Powel als voorzitter van de Joint Chiefs of Staff, en Robert Gates als Brent’s plaatsvervanger. Bush en Scowcroft waren vraatzuchtige consumenten van inlichtingen, en ontmoetten de President’s Daily Briefer van de Central Intelligence Agency elke ochtend.
Brent hield de NSC staf opzettelijk klein, een paar dozijn sterk, zodat het niet operationeel zou worden. Operaties waren de verantwoordelijkheid van de verschillende agentschappen, niet van de NSC staf. Hij had ook een afkeer van grote stafvergaderingen, die hij vervelend vond en meer slechte dan verstandige beslissingen opleverden. Hij delegeerde veel van de administratie van beslissingen aan Gates en de plaatsvervangers van de kabinetssecretarissen.
In 1989 werden Bush en Scowcroft geconfronteerd met het einde van de Koude Oorlog die sinds 1945 het Amerikaanse buitenlandse beleid had gedomineerd. De val van de Berlijnse Muur deed het zeer omstreden vraagstuk van de hereniging van Duitsland rijzen. Het bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede in China deed de relatie van Washington met Peking wankelen. De Sovjet-Unie liep op haar laatste benen.
De Iraakse invasie in Koeweit op 2 augustus 1990 maakte de beleidsuitdagingen enorm groter. Bush was vastbesloten dat de invasie “niet zou standhouden” en dat de Verenigde Naties onder leiding van Amerika Koeweit zouden bevrijden. De regering stichtte een grote internationale coalitie om Irak te verslaan, gesanctioneerd door steun van het Congres en resoluties van de V.N. Een half miljoen Amerikanen werden ingezet in Saoedi-Arabië.
Gerelateerde boeken
-
De zoektocht naar Al Qaeda
Door Bruce Riedel2008
Beyond Snowden
2017
Detente en Confrontatie
2011
Bij de CIA, geloofden we dat Saddam Hoessein zou proberen de Golfcrisis te veranderen in een Arabisch-Israëlisch conflict om de coalitie te breken, vooral de Arabische kern ervan. Toen de oorlog eenmaal begonnen was, verwachtten wij dat Irak zijn Scud-raketten voor de middellange afstand op Tel Aviv zou afvuren om Israëlische vergeldingsacties uit te lokken en zo de oorlog te verbreden. De Irakezen hadden sinds begin 1990 lanceerplaatsen voor hun mobiele Scud-lanceerinrichtingen in West-Irak verkend, en de raketten vervolgens getest in de weken voorafgaand aan de oorlog eind 1990 en begin 1991.
Zoals verwacht lanceerden de Irakezen een raketaanval op Tel Aviv zodra Operatie Desert Storm begon. Bush en Scowcroft waren vastbesloten om de oorlog geen Arabisch conflict met Israël te laten worden. Als Israël zich bij de oorlog zou aansluiten door West-Irak aan te vallen als vergelding voor de Scuds, zou het over het Jordaanse of Saoedische luchtruim moeten vliegen. Jordanië zou de meest directe route zijn. De Jordaniërs zouden hun soevereiniteit beschermen en de Israëliërs weerstaan, waardoor Jordanië de facto een bondgenoot van Irak zou worden. Als ze Saoedisch grondgebied zouden doorkruisen, zouden onze twee bondgenoten in oorlog zijn. In beide gevallen zou de oorlog verder reiken dan Irak’s agressie in Koeweit.
Israel was in feite in meer geïnteresseerd dan luchtaanvallen. De Israëli’s wilden een parachutistenbrigade naar West-Irak brengen om de Scuds zowel op de grond als in de lucht te zoeken. De parachutisten zouden constant bevoorradingsmissies nodig hebben om hen in leven te houden. Dit zou de Jordaniërs midden in het conflict hebben geplaatst met tientallen Israëlische vliegtuigen in hun luchtruim.
Koning Hoessein van Jordanië was Irak’s naaste bondgenoot geweest in de acht jaar durende oorlog tussen Irak en Iran. Hij bezocht Bagdad meer dan 50 keer tijdens de Golfoorlog. In augustus 1990 drong hij aan op een door onderhandelingen tot stand gekomen overeenkomst, waarmee hij brak met Washington en Riyad. De relatie tussen de V.S. en Jordanië zat diep in de problemen, maar het Bush-team wilde Jordanië en Israël niet in oorlog zien en de coalitie zien versplinteren.
Op aanwijzing van Bush bedacht Scowcroft een gecoördineerde interagentschappelijke strategie om een Israëlische interventie te ontmoedigen. Eerst stuurden ze Amerikaanse Patriot antiraketsystemen naar Israël met Amerikaanse bemanningen om de Scuds neer te schieten. Nooit eerder hadden Amerikaanse soldaten gevochten om Israël te verdedigen. Ten tweede werd onderminister van Buitenlandse Zaken Larry Eagleburger naar Israël gezonden om premier Yitzhak Shamir gerust te stellen over de steun van Amerika en om te lobbyen voor terughoudendheid. Ten derde verhoogde het Amerikaanse Central Command aanzienlijk de middelen voor het vinden en vernietigen van de mobiele lanceerinrichtingen, onder meer met commandoteams ter plaatse in Irak.
Gerelateerd
-
Orde uit chaos30 jaar nadat onze ‘eindeloze oorlogen’ in het Midden-Oosten begonnen, nog steeds geen einde in zicht
Maandag, 27 juli 2020 -
MarkazWie zijn de Houthi’s, en waarom zijn we in oorlog met ze?
maandag 18 december 2017 -
Orde uit chaosHet is tijd om de Amerikaanse wapenverkopen aan Saoedi-Arabië te stoppen
Donderdag 4 februari 2021
Scowcroft gebruikte ook een andere hefboom, de IFF-codes. In de strijd zenden vliegtuigen een gecodeerde boodschap uit die het vliegtuig identificeert als vriend of vijand, dit deconflicteert de strijdende partijen. Zonder deconflictie en de IFF-code zouden vliegtuigen van de Israëlische luchtmacht in het Iraakse of Jordaanse luchtruim gevaar lopen door vliegtuigen van de coalitie. Ze zouden neergeschoten kunnen worden. De regering koos ervoor de IFF-codes achter te houden, een krachtig signaal aan de Israëli’s dat Amerika geen vergelding wilde, maar wel een dat zich behendig achter de schermen afspeelde. Het was een daadloosheid met een krachtige maar discrete impact. Een gepensioneerde luitenant-generaal van de luchtmacht begreep beter dan wie ook hoe belangrijk de codes waren.
De combinatie werkte. Gelukkig hadden de Irakese raketten weinig slachtoffers gemaakt. De Irakezen vuurden 39 raketten op Israël af waarbij twee doden en 230 gewonden vielen. In hun memoires geven Bush en Scowcroft Shamir alle lof voor het weerstaan van de roep om vergelding en het zich buiten de oorlog houden.
Het was een klassiek voorbeeld van het leiderschap en de adviezen van Brent. Een combinatie van openbare en particuliere stappen die zorgvuldig werden gecoördineerd om een bondgenoot ervan te overtuigen dat zijn belangen op lange termijn beter werden behartigd door terughoudendheid dan door actie. Het was niet flitsend, maar het was effectief. Saddam werd gedwarsboomd.
Scowcroft was de eerste van vijf nationale veiligheidsadviseurs waar ik in vier presidentschappen voor heb gewerkt. Ik heb daarna contact met hem gehouden en hij was een regelmatige bezoeker bij Brookings evenementen. Hij zal gemist worden.