Het Kosmische Ei is een van de meest prominente iconen in de wereldmythologie. Het komt voor in Egyptische, Babylonische, Polynesische en vele andere scheppingsverhalen. In bijna alle gevallen komt dit embryonale motief tevoorschijn uit de duisternis, drijvend op het water van de chaos. In dit ei huist een goddelijk wezen dat zichzelf letterlijk schept uit het niets (AKA De ex nihilo). Deze schepper vormt vervolgens het materiële universum.
Deze ‘ex nihilo’ schepper gebruikt ofwel het materiaal in de kosmische eierschaal, ofwel de substantie van de chaos om vorm en orde aan de wereld te geven. De lastige vraag is echter wat er eerst was, de god of het ei. In sommige mythen heeft dit ei een maker, vaak een vrouw, die de scheppergod tot bestaan brengt.
Zo legt Eurynome (een versie van de Griekse Gaia) in de Pelasgische scheppingsmythe het wereld-ei op het water van de chaos en beveelt een kosmische slang ‘Ophion’ het ei te omcirkelen totdat het de wereld zelf heeft uitgebroed.
In het Finse scheppingsepos, de Kalevala, wordt de wereld geschapen uit de fragmenten van een ei dat door een eend is gelegd op de knie van Ilmatar, de oergodin van de zee. De vogel legde zes gouden eieren en één ijzeren. Toen Ilmatar haar poot bewoog, vielen de eieren in zee en braken, de stukken werden land, hemel, sterren en zon.
In de Zoroastrische traditie schiep Ohrmazd (de almachtige god) de wereld uit chaos. Hij verzamelde het turbulente materiaal en vormde het tot een groot ei. Uit het bovenste deel van de schaal vormde hij de hemel, en uit de onderste helft smeedde hij de aarde. Daarna vulde hij het onderste deel van de schaal met oerwateren en zette er een platte aarden schijf op.
In de Slavische mythologie schiep Staf, het opperwezen, uit de leegte een goddelijk ei, waarbinnen Svarog, de god van het vuur, rustte. Toen zijn levenskracht groeide, barstte het ei open. De onderste schaal werd de aarde en de zee, waaruit een wereldboom groeide, die de bovenste schaal naar de hemel duwde, waardoor het firmament ontstond.
Een Chinese scheppingsmythe beschrijft een enorm oerei met daarin het oerwezen Pangu. Het ei brak en Pangu scheidde de chaos in de vele tegengestelden van het yin en het yang, dat wil zeggen in de schepping zelf.
De oude Egyptenaren zagen het kosmische ei als de ziel van de oerwateren waaruit de schepping ontstond. In één verhaal kwam de zonnegod Ra tevoorschijn uit de oerheuvel, zelf een versie van het kosmische ei dat in de oorspronkelijke zee rustte.
De Polynesische Tahiti’s hebben een mythe waarin de god Ta’aroa het bestaan begon in een ei en uiteindelijk uitbrak om van een deel van het ei de hemel te maken. Ta’aroa zelf werd de aarde.
De latere Orphische cultus in Griekenland predikte dat er in het begin een zilveren kosmisch ei was, geschapen door de Tijd dat het androgyne wezen uitbroedde dat de zaden van de schepping bevatte.
In de Hindoeïstische geschriften is er een verhaal over oer-moederlijke wateren van de pre-creatie, die zich wenste voort te planten. Door een reeks van langdurige rituelen, werden de wateren zo heet dat zij een gouden ei baarden. Uiteindelijk kwam de schepper, Prajapati, uit het ei tevoorschijn en vond de schepping plaats.
De latere Orphische cultus in Griekenland predikte dat er in het begin een zilveren kosmisch ei was, geschapen door de Tijd, dat het androgyne wezen uitbroedde dat de zaden van de schepping bevatte.
In Afrika zegt een Dogon-mythe dat in het begin een wereldei zich in twee geboortezakken verdeelde, met daarin stellen tweelingen die door de scheppergod, Amma, op het moeder-ei werden verwekt. Sommigen zeggen dat Amma het kosmische ei was en zichzelf bevruchtte.
In de Japanse mythologie begint de schepping met de wereld als een chaotische, vormloze massa. Toen vulde een ondefinieerbaar geluid de leegte en bracht de deeltjes in beweging die zich tot een ei vormden. De lichtere deeltjes stegen omhoog en vormden de hemel, terwijl de zwaardere deeltjes samensmolten tot een zware, dichte massa en de aarde werden.
In de Bantoe-mythologie ten slotte, zou de aarde zijn ontstaan uit een ei. De bovenste helft van de schaal werd de hemel, met inbegrip van de god in de hoogte die er de baas over was, terwijl de onderste helft uitgroeide tot de aarde en haar oermoeder. Uit beide helften ontwikkelden zich de zon, de sterren, de bomen en de dieren.
Het Kosmische Ei is een metafoor van potentie. Het is de pre-creatie die binnen de chaos wordt gehouden, wachtend om de kosmos te worden. Deze dualiteit zet een conflict in gang dat overal in de wereldmythologie voorkomt, de dualiteit van chaos en orde, goed en kwaad, licht en duisternis, liefde en haat.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Als je meer wilt leren over de scheppingsmythen, kijk dan op mijn Patreon-pagina:
www.patreon.com/HumanOdyssey
Door je op deze pagina te abonneren (voor zo weinig als de prijs van een kop koffie), help je me om meer infographics en posts over wereldmythologie te produceren. Je steunt ook mijn eerste roman gebaseerd op de Monomyth, aka het oorspronkelijke scheppingsverhaal.
$2 per maand: krijg diepgaande posts die niet beschikbaar zijn op Facebook
$5 per maand: krijg wekelijkse posts over ‘Tales of the Monomyth’
$10 per maand: wekelijkse updates over mijn verhaalwereld / roman
$30 per maand: krijg invloed op mijn creatieve proces