De track kwam ook op een fortuinlijk moment – op de hielen van een sijpeling van westerse esthetiek in de high-style universum in de afgelopen paar jaar, en ook na het succes van stilistisch diverse country performers zoals Kacey Musgraves, die hebben aangetoond dat een country muzikant een baken van cool kan zijn ver buiten de muren van het genre. Zelfs Kanye West trok onlangs naar het platteland en onthulde zijn laatste album op een cowboyranch in Wyoming.
Op een ander moment zouden de esthetische keuzes van “Old Town Road” misschien zijn opgevat als pure kitsch, maar nu zijn ze kitsch met een vleugje smaakmaker. En hoewel de verwijdering van het lied uit de country chart een aanvankelijke wrok weerspiegelde, sloeg de stemming al snel om. Sommige country zangers zeiden dat ze “Old Town Road” country vonden, of country genoeg. Ze wilden niet aan de verkeerde kant van cool staan.
Billy Ray Cyrus, die meedeed aan de remix van het nummer, is geen country-insider op het hoogtepunt van zijn kunnen, maar hij is nog steeds een performer met veel weerklank binnen Nashville dankzij zijn pop-country crossover smash “Achy Breaky Heart” uit 1992. Cyrus’ couplet “Old Town Road” is pure glamour, een mix van hiphop opschepperij en country-jongens-in-de-grote-stad ontzag: “Spend a lot of money on my brand-new guitar/Baby’s got a habit, diamond rings and Fendi sports bras/Ridin’ down Rodeo in my Maserati sports car.” De uitvoering is moeiteloos en laat een versie van countrymuziek horen die kosmopolitisch, flexibel en zelfbewust is.
Of de medeondertekening van Cyrus genoeg zal zijn voor de industriezijde van Nashville om “Old Town Road” te omarmen, valt nog te bezien. Dat komt omdat, als het aankomt op hitlijsten en gangbare praktijken, country niet zozeer een genre of een reeks geluiden is als wel een oligarchie, het product van een beperkt aantal platenlabels; een media-omgeving die zwaar leunt op radio (met programmeurs die een gebrek aan verbeelding kunnen hebben, zoals vrouwelijke countryartiesten al lang weten); en een diepgaande bottleneck in termen van nieuw talent en nieuwe ideeën. (Om eerlijk te zijn, country staat hierin niet alleen: In 2012, de K-pop novelty ster Psy ging naar nummer 1 op de Billboard Hot Rap Songs chart met “Gangnam Style,” dat was – en blijft – een van de grootste virale YouTube-liedjes in de geschiedenis, maar was geenszins een rap nummer in de Amerikaanse context.)
Nashville’s aanvankelijke weerstand suggereert een aantal ongelukkige dingen over country als genre: dat het misschien niet in staat is om de draak met zichzelf te steken; dat het misschien vragend kijkt naar buitenstaanders, vooral zwarte artiesten; dat het zichzelf alleen begrijpt door de lens van het beschermen van zijn centrale ideologie, en niet als een omnivoor geluid in dialoog met de rest van de pop, en de rest van Amerika. Countrymuziek is gepreoccupeerd met grenzen, en het behandelt elke nieuwe invasie als een kans voor een identiteitscrisis. Het is een wild contrast met de hedendaagse hip-hop, die zichzelf ziet als muziek die op grote schaal leent, en experimenteert met vrolijkheid.
Maar misschien wel de grootste aanklacht tegen hoe de country muziek leiderschap behandeld “Old Town Road” komt uit een vluchtige luister naar een aantal andere nummers op de hitlijst. Neem “Look What God Gave Her,” de nieuwe single van Thomas Rhett, misschien wel de ur-country gentleman van de laatste paar jaar. Het is een zacht soulnummer met een vage disco ondertoon, niets countryachtigs aan behalve de vermeende verwantschap van de artiest. Elders zijn er soft-rock ballads en R&B songs, geen van hen onderworpen aan iets van de scepsis die Lil Nas X heeft begroet, wiens referentiepunten in feite meer klassiek country zouden kunnen zijn (zelfs als ze door een kitsch lens worden gebroken).