Deze uitbraken kunnen het gevolg zijn van overbevissing van de belangrijkste predator van de doornkroonzeester, de reuzentriton, of het kan een natuurlijk verschijnsel zijn. Het is bekend dat deze zeesterren succesvoller zijn in het verorberen van grote stukken koraalrif wanneer het koraal reeds onder druk staat. In tijden van verbleking van het koraal of stress veroorzaakt door menselijke activiteiten, kunnen uitbraken van de doornkroonzeester bijzonder destructief zijn. Deze zeesterren voeden zich door hun hele maag om te keren, door de mond, en de dunne laag zacht weefsel van het skelet van een koraal te verteren, recht in de open omgeving, en de beschikbare voedingsstoffen op te zuigen.
Vissers en natuurbeschermers die vreesden dat de doornkroonzeesterren plaatselijke riffen blijvend zouden beschadigen, hebben in het verleden samengewerkt om te trachten de populatieomvang van dit roofdier onder controle te krijgen. Op sommige plaatsen werden individuen in tweeën of in kleinere stukken gehakt. Helaas heeft dit proces een averechts effect gehad, aangezien doornenkroonzeesterren armen kunnen regenereren en in extreme gevallen slechts uit de helft van een dier kunnen regenereren. De huidige pogingen om de doornenkroonster te bestrijden bestaan uit volledige verwijdering van het rif of vergiftiging met stoffen die wel de zeester doden, maar niet andere soorten op het rif (met name koralen).
Van ten minste één groep dieren die met specifieke koralen is geassocieerd, is bekend dat zij de doornenkroonster aanvallen om hun woonplaatsen te beschermen. De waakkrabben (geslacht Trapezia) leven tussen de takken van bloemkoolkoralen en andere vertakkende koralen en staan erom bekend dat zij hun huiskolonies verdedigen tegen de doornenkroonzeesterren die zich met hen proberen te voeden. De krabben knijpen de buisvoeten of zelfs het maagslijmvlies van de zeester af. Door deze symbiose beschermen de krabben de koraalkolonie tegen potentiële roofdieren en in ruil daarvoor krijgen zij een veilige plek om te leven en hun eigen roofdieren te ontwijken.
De voortplanting van deze zeesterren vindt plaats door middel van een gedrag dat bekend staat als broadcast spawning, waarbij meerdere vrouwtjes eieren en meerdere mannetjes sperma in de waterkolom boven het rif loslaten, allemaal tegelijk. Deze methode verhoogt de kans dat de eitjes met succes worden bevrucht en dat de bevruchte eitjes niet worden opgegeten door eipredatoren aan het rifoppervlak.
De populaties van de doornster schommelen tussen uitbraken met zeer hoge dichtheden en tijden met veel minder individuen. Mensen maken geen gebruik van deze soort, maar wetenschappers beschouwen het als een zorgwekkende soort – niet omdat de aantallen te laag zijn, maar omdat lokaal hoge aantallen een bedreiging kunnen vormen voor andere soorten.
Geef jeugdwerk met Sailors for the Sea
Oceana heeft de handen ineengeslagen met Sailors for the Sea, een organisatie voor oceaanbehoud die zich inzet om de wereldwijde bootgemeenschap voor te lichten en te betrekken bij het werk. Sailors for the Sea heeft het KELP (Kids Environmental Lesson Plans) programma ontwikkeld om de volgende generatie van oceaan stewards te creëren. Klik hier of hieronder om praktische zeewetenschappelijke activiteiten voor kinderen te downloaden.