Snoeien en snoeien: moet u struiken en bomen terugsnoeien

Bomen snoeien vergt een sprong in het duister voor de gemiddelde tuinier. Je moet bereid zijn om planten hard terug te snoeien – tot op de grond. Het lijkt een harde behandeling. Waarom zou u het dan doen?

Een van de belangrijkste bijproducten is dat uw boom of heester gegarandeerd zal reageren met een krachtige nieuwe groei. Hierdoor kunt u zijn vorm en grootte gemakkelijker manipuleren. Afhankelijk van de plant kan het ook levendig gekleurde nieuwe stammen en dramatische bladeffecten stimuleren.

Hakbomen worden ook breder en bieden zo een goede afscherming; en ze kunnen worden behandeld als heesters en worden gebruikt in borders met vaste planten en bodembedekkende beplanting. Over het algemeen wordt geadviseerd om in de late winter of het vroege voorjaar te hakken. Maar er is altijd tijd om de kunst van het hakken te leren en u voor te bereiden op het moment dat u begint.

Naast de voordelen voor de sier kan hakhout een praktische oplossing zijn voor het beheer van een grote, gevestigde boom in een kleine tuin. Als u bijvoorbeeld een boom hebt in de buurt van een huis op kleigrond, zal hakhout de wortelgroei vertragen en de dreiging van verzakkingen helpen beheersen. Het volledig verwijderen van een grote boom kan veel ernstiger gevolgen hebben.

Tony Kirkham, hoofd van de boomkwekerij van de Royal Botanic Gardens, Kew, adviseert: “Als een boom te groot dreigt te worden voor zijn locatie, kun je hem beter beheren dan volledig verwijderen. Je kunt hem laten groeien tot een grootte die in je tuin past en waar je mee om kunt gaan.”

Hakhout maakt gebruik van het natuurlijke groeipatroon van bomen: als de hoofdstam is afgesneden of gevallen, zal hij scheuten uitzenden in een poging om te overleven. In wezen, als het wortelstelsel gewend is een grote boom te voeden, zal het zijn energie steken in het produceren van nieuwe groei en gebladerte.

Ooit een essentieel onderdeel van bosbeheer, waren hakhoutbomen van vitaal belang voor de oude economie, omdat ze brandstof, bouw- en afrasteringsmateriaal leverden. Vandaag de dag brengen natuurbeschermers het hakken van bomen terug om de biodiversiteit te vergroten – het terugsnoeien van bomen opent het bos, laat licht binnen en stimuleert een breder scala aan planten en wilde dieren.

In het verleden werden tamme kastanje en haagbeuk het meest gekweekt voor hakhout. Maar de meeste bomen zullen positief reageren op een ‘brutale’ hakbeurt – zolang de boom goed gevestigd is en niet is geënt.

De grootte en stijl van onze tuinen beperken meestal onze keuze van bomen. Terwijl tal van kleinere bomen worden gewaardeerd om hun schors, bloemen en herfstbladeren, worden groter groeiende soorten vaak buiten beschouwing gelaten. Door bomen en grote struiken als hakhout te beheren, kunt u echter een heel nieuwe wereld van keuze en sierpotentieel openen.

Hakgereedschapsset

• Felco snoeischaar nr. 2 (of nr. 9 als u linkshandig bent
• Een scherpe snoeizaag
• Kortbladige Silky Fox zaag
• NOTA Gebruik geen takkenschaar met lange steel voor de laatste snede. De messen kunnen de stammen vaak pletten, waardoor kneuzingen ontstaan, die leiden tot afsterven en vervolgens verrotting.

Hakhout: een beknopte gids per plant

Hakhout van eiken voor de botenbouw was een traditie, omdat de hergroei vaak gebogen is en zeer gewaardeerd werd voor het maken van kielen. Het jonge loof van Quercus rubra zou een ongewone aanvulling zijn op een sierborder.

Carpinus betulus was ooit een van de meest omgehakte bomen, waarvan het dichte hout werd gewaardeerd als brandstof. Als de haagbeuk in de tuin werd gekapt, vormde hij een dichte bladerrijke achtergrond of afscheiding, bijvoorbeeld als haag.

Betula-soorten produceren ook lentekatjes en delicaat nieuw blad – hakhout bevordert de veelgeprezen meerstammige groei die een prachtig schorsschorsspel in de winter oplevert.

De nieuwe stengels van Cornus alba ‘Kesselringii’ zijn veel rijker, donker kastanjebruin rood dan ‘Sibirica’, en deze cultivar groeit ook langzamer. De zuurgroene nieuwe stengels van C. sericea ‘Flaviramea’ schitteren in het waterige licht van een heldere lentedag.

Knotswilgen zoals Salix alba var. vitellina ‘Britzensis’ produceren ook prachtig gekleurde jonge stengels die een fantastische winterpracht vormen.

Morus alba wordt gewaardeerd om zijn loof en zijn vruchten. In China wordt hij traditioneel gehakt zodat hij de grote, vlezige bladeren produceert die het voorkeursvoedsel zijn van de zijderups.

Tilia cordata produceert grotere, hartvormige bladeren na het hakken en sommige kwekerijen leveren kant-en-klare gehakte exemplaren.

Gombomen zoals Eucalyptus glaucescens groeien snel en worden in tuinen vaak buiten proporties gelaten, maar kunnen effectief worden beheerd als gehakte exemplaren. Een bijkomend voordeel is dat de jonge bladeren kleiner, ronder en bleker zijn dan de volwassen, vingervormige bladeren; dit zijn de takken die vaak door bloemisten worden gebruikt.