Congestion Pricing – soms ook value pricing genoemd – is een manier om de kracht van de markt in te zetten om de verspilling die gepaard gaat met verkeersopstoppingen te verminderen. Congestieprijzen werken door het verschuiven van een deel van de spits snelweg reizen naar andere vervoerswijzen of buiten de spits periodes, gebruik te maken van het feit dat de meerderheid van de spits bestuurders op een typische stedelijke snelweg zijn geen pendelaars. Door een fractie (zelfs niet meer dan 5%) van de voertuigen van een overbelaste weg te halen, zorgt beprijzing ervoor dat het systeem veel efficiënter functioneert, zodat meer auto’s door dezelfde fysieke ruimte kunnen rijden. Soortgelijke variabele heffingen zijn met succes toegepast in andere sectoren – bijvoorbeeld bij vliegtickets, mobiele telefoontarieven en elektriciteitstarieven. Economen zijn het erover eens dat congestieprijzen de meest haalbare en duurzame manier zijn om verkeersopstoppingen te verminderen.
Oorzaken van congestie
Op het meest fundamentele niveau wordt congestie op snelwegen veroorzaakt door het ontbreken van een mechanisme om het gebruik van capaciteit efficiënt te beheren. Bij het zoeken naar een oplossing voor het congestieprobleem denken de meeste mensen onmiddellijk aan het toevoegen van een nieuwe rijstrook aan een overbelaste snelweg. De aanlegkosten voor extra rijstroken in stedelijke gebieden bedragen gemiddeld 10 miljoen dollar per mijl rijstrook. Over het algemeen komt de financiering van deze aanleg uit de belasting die automobilisten betalen wanneer ze benzine voor hun auto kopen. De totale opbrengst van de gasbelastingen voor een extra rijstrook tijdens de spitsuren bedraagt slechts 60.000 dollar per jaar. Dit bedrag is volstrekt onvoldoende om de aanleg van de rijstrook te bekostigen. De spotprijs die automobilisten betalen voor het gebruik van dure nieuwe capaciteit moedigt meer automobilisten aan gebruik te maken van de uitgebreide snelweg. De invoering van een congestieprijs op de snelweg ontmoedigt overmatig gebruik tijdens de spitsuren door mensen te motiveren om met andere vervoerswijzen te reizen, zoals carpoolen of reizen met de auto, of door op andere tijdstippen van de dag te reizen.
Publieksacceptatie
Hoewel bestuurders die niet vertrouwd zijn met het concept aanvankelijk vragen en bedenkingen hebben, blijkt uit onderzoek dat bestuurders die meer ervaring hebben met congestieprijzen het ondersteunen omdat het hen een betrouwbare reistijd biedt, wat zeer waardevol is, vooral wanneer ze ergens op tijd moeten zijn. Voorstanders van transit en ridesharing waarderen de mogelijkheid van congestieprijzen om zowel financiering als stimulansen te genereren om transit en ridesharing aantrekkelijker te maken.
Congestion Pricing Strategies
Congestieprijsprojecten kunnen in twee grote categorieën worden onderverdeeld: (1) projecten met tolheffing; en (2) projecten zonder tolheffing. Binnen deze twee categorieën zijn acht soorten strategieën, die elk in meer detail worden besproken in het gedeelte Strategieën van deze website.
- Strategieën waarbij tol wordt geheven
- HOT Lanes (Partial Facility Pricing)
- Express Toll Lanes (Partial Facility Pricing)
- Prijsstelling op volledige wegfaciliteiten
- Zone-Based Pricing, waaronder cordon- en gebiedsprijzen
- Regionale prijsstelling
- Strategieën zonder tolheffing
- Parkeerprijzen
- Voerdelen tegen betaling en dynamisch delen van ritten
- Rijden naar gelang de behoefte – Pay as You Drive
Effecten van beprijzing op voertuigdoorvoer
Voertuigen “doorvoer” op een snelweg is het aantal voertuigen dat doorkomt in een korte periode, zoals een uur. Zodra het verkeer op een snelweg een bepaalde drempel overschrijdt, dalen zowel de snelheid als de doorstroomsnelheid drastisch. Uit gegevens blijkt dat de maximale doorstroom van voertuigen optreedt bij snelheden tussen 45 en 65 km/h. Het aantal voertuigen dat per uur kan passeren kan met wel 50% dalen wanneer ernstige congestie optreedt. Bij grote verkeersdrukte blijft de snelweg nog urenlang in deze toestand van “instorting” nadat de rush van forenzen is gestopt (zie pagina 60 van het verslag Measures, Markers and Mileposts The Gray Notebook voor het kwartaal dat eindigde op 30 september 2006 (PDF, 5,55MB)). Dit veroorzaakt nog meer onnodige vertraging voor automobilisten die buiten de spits aankomen.
Met een variabele tolheffing tijdens de spits ontmoedigt een aantal automobilisten om snelwegen op te rijden op de toegangspunten waar de vraag groot is, en waar dergelijke pieken in de vraag de snelweg over de kritieke drempel kunnen duwen waarop de verkeersstroom instort. Prijsstelling voorkomt in eerste instantie dat de verkeersstroom instort, zodat de doorstroming tijdens de spitsuren op een hoog peil wordt gehouden. Op elke rijstrook met variabele prijsstelling in de middenberm van State Route 91 in Orange County, Californië, rijden tijdens het drukste verkeersuur tweemaal zoveel voertuigen als op de vrije rijstroken. Door de prijsstelling kunnen per rijstrook twee keer zoveel voertuigen worden bediend met een snelheid die drie tot vier keer hoger ligt dan op de vrije rijstroken.
Technologie voor congestieprijzen
Bij congestieprijzen varieert de tol meestal naar gelang van het tijdstip van de dag en wordt hij geïnd aan de snelheid van de snelweg met behulp van technologie voor elektronische tolheffing. Het verkeer stroomt vrij en er zijn geen tolhuisjes. Voertuigen zijn uitgerust met elektronische apparatuur, transponders of “tags” genaamd, die worden gelezen door bovengrondse antennes. De toltarieven voor verschillende tijdsperioden kunnen van tevoren worden vastgesteld of “dynamisch” worden ingesteld – dat wil zeggen dat ze om de paar minuten kunnen worden verhoogd of verlaagd om ervoor te zorgen dat de rijstroken volledig worden benut zonder dat de verkeersstroom stokt.
Tags variëren van eenvoudige tot zeer geavanceerde apparaten. Eenvoudige tags zijn alleen-lezen, d.w.z. dat zij een identificatienummer kunnen geven aan lezers die stroom halen uit de binnenkomende radiofrequentie-energie. Meer gesofisticeerde tags werken op batterijen en beschikken over verwerkingscapaciteit en geheugen. Tags zijn nu de normale manier om tol te innen van gewone gebruikers – 70 tot 80% van de tol wordt nu op deze manier geïnd op de meeste stedelijke forensentolwegen tijdens de spitsuren. Eenvoudige “sticker”-tags kunnen worden verkregen voor minder dan $10.
Global Positioning Systems (GPS) worden in Duitsland gebruikt voor het innen van tolgeld voor vrachtwagens op de autobahnen. Bij proeven met dergelijke systemen in de Verenigde Staten registreert een apparaat in het voertuig de kosten op basis van de locatie die door de GPS-eenheid in het voertuig wordt bepaald. Alle locatie- en betalingsinformatie blijft in het voertuig, en de eigenaar van het voertuig uploadt periodiek het overzicht van de kosten naar een verwerkingscentrum, samen met de betalingen. De kosten van dergelijke systemen zijn momenteel hoog – in Duitsland niet minder dan 500 dollar per voertuig. De hoge kosten kunnen worden gerechtvaardigd door de extra diensten die de systemen bieden, zoals navigatie in het voertuig en beheer van het wagenpark. Ook is er minder apparatuur langs de weg nodig voor de inning van tol.
Camera’s zijn een essentiële aanvulling op tags en GPS-units om de identiteit vast te stellen van voertuigen die geen werkende tag of GPS-unit hebben. Camera’s kunnen worden gebruikt om overtreders van de tolheffing af te schrikken. Dit staat bekend als “videohandhaving”. In gevallen waarin voor het gebruik van een faciliteit een tag is vereist, maken camerabeelden het mogelijk overtreders te volgen en een boete op te leggen.
Het gebruik van een tolfaciliteit kan worden toegestaan zonder tag of GPS-unit. In dat geval wordt een camerasysteem gebruikt om een zogeheten videotol te innen. In deze tol zijn de extra kosten voor administratie inbegrepen. De mogelijkheden van camera’s worden gestaag verbeterd en sommigen menen dat tolwegexploitanten zeer binnenkort volledig op videotol kunnen vertrouwen.
Gebruik van inkomsten uit tarifering
Prijsstelling voor congestie kan aanzienlijke inkomsten uit tolheffingen genereren. Een deel van de gegenereerde inkomsten zal nodig zijn voor de exploitatie van de systemen voor tolheffing en verkeersbeheer. De netto-inkomsten na betaling van de bedrijfskosten kunnen worden gebruikt om de uitbreiding van de wegeninfrastructuur te financieren, alternatieven voor de auto, zoals het openbaar vervoer, te ondersteunen, de effecten op lage-inkomensgroepen aan te pakken door tolkortingen of -kredieten toe te kennen, of om andere belastingen die automobilisten betalen voor snelwegen, zoals brandstofaccijnzen, inschrijvingskosten of omzetbelastingen, te verlagen.