Paton the Activist
Zakład poprawczy w Diepkloof, tuż za Johannesburgiem, był zarządzany jako więzienie dla młodocianych przestępców ze slumsów, a nie jako instytucja do ich resocjalizacji. Paton upierał się, że to przekreśla cel istnienia poprawczaka. Wprowadził reformy, które pozwoliły niektórym młodym odzyskać szacunek do samych siebie. Jego przyznanie urlopu weekendowego było uważane za rewolucyjne. Ku zaskoczeniu niektórych jego kolegów, większość chłopców wracała po zakończeniu urlopu.
Paton zaczął pisać Cry, The Beloved Country w 1947 roku podczas zwiedzania amerykańskich i europejskich więzień i poprawczaków. W 1948 roku Cry, The Beloved Country został opublikowany, stając się natychmiastowym sukcesem. W tym samym czasie dominująca partia afrykanerskich nacjonalistów została przywrócona do władzy, zgodnie z hasłem apartheidu, że biali muszą pozostać panami RPA. Dla Patona i tych, którzy podzielali jego poglądy, nie wystarczyło, by biali liberałowie głosili pojednanie rasowe; musieli oni aktywnie zaangażować się w opozycję wobec apartheidu. Na początku lat 50-tych brał udział w tworzeniu Stowarzyszenia Liberalnego, które później przekształciło się w Liberalną Partię Południowej Afryki (SALP). Został wybrany na jej przewodniczącego w 1953 roku i pozostał na tym stanowisku, dopóki rząd nie uchwalił prawa czyniącego partię nielegalną.
Partia SALP powitała w swoich szeregach Południowoafrykańczyków wszystkich ras i dążyła do ustanowienia otwartego społeczeństwa, w którym zasługi ustaliłyby pozycję jednostki w życiu narodu. Opowiadała się za niestosowaniem przemocy i dążyła do współpracy z organizacjami politycznymi czarnych Afrykanów. Jak większość liderów SALP, Paton był krytykowany w afrykanerskiej prasie za utożsamianie się z czarnymi Afrykanami. Podstawową obawą było to, że on i jego koledzy tworzyli potencjalnie niebezpieczne polaryzacje w białej społeczności.
Partia, jednak zyskała znaczące poparcie zarówno wśród czarnych jak i białych. W 1960 roku rząd postanowił podjąć przeciwko niej działania. Peter Brown i Elliot Mngadi, odpowiednio przewodniczący krajowy i sekretarz Natalu w SALP, zostali zdelegalizowani. Niektórzy z liderów partii uciekli z kraju, podczas gdy inni, jak Hyacinth Bhengu i Jordan K. Ngubane, zostali aresztowani i osądzeni pod zarzutem konspiracji. Patonowi oszczędzono aresztowań i delegalizacji. Rząd jednak zarekwirował jego paszport po powrocie z Nowego Jorku, po tym jak odebrał nagrodę Freedom House, honorującą jego sprzeciw wobec rasizmu. Po nieco mniej niż dziesięciu latach, rząd zwrócił Patonowi paszport. To umożliwiło mu podjęcie światowej podróży (1971), w trakcie której został obsypany zaszczytami w Ameryce i Europie.