Znaleziony na mniej niż jednym procencie ziemi jest rodzajem lasu spowitego wieczną mgłą i mgłą; gdzie starożytne drzewa stoją wysoko na tle zboczy pokrytych rzadkimi roślinami, a stworzenia, których nie można znaleźć nigdzie indziej na świecie, nazywają domem. Eksperci nazywają je lasami chmurowymi i występują one tylko na wysokości od około 800 do 3000 metrów, w regionach takich jak Ameryka Środkowa i Południowa, Afryka, Azja Południowo-Wschodnia i Karaiby.
Mimo ich rzadkości, naukowcy podkreślają, że nie można nie doceniać piękna i bioróżnorodności lasów chmurowych. Stanowią one nie tylko siedlisko endemicznych dzikich zwierząt, takich jak szop pracz podobny do olinguito, ale także działają jako podstawowe systemy podtrzymywania życia, wykonując wiele ważnych funkcji ekologicznych, które zasilają inne ekosystemy i społeczności ludzkie, które znajdują się poniżej ich wzniosłych pasów.
Wejdź do lasu chmur
W Singapurze „Cloud Forest”, jedna z dwóch niezwykłych kopuł bezkolumnowych w Gardens by the Bay, symuluje te delikatne siedliska, występujące tak daleko jak Andy. Wysoka na 58 metrów, pokryta szkłem konstrukcja oferuje zwiedzającym szansę na ucieczkę od tropikalnego upału, a także ma na celu podniesienie świadomości na temat tragicznego stanu lasów chmurowych na całym świecie.
Wchodząc do chłodnej obudowy kopuły, zwiedzających wita bujna roślinność usiana błyskotliwymi błyskami niezliczonych kwiatów, w tym tropikalnych rododendronów, begonii i arystokratycznych anturium, które pokrywają górską formę. Z góry, z 10 dysz umieszczonych 35 metrów nad ziemią, tryskają orzeźwiające strumienie wody i mgły. Najwyższy na świecie kryty wodospad nie tylko zachwyca wszystkich zwiedzających, ale przede wszystkim jego mieszkańców – epifity, czyli rośliny, które rosną na innych, ale nie żywią się swoimi gospodarzami, preferując składniki odżywcze z powietrza, opadów lub materii leżącej na gałęziach. Ta zróżnicowana grupa roślin obejmuje liczne gatunki orchidei, paproci, porostów, mchów, kaktusów i bromeliad.
Gardens by the Bay może początkowo wydawać się środowiskiem przyjaznym rodzinie, ale nieznane niektórym, jest domem dla zestawu mięsożernych drapieżników. Nepenthes rajah, największa mięsożerna roślina dzbanowa na świecie endemiczna dla Mount Kinabalu, rośnie w konserwatorium Cloud Forest. Jej duże, przypominające wazę pułapki mogą osiągnąć 41 cm wysokości i 20 cm szerokości – wystarczająco duże, aby uwięzić małe ssaki, takie jak szczury i małe małpy – i zawierają mieszaninę wody i płynu trawiennego, aby strawić swoją ofiarę. Inny przedstawiciel rodziny dzbaneczników, Nepenthes lowii, utrzymuje specjalne stosunki z ryjówkami drzewnymi, pełniąc rolę toalety dla tych małych ssaków. Jest to szczęśliwe współistnienie: ryjówki żywią się nektarem na pokrywie dzbanecznika, podczas gdy ich odchody służą jako bardzo potrzebne źródło azotu dla Nepenthes lowii.
Te rośliny zarysowują powierzchnię bioróżnorodności znalezionej w lasach chmurowych na świecie. W samym Monteverde, Kostaryka, istnieje około 750 zarejestrowanych gatunków drzew. Dla porównania, w całej Ameryce Północnej występuje około 1000 gatunków drzew.
Walka o przetrwanie
Podobnie jak polarne pokrywy lodowe i zmniejszające się lasy deszczowe, lasy chmurowe są poważnie zagrożone zmianami klimatu, a działalność człowieka, taka jak rolnictwo, wyrąb i kłusownictwo, wkracza na wąskie pasma ziemi, na których się znajdują. Ponieważ rośliny wymagają bardzo specyficznych warunków – temperatury, wilgotności atmosferycznej i opadów – aby się rozwijać, rozwiązanie nie jest tak proste, jak przeniesienie się gdzie indziej.
„Lasy chmurowe są jednym z najbardziej zagrożonych siedlisk, ponieważ w miarę jak klimat staje się coraz cieplejszy, rośliny nie mogą ewoluować w czasie lub przenieść się na górę wystarczająco szybko”, mówi Chad Davis, zastępca dyrektora ds. operacji konserwatorskich w Gardens by the Bay.
Naukowcy z Amazon Aid Foundation przyjrzeli się skutkom szybkiego ocieplenia dla andyjskich lasów chmurowych. To, co znaleźli, było niepokojące. Aby zwalczyć zmiany temperatury, rośliny musiałyby przenieść się 3000 stóp w górę gór. Aby jednak skutecznie migrować i przetrwać, lasy potrzebowałyby prawie 4000 lat na obszarach chronionych i 18000 lat na obszarach niechronionych.
Pogorszeniem tej tragicznej sytuacji jest działalność człowieka. Lasy chmurowe na całym świecie, od Filipin po Kenię, są szybko tracone na skutek pozyskiwania drewna i wyrębu, kłusownictwa i polowań, rolnictwa, pożarów i wzrostu liczby ludności.
„Lasy chmurowe są kanarkami w kopalni węgla. Są one jednym z pierwszych głównych ekosystemów, które ulegają zniszczeniu i są zagrożone całkowitą utratą. Istnieją setki i setki gatunków roślin, o których nawet nie wiemy, zwierząt, które nie zostały jeszcze odkryte. Każdy z tych gatunków może być potencjalnym lekiem lub lekarstwem na ludzkie choroby; zawierać gen, który sprawia, że nasze uprawy żywności są odporne na choroby lub bardziej wydajne, lub pełnić ważną rolę, która utrzymuje równowagę w ekosystemie” – mówi Davis.
Odwrócenie fali
Wszystko może nie być stracone. Niektóre rządy podejmują zdecydowane działania w celu ochrony swoich narodowych skarbów. W grudniu 2016 roku kolumbijski rząd uznał region lasów chmurowych w kolumbijskich Andach za ziemię chronioną. Regionalny Obszar Chroniony Cacica Noría o powierzchni 5 261 hektarów daje zagrożonym ssakom występującym w rezerwacie, takim jak brązowa małpa pająk, tamaryna srebrzystobrązowa i niedźwiedź okularowy, a także zagrożonym gatunkom drzew, takim jak czarny dąb i drzewo comino, szansę walki o przetrwanie.
Bliżej domu, singapurskie Gardens by the Bay odgrywa swoją rolę w generowaniu świadomości na temat stanu lasów chmurowych poprzez bujne ekspozycje życia roślinnego pochodzącego z tropikalnych wyżyn do 2000 metrów nad poziomem morza oraz eksponaty edukacyjne, które ilustrują niszczycielskie skutki zmian klimatycznych.
Davis mówi: „Kiedy ludzie odwiedzają Cloud Forest w Gardens by the Bay, mam nadzieję, że będą podekscytowani i zaczną myśleć trochę głębiej o tym, co mogą zrobić, aby chronić planetę. To wymaga tylko niewielkich indywidualnych wysiłków. W skali globalnej, wszystkie te indywidualne wysiłki sumują się i stają się czymś naprawdę znaczącym.”
.