Rzeka Amur

Fizjografia

Amur i jego dopływy osuszają dorzecze o powierzchni około 716 200 mil kwadratowych (1 855 000 km kwadratowych). Amur właściwy zaczyna się u zbiegu rzek Sziłka i Argun (Ergun), 1,755 mil (2,824 km) od ujścia. Sziłka bierze swój początek ponad 340 mil (550 km) dalej w głąb lądu na Syberii u zbiegu rzek Ingoda i Onon, których ostateczne źródła znajdują się ponad 300 mil (500 km) dalej na południowy zachód w Paśmie Jabłonowskim na granicy syberyjsko-mongolskiej. Argun wznosi się w Mongolii Wewnętrznej, około 1.000 mil (1.600 km) od swojego zbiegu z Shilką. Do najważniejszych dopływów Amuru należą rzeki Zeya, Bureya i Amgun, które wpływają na lewy brzeg z Syberii, rzeka Sungari (Songhua) wpływająca na prawy z Chin oraz rzeka Ussuri (Wusuli), która płynie na północ wzdłuż wschodniej granicy Chin z Syberią, aż po wpłynięciu do Rosji łączy się z Amurem w Chabarowsku (patrz zdjęcie). Jezioro Chanka (Xingkai), źródło Ussuri, jest największym jeziorem systemu.

Przyjęło się dzielić rzekę na trzy odcinki: górny, środkowy i dolny Amur. Górny Amur zaczyna się u zbiegu rzek Shilka i Argun, a kończy przy ujściu rzeki Zeya (w syberyjskim mieście Blagoveshchensk), około 560 mil (900 km) w dół rzeki. Środkowy Amur rozciąga się około 600 mil (970 km) od rzeki Zeya na wschód do Chabarowska. Dolny Amur, od Chabarowska do ujścia, również ma około 600 mil (970 km) długości.

Górny Amur przepływa przez górską dolinę pomiędzy ostrogami pasma Da Hinggan (Wielki Chingan) na południu, które jest pokryte gęstymi lasami modrzewiowymi, a pokrytymi sosnami zboczami pasma Amarzar na północy. W pobliżu Albazino na Syberii góry się rozdzielają, a rzeka wpływa na otwarty płaskowyż. Znajdujące się tam tarasowe zbocza wskazują, że Amur przecinał ten region w ciągu ostatnich kilku milionów lat. Poniżej Jermakowa rzeka wchodzi w region skalistych przepaści zbudowanych ze złożonych warstw spontanicznie zapalających się węglowych, gliniastych łupków, które nieustannie parują i czasami stają w płomieniach.

Środkowy Amur wpływa do depresji Zeya-Bureya. Lewy brzeg wznosi się stopniowo na równinę depresji, podczas gdy prawy stromy i wysoki brzeg graniczy z pasmem Xiao Hinggan (Lesser Khingan) w Chinach. Poniżej zbiegu z rzeką Bureya równina stopniowo się zwęża, a w pobliżu Pashkovo rzeka płynie obok ostróg wychodzących z Pasma Bureya na północ. Dalej płynie wąskim wąwozem przez pasmo Xiao Hinggan, jej głębokość i prędkość gwałtownie wzrastają.

Wychodząc z tego zwężenia, Amur płynie między niskimi, łatwo zalewanymi brzegami do rozległego bagna, którego powierzchnia jest poprzecinana kanałami i usiana jeziorami i stawami. Koryto rzeki często się rozgałęzia, stając się klasycznym korytem warkoczowym. W pobliżu Leninskoje na Syberii Sungari, największy dopływ Amuru, wylewa swoje żółte, pełne mułu wody, a w okolicach Chabarowska łączy się z Ussuri. Dzięki tym dodatkom dolny Amur rozlewa się szeroko po płaskim, bagnistym terenie doliny poniżej. Koryto rzeki staje się labiryntem odnóg, kanałów, odgałęzień, dawnych koryt, wysp, piaszczystych ławic i mierzei. W okresach wysokiej wody odcinki te przelewają się, a region staje się ogromnym jeziorem. W Chabarowsku Amur znajduje się tylko 230 mil (370 km) na północny zachód od Morza Japońskiego (Morza Wschodniego), ale przekierowany przez pasma Sikhote-Alin, płynie na północny wschód przez 600 mil (970 km), zanim wpadnie do morza. W pobliżu Komsomolska-na-Amure równina stopniowo się zwęża, a rzeka płynie przez 90 mil (145 km) przez kolejne ograniczone koryto wśród gór do malowniczej leśnej doliny. Następnie wpływa do zagłębienia Udil Kizinsky z szerokim, płaskim, pokrytym bagnami terenem. W zagłębieniu tym znajdują się dwa duże jeziora – Wielkie Kizi i Udyl. W pobliżu Bogorodskoje zagłębienie zamykają góry, a rzeka wypływa na nisko położoną równinę, gdzie Amgun, ostatni z jej ważnych dopływów, łączy się z Amurem na lewym brzegu. Wchodzi do morza przez szerokie, dzwonowate ujście, które ma około 30 mil (50 km) długości.

.