Słoń Celebes

Giorgio de Chirico był inspiracją dla wczesnych surrealistów, a paleta i konstrukcja przestrzenna Celebes wykazują jego wpływ. W obrazie podjęto również próbę zastosowania dadaistycznych efektów kolażu, symulujących różne materiały. Realistyczne ujęcie elementów składowych daje efekt halucynacji, który Ernst kojarzył z kolażem i który starał się osiągnąć w tym obrazie. W odniesieniu do sztuki kolażu, Ernst powiedział: „Jest to systematyczne wykorzystywanie przypadkowego lub sztucznie sprowokowanego spotkania dwóch lub więcej niepowiązanych rzeczywistości na pozornie nieodpowiedniej płaszczyźnie i iskry poezji stworzonej przez bliskość tych rzeczywistości.”

Centralnym punktem obrazu jest gigantyczny mechaniczny słoń. Jest on okrągły i ma wystający z niego wąż przypominający trąbę. Okrągłe ciało postaci zostało wymodelowane na podstawie fotografii w czasopiśmie antropologicznym, przedstawiającej gliniany pojemnik na kukurydzę z kultury południowosudańskiej, Konkombwa. Celebes sugeruje „rytualną i totemiczną rzeźbę pochodzenia afrykańskiego”, o czym świadczy słup przypominający totem po prawej stronie oraz bycze rogi postaci. Obraz w unikalny sposób łączy znalezione obrazy i niezachodnie elementy wizualne.

Stwór Ernsta ma falbaniasty metaliczny mankiet lub kołnierz oraz rogatą głowę i ogon. Niski horyzont podkreśla masywność stwora, a gest bezgłowego manekina wprowadza widza w postać. Manekin ma na sobie rękawicę chirurgiczną, częsty symbol surrealistów. Ta naga postać może mieć konotacje mitologiczne, sugerując porwanie Europy przez Zeusa w przebraniu byka. Puste w większości niebo zawiera więcej nieścisłości: po lewej stronie „latają” dwie ryby (jeden z autorów uważa tę scenę za podwodną). Czarny kształt na prawo od ryb wygląda jak nadlatujący samolot, a w prawej części nieba unosi się smuga dymu. Mogą to być aluzje do „mechanicznego terroru doświadczenia wojennego”, który sprawił, że Ernst napisał: „1 sierpnia 1914 roku Max Ernst zmarł. Zmartwychwstał 11 listopada 1918 roku jako młody człowiek, który dążył do odnalezienia mitów swoich czasów”. Celebes zatem wydaje się reprezentować mit zniszczenia.

„Celebes” było kiedyś popularną nazwą wyspy Sulawesi, jednej z Wysp Wielkiego Sunda w Indonezji. Ernst powiedział Rolandowi Penrose’owi, że tytuł Celebes pochodził od początkowych słów rymowanki niemieckich uczniów o seksualnych konotacjach.

Der Elefant von Celebes
hat hinten etwas Gelebes.
Der Elefant von Sumatra,
der vögelt seine Grossmama.
Der Elefant von Indien,
der kann das Loch nicht findien.

Słoń z Celebes
ma lepki, żółty smar na dnie.
Słoń z Sumatry
zawsze pieprzy swoją babcię.
Słoń z Indii
nie może nigdy znaleźć dziury ha-ha.

.

Dodaj komentarz