Wat is biomassa-energie?

Biomassa-energie is zo oud als het vuur van de holbewoner, en het blijft wereldwijd een belangrijke bron van hernieuwbare energie. Ondanks het oeroude gebruik als bron van warmte en energie weten veel mensen niet wat biomassa-energie eigenlijk inhoudt, of waar biobrandstoffen vandaan komen.

Omdat de definitie van biomassa zo breed is, omvatten brandstoffen die als “biomassa” kunnen worden beschouwd een grote verscheidenheid aan items en ontdekken onderzoekers voortdurend nieuwe biomassa-energiebronnen. Dierlijke mest, stortafval, houtpellets, plantaardige olie, algen, gewassen zoals maïs, suiker, switchgrass en ander plantaardig materiaal – zelfs papier en huishoudelijk afval – kunnen worden gebruikt als biomassabrandstof.

Biomassabrandstof kan direct worden omgezet in warmte-energie door verbranding, zoals het verbranden van een houtblok in een open haard. In andere gevallen wordt biomassa omgezet in een andere brandstofbron; voorbeelden zijn ethanolbenzine gemaakt van maïs of methaangas afkomstig van dierlijk afval.

Hoe praktisch is energie uit biomassa?

Ruwweg drie tot vier procent van de energie in Amerika komt van biomassa, terwijl 84 procent afkomstig is van fossiele brandstoffen zoals aardgas, steenkool en aardolie. Het is duidelijk dat biomassa nog een lange weg te gaan heeft voordat het algemeen geaccepteerd wordt als energiebron.

Ondanks deze uitdagingen zijn er veel voordelen aan het groeiende gebruik van biomassa-energie. Een duidelijk voordeel dat biomassabrandstoffen hebben ten opzichte van andere energiebronnen is dat biomassa hernieuwbaar is: We kunnen meer planten kweken, maar niemand kan meer olie maken.

Een ander voordeel is dat sommige bronnen van biomassa, zoals mest, zaagsel, en vuilnis op stortplaatsen, een brandstofbron gebruiken die anders verloren zou gaan. Deze bronnen verminderen daarom onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en kernenergie, terwijl ze ook de negatieve gevolgen verminderen – lawaai, stank, ongedierte, vermindering van de waarde van onroerend goed – die in verband worden gebracht met stortplaatsen.

Biomassa-energie en het milieu

Biomassa is een bron van hernieuwbare energie die kan worden aangevuld bij elke gewascyclus, houtoogst, of mesthoop – maar het is niet perfect. Omdat het uit verschillende bronnen komt, is biomassabrandstof niet altijd consistent in kwaliteit of energie-efficiëntie, en er is nog geen goed ontwikkeld netwerk van biomassaraffinaderijen en -distributeurs zoals dat er is voor benzine en aardgas.

Daarnaast produceert de verbranding van biomassabrandstoffen, net als de verbranding van fossiele brandstoffen, potentieel gevaarlijke verontreinigende stoffen zoals vluchtige organische stoffen, deeltjes, koolmonoxide (CO) en kooldioxide (CO2). CO2 is een broeikasgas dat een van de belangrijkste oorzaken is van de opwarming van de aarde en klimaatverandering.

De hernieuwbare aard van biomassa-energie kan deze milieueffecten echter sterk verminderen. Terwijl bij de verbranding van biomassa koolmonoxide en CO2 in de atmosfeer vrijkomen, vangen bomen en planten die als energiebron voor biomassa worden geteeld, tijdens de fotosynthese ook koolstof uit de atmosfeer op. Dit proces wordt vaak “koolstofvastlegging” of “carbon banking” genoemd.

Is biomassa-energie milieuvriendelijk?

Er is enige onenigheid over de kosten-batenverhouding van biomassa-energie en koolstofopslag. Sommige analisten hebben vastgesteld dat de koolstof in de atmosfeer (CO en CO2) die vrijkomt bij de verbranding van biomassabrandstoffen, ongeveer gelijk is aan de koolstof die is opgeslagen in bomen en planten die op biomassa-“plantages” groeien. Deze analyse maakt biomassa-energie in wezen koolstofneutraal en milieuvriendelijk.

Andere deskundigen hebben echter vastgesteld dat de ontwikkeling van biomassa-energie op industriële schaal een ravage aanricht in het natuurlijke milieu en de luchtkwaliteit. Greenpeace heeft een rapport gepubliceerd, “Fueling a Biomess,” waarin wordt vastgesteld dat de grootschalige groei in biomassa-energie verder is gegaan dan afvalbronnen zoals zaagsel en papiermolenafval, en dat nu hele bomen en andere belangrijke boshabitats worden vernietigd:

“Canada alleen al stoot jaarlijks ongeveer 40 megaton CO2 uit door de productie van bio-energie uit bossen, een hoeveelheid die groter is dan de uitlaatemissies van alle Canadese lichte personenauto’s uit 2009. De uitgestoten CO2 zal het klimaat tientallen jaren schaden voordat het wordt vastgelegd door opnieuw groeiende bomen.”

De toekomst van biomassa-energie

Hoewel het een oude energiebron is, heeft biomassa-energie nog een lange weg te gaan voordat het andere energiebronnen zoals fossiele brandstoffen en kernenergie vervangt.

Desalniettemin zal de open haard thuis niet verdwijnen, en een gediversifieerd energiebeleid zal waarschijnlijk de beste strategie zijn voor energiezekerheid in de 21e eeuw. Zoals onderzoekers van het Oak Ridge National Laboratory hebben verklaard,

“Studies suggereren dat de optimale strategie van plaats tot plaats zal verschillen, bepaald door de kwaliteit van het land, het huidige gebruik ervan, concurrerende toepassingen, en de vraag naar energie.”