Morita Akio, (geboren 26 jan. 1921, Nagoya, Japan-gestorven 3 okt. 1999, Tokyo), Japans zakenman die medeoprichter, chief executive officer (vanaf 1971), en voorzitter van de raad van bestuur (van 1976 tot 1994) was van Sony Corporation, wereldberoemde fabrikant van consumentenelektronica.
Morita kwam uit een familie met een lange traditie in het brouwen van sake en er werd van hem verwacht dat hij in het familiebedrijf zou volgen. In plaats daarvan toonde hij al vroeg belangstelling voor technologie en ging uiteindelijk naar de Ōsaka Imperial University, waar hij in 1944 afstudeerde met een graad in natuurkunde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij aangesteld bij het luchtwapenarsenaal in Yokosuka, waar hij Ibuka Masaru ontmoette, de vertegenwoordiger van de industrie in het onderzoekscomité voor oorlogstijd. Samen werkten ze aan de ontwikkeling van thermische geleidingssystemen en nachtkijkers.
Na de oorlog richtte Morita samen met Ibuka een communicatielaboratorium op in Tokio. In 1946 richtten zij samen de Tokyo Telecommunications Engineering Corporation (Tōkyō Tsūshin Kōgyō) op, die in 1958 werd omgedoopt tot Sony Corporation. Morita’s voornaamste zorgen waren de financiële en zakelijke aangelegenheden; hij was verantwoordelijk voor de marketing van Sony producten wereldwijd. Enkele van de productsuccessen van Morita en Ibuka zijn de vroege consumentenversies van de bandrecorder (1950; Ibuka had een jaar eerder de magnetische opnametape ontwikkeld), de getransistoriseerde radio (1955), en de “zakformaat” transistorradio (1957).
Morita had een bedrijfsvisie die mondiaal van opzet was. De naam Sony werd inderdaad gekozen nadat de oprichters woordenboeken hadden doorzocht om een naam te vinden die in elke taal uit te spreken was. (Sony is afgeleid van het Latijnse sonus, “geluid”) In 1961 werd Sony, onder leiding van Morita, het eerste Japanse bedrijf dat zijn aandelen op de New York Stock Exchange verkocht. Bovendien verhuisde hij in 1963 voor een jaar met zijn gezin naar de Verenigde Staten om de Amerikaanse zakenpraktijken en denkwijzen beter te begrijpen. Toen de producten van Sony internationaal goed begonnen te verkopen, opende Morita naast fabrieken in Japan ook fabrieken in de Verenigde Staten en Europa.
Met Ibuka’s innovatieve consumentenproducten en Morita’s zakelijk inzicht werd Sony een belangrijke concurrent in de elektronica-industrie. Morita was een pionier op het gebied van branding: hij zorgde ervoor dat de naam Sony prominent op alle producten werd vermeld en weigerde producten aan andere bedrijven te verkopen om ze onder hun eigen label te laten verpakken. Het bedrijf gebruikte ook de Amerikaanse stijl van adverteren met groot voordeel. Vaak echter hielp Morita Sony welvarend te worden door het potentieel van nieuwe produkten te herkennen. Het was op aandringen van Morita dat de Sony Walkman draagbare cassettespeler werd ontwikkeld en op de markt gebracht (insiders binnen het bedrijf betwijfelden of er voldoende vraag was naar het apparaat). De Walkman was een van Sony’s populairste consumentenproducten in de jaren ’80 en ’90.
Niet alle beslissingen van Morita waren zo succesvol; het geloof en de vastberadenheid die hij investeerde in winnende producten werden soms ook geïnvesteerd in misstappen. Sony was bijvoorbeeld een van de eersten die videocassetterecorders (VCR’s) voor thuisgebruik uitbracht, maar Sony’s versie, Betamax (Beta), werd al snel overvleugeld door de populairdere VHS-versie; het duurde enige tijd voordat Morita bereid was Sony toe te staan over te stappen op de industriestandaard VHS. Na het Beta-probleem concludeerde Morita echter dat Sony partnerschappen moest aangaan met andere elektronicabedrijven. Toen Sony de CD-opslagschijf ontwikkelde die uiteindelijk een revolutie teweeg zou brengen in de opslag van computergegevens en de muziekindustrie, gebeurde dit in samenwerking met het Nederlandse Philips Electronics NV om er zeker van te zijn dat van meet af aan een industriestandaard voor het product werd bereikt.
Toen Sony’s aanzien groeide, groeide ook dat van Morita in de internationale zakenwereld. Hij zat in een aantal besturen die het Japanse bedrijfsleven vertegenwoordigden. Hij was vice-voorzitter van de Keidanren (Japanse Federatie van Economische Organisaties), een groep die een grote invloed heeft op beslissingen van de Japanse regering met betrekking tot het bedrijfsleven en de economie. Morita was ook lange tijd lid van de “Wise Men” (zoals de acht leden tellende Japan-V.S. Economic Relations Group informeel wordt genoemd).
Morita was nauw betrokken bij het management van het Sony-bedrijf tot zijn pensionering, wegens gezondheidsproblemen, in 1994. Zijn autobiografie, Made in Japan: Akio Morita and Sony, werd gepubliceerd in 1986.