Bitwa pod Austerlitz i zasady prowadzenia wojny
Marszałek Soult wyda rozkaz, aby trzy dywizje zajęły miejsca za wąwozem o siódmej rano, w taki sposób, aby były przygotowane do rozpoczęcia działań w tym dniu, które mają być marszem na front przez echelon, prawe skrzydło z przodu. Sam marszałek Soult złoży cesarzowi raport w jego kwaterze głównej o siódmej trzydzieści rano.(1)
Bitwa pod Austerlitz jest jedną z największych i najczęściej badanych bitew w historii. Ale wielkie bitwy składają się z małych. Niniejszy artykuł jest próbą zilustrowania ośmiu Zasad Wojny, opracowanych i nauczanych obecnie przez Armię Stanów Zjednoczonych, poprzez studium jednej z takich małych bitew.
Zasada Prostoty (Jasne, nieskomplikowane plany i jasne, zwięzłe rozkazy, aby zapewnić zrozumienie.)
(2) Marszałek Soult zameldował się zgodnie z rozkazem Cesarzowi w swojej kwaterze głównej na Wzgórzu Zuran. Spotkał się tam z innymi dowódcami – marszałkiem Jean-Baptiste Bernadotte, dowodzącym 1 Korpusem; marszałkiem Louis-Nicolas Davout, dowodzącym 3 Korpusem; marszałkiem Jean Lannes, dowodzącym 4 Korpusem; Joachimem Muratem, dowodzącym kawalerią; marszałkiem Jean-Baptiste Bessieres, dowodzącym Gwardią; i marszałkiem Berthiér, szefem sztabu.(3) Podczas tego porannego spotkania Napoleon wprowadził kilka poprawek do planu, który opracował poprzedniej nocy, z których najważniejsza dotyczyła 4 Korpusu Soulta. Dowodzona przez Soulta 3 Dywizja prowadziła tej nocy potyczki wzdłuż dolnego Goldbachu i była już zaangażowana w walkę z wrogiem. Tego ranka Napoleon potwierdził, że Soult rozmieścił dywizję Legranda wzdłuż dolnego Goldbachu i polecił mu przeprowadzenie pierwszego ataku z wykorzystaniem jedynie 1 i 2 dywizji, którymi dowodzili odpowiednio generał Saint-Hilaire i generał Vandamme. Soult przerzucił te oddziały przez Goldbach wcześniej tego samego dnia rano, zgodnie z rozkazami Berthiéra z poprzedniego wieczoru.(4)
Podczas gdy inni marszałkowie otrzymali swoje rozkazy, zasalutowali i odeszli, Napoleon zatrzymał Soulta. Nadszedł raport, że wojska alianckie pozostawiły wzgórza Pratzen nieobronione. Według generała Thiébault (5), Napoleon zapytał Soulta: „Ile czasu potrzebują pańskie wojska, aby dostać się na szczyt Pratzen?”. Soult miał podobno odpowiedzieć, że potrzebuje nie więcej niż dwadzieścia minut (6). Napoleon odpowiedział: „Bardzo dobrze. Poczekamy jeszcze kwadrans”. Piętnaście minut później powiedział: „Idźcie”. Soult wrócił na równiny na wschód od Goldbach, gdzie poranna mgła i dym ognisk wciąż skrywały dywizje Saint-Hilaire’a i Vandamme’a.
Dywizja generała Saint-Hilaire’a została podzielona na gwardię wysuniętą (7) i dwie brygady. Gwardia wysunięta, dowodzona przez Général de Brigade Charles Morand, składała się z jednego, dwubatalionowego pułku, 10 Léger (1,500 ludzi) pod dowództwem pułkownika Pierre Pouzet. 1 Brygadą dowodził Général de Brigade Paul Thiébault, oficer bardziej znany ze swojej pracy w sztabie marszałka André Masseny niż z doświadczenia dowódczego. W jej skład wchodziły 14 (1700) i 36 (1700) Lignes. Każdy pułk posiadał w polu dwa bataliony. 2 Brygada (3500), dowodzona przez Général de Brigade Louis Varé, składała się z 43 i 55 Lignes.
Zasada celu (Skierować każdą operację wojskową na jasno określony, decydujący i osiągalny, cel.)
8). W tym czasie francuski batalion składał się z dziewięciu kompanii, każda o faktycznej sile około 80-90 ludzi. Jedna kompania była zorganizowana jako kompania elitarna (voltigeur)(9) do potyczek, podczas gdy pozostałe były zgrupowane w dwupompanijne dywizje (10). Zwykłą formacją manewrową w bitwie była zamknięta kolumna batalionowa dywizji, każda dywizja w trzech szeregach oddalonych od siebie o jedno tempo; każda dywizja trzy kroki za drugą. Dawało to blok ludzi o wymiarach około pięćdziesięciu na dwadzieścia pięć metrów, z frontem liczącym około 50 ludzi (11). W kolumnie regimentowej, za batalionem prowadzącym podążał drugi batalion w odległości około 50 metrów. Najwyraźniej Saint-Hilarie i Thiébault zmodyfikowali nieco instrukcje Napoleona dotyczące porządku bitwy (podobnie jak inne dywizje dowodzone przez Soulta), ustawiając 10. Léger w linii, a 1. Brygadę w linii pułków w kolumnie batalionowej (12).
Zasada ofensywy (Przejąć, utrzymać i wykorzystać inicjatywę)
13)
Thiébault na czele 2/14-go rozgromił dwa bataliony nowogrodzkie, podczas gdy 36-ty pod pułkownikiem Houdar de Lamotte ustawił się w linii i uderzył na cztery bataliony rosyjskie na południe od wioski, odzyskując działa, raniąc dwóch rosyjskich generałów i zdobywając jednego. Sześć rozbitych batalionów rosyjskich uciekło na północny wschód, rozbijając pozostałe pięć batalionów rosyjskiej części 4. kolumny. Generał Kutuzow próbował zmobilizować oddziały i został lekko ranny kulą z muszkietu wystrzeloną przez kogoś z 36. Car, który również znajdował się w tej części pola, wysłał na pomoc swojego lekarza. Kutuzow powiedział lekarzowi: „Zapewnij go (cara), że nie jestem ciężko ranny”, po czym wskazując na Wzgórza Pratulińskie wykrzyknął: „To tam jesteśmy naprawdę ranni”.(14)
Zasada Zaskoczenia (Uderzyć wroga w czasie lub miejscu, lub w sposób, na który jest nieprzygotowany.Jeśli pierwszy batalion pułkownika Mazasa został zaskoczony przez rosyjski ogień, to zaskoczenie to było o wiele mniej niszczące, przynajmniej na dłuższą metę, niż zaskoczenie, jakie spotkało rosyjskiego dowódcę w tym rejonie pola bitwy. Generał Kutuzow, choć nominalnie dowodził całą armią, pozostał z 4 (i ostatnią) kolumną. Około godziny 8.00 rosyjski oficer sztabowy, major Carl F. Toll, przejeżdżając przez wieś Pratz przed 4 kolumną, po raz pierwszy zauważył posuwanie się dywizji Saint-Hilaire. Toll pognał z powrotem do dowódcy rosyjskiego współdowódcy kolumny, generała broni Michaiła Miłoradowicza, który wysłał do przodu jedyne oddziały, jakie miał pod ręką – trzy słabe bataliony (dwa nowogrodzkich muszkieterów i jeden Apsherona) liczące w sumie tylko 750 ludzi plus kilku huzarów i dwa działa. Jeden batalion pozostawał w rezerwie, drugi rozlokował się na południe od wsi, a trzeci – ten, który zaskoczył pułkownika Mazasa – rozciągał się wzdłuż brzegu wąwozu. Wszystkie te bataliony zostały rozgromione przez kontratak Thiebaulta. Austriacki oficer w swojej relacji z bitwy opisał uderzenie na generała Kutuzowa:
W dole, przed Pratzen, nagle dostrzeżono potężną kolumnę francuskiej piechoty. … Generał Koutousoff (Kutuzow), którego ten ruch nieprzyjaciela zaskoczył, (myśląc, że to on jest napastnikiem, i widząc, że jest atakowany pośród swoich kombinacji i swoich ruchów, poczuł całą wagę utrzymania wzgórz Pratzen, przeciwko którym poruszali się Francuzi. … To właśnie szczyt wzgórz Pratzen zadecydował o losach dnia.(15)
Zasada manewru (Postawić przeciwnika w niekorzystnym położeniu poprzez elastyczne zastosowanie siły bojowej.Podczas gdy Thiébault odbudowywał lewą flankę dywizji, lekka piechota Moranda dotarła do szczytu Pratzeberg i niemal natychmiast została zaatakowana przez tylną brygadę 2. kolumny alianckiej pod dowództwem rosyjskiego generała dywizji Siergieja Michajłowicza Kamieńskiego. Siergieja Michajłowicza Kamieńskiego. Korek uliczny opóźnił brygadę Kamieńskiego wcześniej rano, gdy austriacka kawaleria, znajdując się na niewłaściwej pozycji, po prostu przecięła 2. kolumnę, próbując wrócić na właściwą pozycję. Kamieński zobaczył Francuzów na Pratzebergu, gdy jego brygada schodziła do doliny Goldbach. Zmierzył się ze swoimi oddziałami i pomaszerował z 4 000
ludzi w kierunku 10 Légera Moranda rozstawionego na wzgórzu. Kamieński wysłał jeden batalion na lewo, prawie osłaniając 10. Generał Saint-Hilaire, dowódca dywizji, uratował sytuację, ściągając 1/14. batalion z tyłu, gdzie zebrał go pułkownik Mazas, i ustawiając go w linii na prawo od 10. batalionu. Po oczyszczeniu lewej flanki, Thiébault pomaszerował trzema batalionami (1/36., 2/36. i 1/14.) na lewo od 10. batalionu. Gdy to robił, zauważył, że ze wschodu, z jego lewej i tylnej strony, w kierunku Pratzebergu poruszają się oddziały. Gdy podeszli bliżej, jeden z nich zawołał: „Nie strzelajcie, jesteśmy Bawarczykami”. Thiébault zatrzymał swoją kolumnę i dołączył do niego generał Saint-Hilaire. Odbyli krótką dyskusję na temat prawdziwej narodowości żołnierzy. W rzeczywistości były to austriackie brygady generałów-majorów Franza Jurczka i Heinricha Rottermunda pod dowództwem generała porucznika Johanna Karla Kollowratha, austriackiego współdowódcy 4. kolumny. Thiébault pojechał naprzód, aby przyjrzeć się bliżej. Spotkał tam generała Moranda, który również był zaniepokojony tożsamością tych nowych oddziałów na swojej lewej flance i tyłach. Podczas gdy oni próbowali zidentyfikować nowe oddziały przez swoje okulary szpiegowskie, zobaczyli oficera „bawarskiego”, który jechał w celu nawiązania kontaktu z oficerem z Brygady Kamieńskiego. To był wystarczający dowód (16).
Thiébault ustawił 1/36-ą na lewo od 10-tej, aby działała jako czop. Następnie ustawił 2/36 w linii na wschód w kierunku nowo przybyłych. Po lewej stronie swojej linii ustawił 2/14 w formacji kolumny uderzeniowej, „aby mieć masę, której mógłbym się przeciwstawić, jeśli to konieczne, tym, którzy posuwali się przeciwko nam i siłę, z którą mógłbym, nie naruszając mojej linii, spotkać kawalerię lub inne korpusy, które mogłyby próbować nas otoczyć.”(17)
W ten sposób powstał „hak” – „szydło”, jak nazwał go austriacki generał Karl Stutterheim. Francuska linia rozciągała się teraz od nieco na zachód od najwyższego punktu Pratzeberg na wschód przez około 800 metrów, następnie skręcała na północ i biegła przez kolejne 800 metrów w dół w kierunku wsi Pratzen, gdzie linia była zakotwiczona na wiejskim kościele. Francuskie bataliony w linii potrzebowały frontu o długości około 200 metrów. Batalion w kolumnie szturmowej (2/14 po lewej) potrzebował około 50 metrów. Nawet przy zachowaniu niezbędnych odstępów między batalionami, były one bardzo rozciągnięte. Ale bataliony nie stały w miejscu – „Francuscy generałowie” pisał generał Stutterheim, „manewrowali swoimi oddziałami z tą umiejętnością, która jest wynikiem wojskowego oka i doświadczenia, wykorzystując nierówności terenu do osłaniania swoich oddziałów przed ogniem i ukrywania ich ruchów.”(18)
Zasada masy (Skoncentrować efekty siły bojowej w decydującym miejscu i czasie.)
ludzi w kierunku 10 Légera Moranda rozstawionego na wzgórzu. Kamieński wysłał jeden batalion na lewo, prawie osłaniając 10. Generał Saint-Hilaire, dowódca dywizji, uratował sytuację, ściągając 1/14. batalion z tyłu, gdzie zebrał go pułkownik Mazas, i ustawiając go w linii na prawo od 10. batalionu. Po oczyszczeniu lewej flanki, Thiébault pomaszerował trzema batalionami (1/36., 2/36. i 1/14.) na lewo od 10. batalionu. Gdy to robił, zauważył, że ze wschodu, z jego lewej i tylnej strony, w kierunku Pratzebergu poruszają się oddziały. Gdy podeszli bliżej, jeden z nich zawołał: „Nie strzelajcie, jesteśmy Bawarczykami”. Thiébault zatrzymał swoją kolumnę i dołączył do niego generał Saint-Hilaire. Odbyli krótką dyskusję na temat prawdziwej narodowości żołnierzy. W rzeczywistości były to austriackie brygady generałów-majorów Franza Jurczka i Heinricha Rottermunda pod dowództwem generała porucznika Johanna Karla Kollowratha, austriackiego współdowódcy 4. kolumny. Thiébault pojechał naprzód, aby przyjrzeć się bliżej. Spotkał tam generała Moranda, który również był zaniepokojony tożsamością tych nowych oddziałów na swojej lewej flance i tyłach. Podczas gdy oni próbowali zidentyfikować nowe oddziały przez swoje okulary szpiegowskie, zobaczyli oficera „bawarskiego”, który jechał w celu nawiązania kontaktu z oficerem z Brygady Kamieńskiego. To był wystarczający dowód (16).
Thiébault ustawił 1/36-ą na lewo od 10-tej, aby działała jako czop. Następnie ustawił 2/36 w linii na wschód w kierunku nowo przybyłych. Po lewej stronie swojej linii ustawił 2/14 w formacji kolumny uderzeniowej, „aby mieć masę, której mógłbym się przeciwstawić, jeśli to konieczne, tym, którzy posuwali się przeciwko nam i siłę, z którą mógłbym, nie naruszając mojej linii, spotkać kawalerię lub inne korpusy, które mogłyby próbować nas otoczyć.”(17)
W ten sposób powstał „hak” – „szydło”, jak nazwał go austriacki generał Karl Stutterheim. Francuska linia rozciągała się teraz od nieco na zachód od najwyższego punktu Pratzeberg na wschód przez około 800 metrów, następnie skręcała na północ i biegła przez kolejne 800 metrów w dół w kierunku wsi Pratzen, gdzie linia była zakotwiczona na wiejskim kościele. Francuskie bataliony w linii potrzebowały frontu o długości około 200 metrów. Batalion w kolumnie szturmowej (2/14 po lewej) potrzebował około 50 metrów. Nawet przy zachowaniu niezbędnych odstępów między batalionami, były one bardzo rozciągnięte. Ale bataliony nie stały w miejscu – „Francuscy generałowie” pisał generał Stutterheim, „manewrowali swoimi oddziałami z tą umiejętnością, która jest wynikiem wojskowego oka i doświadczenia, wykorzystując nierówności terenu do osłaniania swoich oddziałów przed ogniem i ukrywania ich ruchów.”(18)
Zasada masy (Skoncentrować efekty siły bojowej w decydującym miejscu i czasie.)
20).
Przeciwko trzem batalionom i artylerzystom Thiébaulta, liczącym łącznie około 2600 ludzi, stanęło 16 austriackich batalionów w sile ponad 8000 ludzi. Nie były to jednak najlepsze bataliony cesarza Franciszka. Austriackie bataliony składały się w większości z niezdrowych żołnierzy lub niewyszkolonych rekrutów z 6. batalionów (depot) (21) ich pułków. Thiébault rozkazał swoim ludziom strzelać do pasów z białym krzyżem Austriaków. Kiedy Austriacy zbliżyli się na odległość czterdziestu jardów, piechota maskująca działa cofnęła się. Thiébault napisał:
Ich ogień (dział) rywalizował z ogniem mojej linii, która była najlepszą piechotą na świecie, jeśli chodzi o wytrwałość, celowanie prosto i przewracanie wroga z doskonałym chłodem. … Widziałem, jak każda salwa wyrywała duże kwadratowe dziury w tych regimentach, aż wycofały się w lecącej masie z ataku na moje trzy bataliony. Nie straciłem ani jednego człowieka…(22)
Podczas gdy trzy bataliony Thiébaulta przygotowywały się do przyjęcia Austriaków, Brygada Kamieńskiego powoli spychała ludzi Moranda z powrotem za wzgórze – francuska piechota strzelała salwami, podczas gdy artylerzyści manewrowali swoimi działami na tyły. Ale gdy Austriacy po lewej stronie złamali się i uciekli, rosyjski atak również zwolnił. „Zapał tego ataku szybko wyparował… nieprzyjaciel i jego stałość, wkrótce zmieniły go na powolne, niepewne tempo, któremu towarzyszył źle skierowany ogień
muszkieterów.”(23)
Teraz zawiasy Austerlitz uchyliły się, a drzwi zaczęły zamykać się przed aliantami w dolnej części doliny Goldbach. Thiébault skierował swoje oddziały na prawo, na południe, ustawiając się w linii z ludźmi Moranda. Następnie wszystkie sześć batalionów ruszyło w dół zbocza Pratzberg, spychając oddziały Kamieńskiego w dół zbocza na południe i zdobywając trzy jego działa i dwa sztandary (24).
Zasada jedności dowodzenia (Dla każdego celu zapewnij jedność działań pod jednym odpowiedzialnym dowódcą.)
Podczas krótkiej przerwy w walkach, trzej generałowie na Pratezberg rozejrzeli się w poszukiwaniu wsparcia. Żadnego nie było widać. Z wyjątkiem szybkiego przybycia dział Fontenay’a, nic nie było słychać z żadnego wyższego dowództwa.
Nie mieliśmy żadnych wieści ani z cesarskiej kwatery głównej, ani od marszałka Soulta, i z pewnym niepokojem przekonaliśmy się o naszej izolacji. Utrzymaliśmy wzgórza, ale nie skończyliśmy z koniecznością ich obrony (25).
Jeśli Francuzi mieli problemy z dowodzeniem, to były one niczym w porównaniu z tymi, które mieli alianci. Trzech dowódców brygad zostało rannych. Współdowódcy alianckiej 4 kolumny (Kollowrath i Miloradovich) zostali pokonani walcząc indywidualnie i bez skutecznej koordynacji. Brygada Kamieńskiego walczyła niezależnie od swojego sztabu (dywizji Prschibitschewskiego), a pozostałe jednostki alianckiej 3. kolumny były pod rosnącym naciskiem korpusu Davouta, który nadciągał z francuskiej prawej strony. Nawet naczelne dowództwo armii alianckiej było rozdrobnione. Car Aleksander, który pierwotnie zajął swoje stanowisko na szczycie Starego Vihonhrady, został zmieciony przez Rosjan wycofujących się po klęsce w wiosce Pratze. Generał Kutuzow, krwawiący z rany głowy i niezdolny do zmobilizowania Rosjan, ruszył dalej, by dołączyć najpierw do sił Kołowratha, a w końcu do brygady Kamieńskiego. Pod koniec dnia wyznał, „że nie mógł zdać raportu o zachowaniu swoich oficerów, 'ponieważ moje położenie tego dnia nie pozwalało mi widzieć osobiście, co działo się w innych miejscach na polu’.”(26)
Mimo zniszczeń dokonanych na austriackich oddziałach Kollowratha z 4 kolumny i odparcia brygady Kamieńskiego, rosyjscy i austriaccy oficerowie, w tym Kutuzow i generał Weyrother, zjednoczyli te pułki i przypuścili jeszcze jeden desperacki atak na wzgórze, atakując szerokim frontem w górę południowego zbocza. Powoli Francuzi byli spychani z powrotem w kierunku szczytu. Gdy dotarli do grzbietu, nastąpiła kolejna przerwa, a generał Saint-Hilaire wezwał Thiébaulta i Moranda i zaproponował, aby dywizja wycofała się na bardziej dogodną do obrony pozycję. Trzej oficerowie stali za pułkownikiem Pierre Pouzetem z 10 Léger Infantry, który ich podsłuchał. Pułkownik Pouzet zwrócił się do grupy i powiedział:
Wstrzymać się, generale? Jeśli zrobimy jeszcze jeden krok do tyłu, to już po nas. Jest tylko jeden sposób, aby wyjść z tego z honorem, a mianowicie spuścić głowy i ruszyć na wszystko, co przed nami, a przede wszystkim nie dać wrogowi czasu na policzenie naszych muszkietów (27).
Dowódcy wrócili do swoich jednostek i przez następne pół godziny trwała bitwa o grzbiet. Thiébault miał dwa konie odstrzelone spod siebie. Pułkownik Mazas z 14 Ligne został zabity, podobnie jak adiutant Thiébaulta. Pułkownik de Lamotte z 36 Ligne i generał Saint-Hilaire, dowódca dywizji, zostali ranni.
W tym momencie pojawił się wreszcie przedstawiciel wyższego dowództwa. Był nim pułkownik Alexandre de Girardin, aide-de-camp marszałka Berthiér, szefa sztabu. Chociaż obowiązkiem Girardina było jedynie określenie sytuacji i stanu dywizji Saint-Hilaire’a i powrót do kwatery głównej, pozostał on, „jeżdżąc nieustannie tam i z powrotem od końca do końca naszych linii, popychając plecaki ludzi, jak można powiedzieć, udzielał potężnej pomocy we wspieraniu i dopingowaniu ich… .”(28)
Atak aliantów zachwiał się i cofnął. Francuzi posunęli się naprzód w ostatecznym wysiłku, odpierając ich na południowy wschód, zdobywając trzy kolejne działa i dwie flagi, i ścigając ich ogniem armatnim. Generał Saint-Hilaire udał się na tyły, aby opatrzyć swoją ranę, a Thiébault został pełniącym obowiązki dowódcy dywizji.
Zasada ekonomii sił (Przeznacz minimum niezbędnych sił bojowych na działania drugorzędne.)
Prawdziwą ekonomią sił osiągniętą pod Austerlitz była decyzja Napoleona, aby początkowo bronić dolnego biegu rzeki Goldbach od Koblenitz do Tellnitz (odległość około trzech kilometrów), przy pomocy rozproszonej trzeciej dywizji Legranda z IV Korpusu Soulta. Ciężko maszerujące posiłki – czołowe elementy dywizji Général de Division Victora Frianta z 3 Korpusu Davouta – zaczęły napływać o 0600, mniej więcej w tym samym czasie, gdy Kienmayer, prowadzący straż przednią 1 Kolumny Aliantów, rozpoczął bitwę atakiem na pojedynczy pułk Legranda, 3 Ligne, stacjonujący w Tellnitz. Odbudowa Davouta trwała do godziny 1300, kiedy to wraz z Soultem przypuścił ostateczny szturm na aliantów.
Na Pratzbergu, zawias Thiébaulta nadal obracał się na południe i zachód. Gdy jego siły skierowały się ze wzgórz na zachód, dołączyła do nich 3. brygada Victora Levasseura z 3. dywizji Legranda, maszerująca w dół Goldbachu spod Kobelinz. W tym momencie brygada Levassuera była jedną z niewielu brygad w armii, które nie zostały zaangażowane. Thiébault umieścił tę brygadę na prawo od swojej, a po lewej stronie 10. Mniej więcej w tym samym czasie generał Saint-Hilaire powrócił z kolejnymi rozkazami
i dawno nie widziana 2. brygada dywizji Saint-Hiliare’a przybyła na prawą flankę dywizji Vandamme’a, która przekroczyła Stare Vinohrady, dokończyła rozgromienie sprzymierzonej 4. kolumny Kollowratha, a następnie skierowała się na południe, aby dołączyć do Saint-Hilaire’a.
„Ci (Rosjanie), którzy pilnowali domu i jego zabudowań gospodarczych, podjęli desperacką obronę. Aleje, stajnie, stodoły – wszystko służyło im za schronienie, a wszędzie walczyli do ostatnich granic. Miała miejsce wielka masakra.”(29)
Oczyściwszy teren Zamku, Thiébault próbował ustawić swoje oddziały wraz z oddziałami Moranda i Levasseura, gdy zobaczył grupę swoich ludzi oddających dalekie strzały do kilku rosyjskich dział. Znalazł podporucznika i rozkazał mu sformować ludzi. Następnie rozejrzał się w poszukiwaniu oficera, który poprowadziłby atak na działa. „Nie widziałem żadnego kapitana – oficerów było coraz mniej … .”(30) Ponieważ działa musiały zostać uciszone zanim mógł ruszyć brygadą do przodu, Thiébault postanowił zrobić to sam. Prowadząc swój mały zespół, zbliżył się na odległość 30 metrów od dział, gdy te wystrzeliły. Thiébault padł, raniony w ramię i rękę przez strzał z liny. Podporucznik i dwudziestu ludzi zostało zabitych. Pozostali opanowali działa. Dla generała Thiébault bitwa była skończona. Trzydzieści minut później skończyła się dla wszystkich.
Dla Pierwszej Brygady było to kosztowne zwycięstwo. Dowódca brygady został ranny. Jeden dowódca pułku nie żył, drugi był ranny, a w sumie dwie trzecie oficerów obu pułków było poszkodowanych. Z 3.307 obecnych na służbie 7 listopada 1805 roku, brygada straciła 842 zabitych i rannych. Z pozostałej części 1 Dywizji, Gwardia Zaliczkowa straciła 350, a 2 Brygada 643 (31).
Żadna pojedyncza akcja czy jednostka nie „wygrała” bitwy pod Austerlitz. Uparte działania opóźniające Legrande’a wokół Tellnitz, przybycie na czas 3. korpusu Davouta, szarża kawalerii gwardii cesarskiej, która pokonała rosyjską kawalerię gwardii w centrum, pokonanie Bagrationa przez 5. korpus Lannesa pod Santon Hill i Bosnitz – wszystko to miało decydujące znaczenie. Ale, według słów jednego z komentatorów bitwy: „Decydujący moment dnia … ten zaszczyt należy się akcji na Pratzebergu „32 – Akcja 10-go Légera wzdłuż grzbietu i 1 Brygady, 1 Dywizji, 4 Korpusu, która obsadziła „szydło” – zawias, na którym obróciła się francuska linia bojowa.
I wreszcie, warto ocenić zasady wojny w odniesieniu do tego, co w rzeczywistości było operacjami taktycznymi najmniejszej jednostki, która mogła wykonywać manewry przegubowe – brygady składającej się z dwóch do czterech batalionów. Pojedyncze bataliony mogły wprawdzie przemieszczać się i (re)pozycjonować z różnego rodzaju kolumn do linii i z powrotem, ale manewry te pozostawały wyrazem prostej taktyki liniowej. Brygada była najmniejszą jednostką, której części składowe mogły manewrować niezależnie. Chociaż niektóre z tych zasad były z pewnością bardziej istotne niż inne (stosowanie przez Napoleona „ekonomii sił” przyniosło rezultat dla brygady Thiébaulta i dywizji Saint-Hilaire’a), niniejsza opowieść pokazuje, że Zasady Wojny mogą być zidentyfikowane, a wpływ ich zastosowania doceniony w działaniach pojedynczej brygady – w tym przypadku 1. brygady 1. dywizji francuskiego 4. korpusu 2 grudnia 1805 r.
.