Hoe bepaal je wie zwart is? Is het gewoon een kwestie van erfenis – je bent wat je ouders zijn? Maakt het hebben van een zwarte grootouder iemand zwart? Moet ze als zwarte zijn opgevoed, in een zwarte gemeenschap? Is één zwarte voorouder, één druppel bloed, genoeg?
Dit waren het soort vragen die werden gesteld tijdens de juridische processen die eind 19e en begin 20e eeuw in de zuidelijke en midwestelijke staten van de VS werden gevoerd om iemands “ware” raciale identiteit vast te stellen. Toen, net als nu, was afstamming belangrijker dan doorleefde ervaring. In Ohio bepaalden de rechtbanken dat 50% zwarte afstamming, één zwarte ouder of twee gemengde ouders, iemand zwart maakte – en dus sociaal en politiek inferieur – terwijl in Louisiana de “één druppel”-regel heerste, en elk spoor van negroïde afstamming iemand bepaalde wettelijke rechten ontnam, waaronder het stemrecht en het recht om een persoon van een ander ras te huwen.
Het was mogelijk om wettelijk blank te zijn in de ene staat en wettelijk zwart in een aangrenzende staat. De scheidslijn tussen de rassencategorieën is nooit duidelijk of constant geweest. Volgens haar ouders is Rachel Dolezal, het hoofd van de Spokane NAACP, “biologisch” blank, met misschien “een klein spoor” van Amerikaans-Indiaanse afkomst. Haar ouders hebben foto’s vrijgegeven waarop ze te zien is als een blond, blauwogig, blank tienermeisje. Maar gedurende haar volwassen leven heeft Dolezal een zwarte identiteit aangenomen. Voor sommige commentatoren is Dolezal dan ook een zelfbruinende, haarföhnende oplichtster, die zich willens en wetens voordoet als een zwarte, een afzichtelijke hedendaagse versie van de blackface minstrel. Voor anderen is ze een geesteszieke wannabe, gebiologeerd door het idee van slachtofferschap. Sommigen hebben haar vergeleken met Caitlyn Jenner, waarbij ze suggereerden dat ras, net als geslacht, een kwestie is van wat je voelt dat je bent.
Sinds 1970 mogen Amerikanen zichzelf identificeren in de federale volkstelling, die als bron dient voor andere door de staat en de staat opgelegde definities van ras. Sedert de volkstelling in 1790 werd opgericht, zijn de categorieën en definities van ras echter nooit op dezelfde manier gedefinieerd. Bij de volkstelling van 2000 werd bijvoorbeeld de mogelijkheid toegevoegd om meer dan één vakje aan te kruisen bij de identificatie van iemands ras, terwijl een respondent vroeger gedwongen was om één categorie te kiezen.
Mijn eigen familiegeschiedenis biedt een leerzaam voorbeeld van de moeilijkheid om een consistente raciale definitie te kiezen in een veranderend cultureel en juridisch landschap.
Terwijl mijn moeder van Noorse afkomst is met wat sporen van inheems-Amerikaanse afkomst, waren de ouders van mijn vader beiden gemengde Creolen, van Franse, inheems-Amerikaanse en Afrikaanse afkomst. In New Orleans, waar mijn vader in 1920 werd geboren, werden hij en zijn familie wettelijk als “gekleurd” beschouwd. Nadat ze in 1927 naar Brooklyn waren verhuisd als onderdeel van de Grote Migratie, gingen ze, samen met veel zwarte mensen met een lichte huidskleur, als blanke door om werk te vinden, wat betekende dat ze vermeden door hun werkgevers gezien te worden met hun dochter met een donkere huidskleur en dat ze niet vermeldden waar ze woonden om te voorkomen dat het vragen zou oproepen over hun afkomst uit een zwart deel van de stad. Mijn grootmoeder gaf zich uit voor blanke om als wasvrouw te werken, net als mijn grootvader om lid te worden van de timmermansvakbond.
Mijn vader, die opgroeide tussen aspirant-immigranten uit Brooklyn, koos ervoor om te proberen zichzelf op zijn eigen voorwaarden te definiëren, deels om filosofische redenen en deels gewoon om vooruit te komen in het leven. Hij werd schrijver en werd uiteindelijk in 1971 aangenomen als de dagelijkse boekrecensent voor de New York Times. Of zijn werkgevers wisten van zijn “ware” raciale identificatie is onduidelijk. Ze hebben het niet gevraagd, en mijn vader heeft het niet verteld.
Hij vertelde het ook niet aan mijn broer en mij, en het was aan mijn moeder om het nieuws te brengen toen mijn vader in 1990 op sterven lag aan prostaatkanker. Ze zegt dat ze hem jarenlang heeft lastiggevallen om het ons te vertellen, maar hij heeft haar altijd voorgehouden dat we blank waren. We zagen er blank uit en groeiden blank op. De afkomst van mijn vader deed er niet toe.
Ik was 23 jaar oud toen ik de achtergrond van mijn vader vernam, nadat ik was opgegroeid in een buurt in Connecticut met een nog kleinere zwarte bevolking dan die van Spokane, die bij de meest recente telling 2,2% bedroeg. Ik had nauwelijks een zwarte klasgenoot toen ik begon uit te zoeken wat de onthulling van mijn vaders zwartheid voor mij betekende.
Op het eerste gezicht had mijn vader mij, en mijn broer, met succes blank gemaakt.
Ik had niet de dagelijkse discriminatie en vernedering ervaren die voor sommige Afro-Amerikaanse commentatoren op de zaak Dolezal als de zwarte ervaring definiëren; zoals Slate-columnist Jamelle Bouie het zegt: “Ze neemt de cultuur over zonder de lasten te dragen.”
Toen ik me verder verdiepte in zijn geschiedenis en die van de Afro-Amerikanen en de familieleden ontmoette die mij waren onthouden – te beginnen met mijn twee tantes en mijn achterneef, tijdens de herdenkingsdienst van mijn vader – begon mijn perspectief te verschuiven van het “blanke” perspectief waarmee ik was opgegroeid. Als gevolg daarvan begon ik mezelf anders te zien: als een vrouw met gemengde afkomst. Toen, in 1996, minder dan zes jaar nadat ik de Afrikaanse afkomst van mijn vader had ontdekt, schreef Henry Louis Gates een lang profiel over mijn vader in de New Yorker, waarmee hij in feite als “zwart” aan de wereld werd geopenbaard, en begonnen andere mensen mij ook anders te zien. Mensen die ik al mijn hele leven kende, begonnen mijn gezicht te onderzoeken op tekenen van zwartheid en beweerden dat ze die konden zien in mijn neus of in de vorm van mijn voorhoofd.
Hoewel ik nog moest schrijven over de raciale identiteit van mijn vader of publiekelijk een gemengde-ras identiteit moest claimen, werd mijn eerste boek, My Father, Dancing, een verzameling korte verhalen die geen raciale onderwerpen behandelden of niet-blanke personages bevatten, herhaaldelijk beschouwd alsof het geschreven was door een zwarte vrouw. Mijn boek kreeg een recensie in het Afro-Amerikaanse tijdschrift Emerge, en werd gepresenteerd op een Afro-Amerikaanse boekententoonstelling.
Er was een bijzonder ongemakkelijk telefoongesprek met de producent van een geënsceneerde leesserie in Chicago die een van mijn verhalen wilde laten lezen naast werk van Alice Walker en Zora Neale Hurston. Het evenement was gepland voor februari. Ik voelde me gevleid dat ik de affiche mocht delen met zulke gewaardeerde schrijvers, maar was bang dat het publiek zich bedrogen zou voelen door mijn deelname. Konden ze in de plaats daarvan geen “echte” zwarte schrijver vinden?
Toen ik op publiciteitstournee ging voor mijn tweede boek, One Drop, over de geschiedenis van mijn vader en zijn familie en over de geschiedenis van raciale identificatie in de Verenigde Staten, bereidde ik me voor op iemand, waarschijnlijk een Afro-Amerikaan, die mijn recht om een (gedeeltelijk) zwarte identiteit te claimen zou betwisten. Tot mijn verbazing waren het de blanke toeschouwers die mijn omhelzing van mijn pas ontdekte erfenis in twijfel trokken.
Ik leef anders dan ik zou hebben gedaan als ik de raciale afstamming van mijn vader nooit had ontdekt.
Mijn kinderen (van wie de een blond is en de ander donker haar en een olijfkleurige huidskleur heeft) weten dat ze deels zwart zijn en zien hun neven en nichten met een donkere huidskleur regelmatig. Mijn Sefardisch-Joodse man en ik kozen ervoor ons gezin op te voeden in een buurt waar het klaslokaal, de speeltuin en het openbare zwembad niet altijd alleen gevuld waren met blanken, zoals in mijn eigen jeugd het geval was. Op straat in mijn gemengde buurt in Brooklyn word ik echter soms gezien als de zoveelste blanke gentrifier – ondanks het feit dat ik in dezelfde buurt woon als waar mijn “gekleurde” en “passerende” vader 70 jaar geleden woonde.
Sinds de publicatie van mijn tweede boek One Drop heb ik van honderden mensen gehoord die op een vergelijkbare manier op latere leeftijd een voorheen onbekende afstamming hebben ontdekt, en van sommigen is hun zelfbeeld daardoor in één klap veranderd. Soms kwam de openbaring als gevolg van een DNA-test, die vervolgens werd bevestigd door genealogisch onderzoek. Andere keren bracht de ontdekking van een “MU” (Mulatto) of “B” (Black) op het volkstellingsregister van een grootouder of overgrootouder de waarheid aan het licht. Met goedkopere genetische tests en meer en meer genealogische gegevens die gemakkelijk online kunnen worden doorzocht, zal het aantal mensen dat ontdekt dat ze niet zijn wat ze dachten dat ze waren, alleen maar blijven toenemen.
Toch is het beschouwen van de resultaten van een DNA-wang uitstrijkje of een zoekopdracht op Ancestry.com als meer betekenisvol voor iemands gevoel van eigenwaarde dan de som van iemands ervaringen (die, in Dolezal’s geval, het trouwen met een Afro-Amerikaanse man inhoudt, het werken voor zaken die belangrijk zijn voor de zwarte gemeenschap en het tellen van vier geadopteerde zwarte broers en zussen als familie) is, naar mijn mening, niet minder belachelijk dan het aanbrengen van zelfbruiner en het dragen van een etnisch kapsel om te veranderen hoe mensen je zien.
In feite zijn DNA-tests ook feilbaar. Ik heb de afgelopen 15 jaar vier keer mijn voorouderlijke afstamming laten testen – twee keer op mijn eigen verzoek tijdens het schrijven van mijn boek, en twee keer door Henry Louis Gates, in verband met zijn PBS-programma African American Lives (nu genaamd Finding Your Roots) – en elke keer waren de resultaten anders. De eerste keer had ik geen bewijs van enige sub-Saharaanse afstamming, tot grote afschuw van mijn literaire agent die me een contract had bezorgd om over mijn vaders raciale verleden te schrijven; bij een nieuwe test steeg het tot 13%. Tijdens mijn optreden in de show van Gates steeg het tot 18,9%, waardoor hij grapte dat ik met het jaar zwarter werd; vervolgens, tijdens een recente hertest op verzoek van Gates na verdere verfijning van de wetenschap, was het gedaald tot 5,7%.
Natuurlijk begrijp ik waarom Dolezal’s voorstelling van zwartheid veel mensen beledigt die negatieve gevolgen hebben ondervonden en nog steeds ondervinden omdat ze zichtbaar Afro-Amerikaans zijn – gevolgen die aantoonbaar nog erger zijn dan publiekelijk vernederd worden (en door je ouders) voor het “doorgaan” als zwart.
Sinds het Dolezal-verhaal in de media is geëxplodeerd, lijken Twitter-hashtags en clickbait-artikelen te impliceren dat het gemakkelijk is om te bepalen wie zwart en wit is. Maar de waarheid is dat het antwoord niet zo eenvoudig is als we misschien denken.
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}{highlightedText}}
- Rachel Dolezal
- Race
- features
- Deel op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via e-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger