Stijl en vorm
Professor Karen Pine van de Universiteit van Hertfordshire is een expert in modepsychologie en heeft uitgebreid onderzoek naar dit onderwerp gedaan, culminerend in haar boek “Mind What You Wear”. Ze heeft sterke verbanden gevonden tussen onze emotionele toestand en onze kledingkeuze. In een interview met MailOnline zei ze: “We weten dat onze kleding invloed heeft op de indruk die andere mensen van ons hebben. Nu blijkt uit onderzoek dat wat we dragen ook invloed op ons heeft. Het aantrekken van verschillende kleren creëert verschillende gedachten en mentale processen… kleren kunnen stemming en gedachten veranderen.”
Professor Pine bespreekt een onderzoek waarin honderd vrouwen werd gevraagd wat ze kozen te dragen als ze zich depressief voelden. Meer dan de helft koos voor een spijkerbroek en een slobbertopje en 90% gaf toe dat ze kleding verwaarloosden waarin ze zich zelfverzekerd voelden als ze onder stress stonden. Dit toont aan dat we voor eenvoudige kleding kiezen wanneer we in een dipje zitten omdat we anonimiteit wensen. Slechts 2% van de ondervraagde vrouwen zei dat ze wijde kleding zouden dragen als ze zich gelukkig voelden. Dit kan verband houden met de gebruikelijke aanbevolen behandeling voor depressie, die gericht is op zelfkalmte en zelfzorg. Hoewel veel hiervan draait om onszelf gezond houden en regelmatig wassen, is ook bewezen dat de keuze om outfits te dragen waarin we ons zelfverzekerd voelen en die ons uiterlijk accentueren, een enorme invloed heeft op ons humeur. Het verband tussen onze stemming, de inspanningen die wij willen leveren en ons uiterlijk is duidelijk. Het is duidelijk hoeveel ons uiterlijk verraadt over onze mentale toestand.
Vele studies hebben aangetoond dat onze “gelukkige kleren” doorgaans goed zitten en goed gesneden zijn met heldere, krachtige kleuren. Professor Pine is ervan overtuigd dat we onze stemming kunnen veranderen door kleding te kiezen die we associëren met geluk en die ons zelfvertrouwen geeft. “Deze bevinding toont aan dat kleding niet alleen anderen beïnvloedt, maar ook de stemming van de drager weerspiegelt en beïnvloedt,” zegt ze. “Dit toont de psychologische kracht van kleding aan en hoe de juiste keuzes het geluk van een persoon kunnen beïnvloeden.” Met andere woorden, ze legt uit dat “niet alleen dat we zijn wat we dragen, maar dat we worden wat we dragen.”
Kleurtabel
Kleur speelt een uitgebreide rol in het onderzoek naar dit onderwerp. Samen met de vorm en de stijl van onze kleding is kleur een van de belangrijkste manieren waarop we ons kunnen uitdrukken met wat we dragen. Dus wat betekent het om specifieke kleuren te kiezen? Kleurspecialiste Leatrice Eiseman beschrijft hoe de voorstelling en de rol van kleuren in de natuur sterk verbonden zijn met de emoties die we eruit putten. Ze legt bijvoorbeeld uit hoe: “de kleur blauw wordt bijna altijd geassocieerd met blauwe luchten… een positief iets. Evolutionair gezien betekent het ook dat er geen stormen op komst zijn. Daarom herinnert het ons aan stabiliteit en kalmte.” Ze stelt voor dat mannen blauw dragen op een date, omdat het de vrouw een beeld geeft van kalmte en stabiliteit – een kwaliteit die velen van ons zoeken in een partner voor de lange termijn. Door kalmerende kleuren te dragen zullen we ons zelf ook kalmer voelen.
Op dezelfde manier is rood vaak de kleur die we kiezen omdat we – al dan niet onbewust – willen opvallen en onze kracht en moed willen tonen met een felle, opwindende kleur die onmogelijk te negeren is. Zo dragen prominente politici en sprekers vaak een rode stropdas (ook wel “de machtsdas” genoemd). Psychologisch wordt rood ook vaak geassocieerd met bloed en gevaar, wat betekent dat als we rood dragen, we een kracht zijn om rekening mee te houden.
Kleur is ook een integraal onderdeel van de identiteit die we via onze kleding willen overbrengen. De Goth/Emo-kledingstijl bijvoorbeeld is bijna volledig gebaseerd op zwart. Uit onderzoek is gebleken dat sportteams die zwart dragen agressiever zijn dan teams die andere kleuren dragen, wat interessant is omdat het een verband suggereert tussen het gebruik van zwart als verdediging (het sportteam) of als verdedigingsmechanisme (de Goth). Dr. Alastair Tombs maakt deel uit van een groep onderzoekers van de Universiteit van Queensland die onderzochten hoe we kleding gebruiken om onze emoties te versterken, uit te drukken of te verbergen. “Nogal wat mensen spraken over het gebruik van kleren om hun stemming te veranderen,” zei hij. “Als ze opstaan en zich niet goed voelen, trekken ze iets aan dat hen opvrolijkt. Bij andere gelegenheden gebruiken ze kleding om hun emoties te maskeren.” We hechten belangrijke emoties aan onze kleding en kleur is een van de krachtigste manieren waarop we deze emoties kunnen uitdrukken.
Er zijn veel verschillende onderzoeken over dit onderwerp, maar één ding is duidelijk: er is een direct verband tussen onze stemmingen en emoties en wat we kiezen om te dragen. Dit heeft een aanzienlijke invloed op ons latere gedrag, ons zelfvertrouwen en onze sociale interactie. Zoals image consultant Julie Zanes zegt: “Ik moedig mijn cliënten aan zich te kleden alsof ze zich goed voelen. Dat heeft invloed op hun gevoel van eigenwaarde en helpt hen om van een negatief naar een positief perspectief te verschuiven.” En dat is de kracht van mode.